Heeft u nog geen schuldenberg?
Overheden lenen tegen een negatieve rente. Grote bedrijven idem. Ze krijgen geld toe, van u. Zo wanhopig bent u al. En zo niet, in plaats van u vele anderen. En anders wel de voorzitter van de Centrale Bank Mario Draghi die maandelijks voor tientallen miljarden aan staats- en – inmiddels – bedrijfsobligaties opkoopt. De schuldenberg neemt al maar toe. En waarom niet?
In een normale markt is een partij waarvan je weet dat zij alles opkoopt funest. Hoe slecht het aanbod ook is.
De operatie van Draghi zou tot september 2016 duren en 1.140 miljard euro bedragen. Draghi stelde dat het programma eerder kon worden gestaakt als de doelstellingen behaald zouden worden. Dat liep wat anders, er werd niet eerder gestaakt. Er werd uitgebreid, in geld en duur, tot maart 2017 gaan we verder. Er wordt 360 miljard euro extra in financiële markten gepompt. De schuldenberg wordt weer groter.
Natuurlijk koopt Draghi niet alles, het moet nog wel wat kwaliteit hebben. Vrij vertaald: er moet tenminste enige kans zijn dat wat hij aan leningen opkoopt, ooit wordt terugbetaald. We wisten al van Griekenland hoe rekbaar die criteria in de praktijk zijn. Maar ja, hoeveel schuldpapier-van-kwaliteit van landen is er eigenlijk? Op is op. En dus koopt Draghi nu ook schulden van regionale en lokale overheden. ‘Laat me dit benadrukken. We doen meer omdat het werkt, niet omdat het faalt’, aldus Draghi. Toen hij die woorden sprak werden de prognoses voor de economische groei opwaarts bijgesteld, Draghi claimde dat succes. Inmiddels worden diezelfde prognoses neerwaarts bijgesteld. Daar horen we Draghi dan weer niet over. Ik denk niet dat het programma in maart gaat stoppen. Ik denk dat het weer wordt verlengd, weer in tijd. Maar ook in geld. Het kost toch niks. En dat die schuldenberg ooit weer afgegraven moet worden, who cares?
In Japan is inmiddels Ben Bernanke, oud-voorzitter van de Amerikaanse FED, ingehuurd. Hij maakte zichzelf ooit onsterfelijk door het idee van ‘helikoptergeld’ te introduceren. Als je de economie via consumentenbestedingen wilt stimuleren, deel je geld dan gewoon uit aan de consument. Die gaat besteden en de hele keten van consumptie, productie en investeringen komt weer op gang. En zie: in het jongste Japanse stimuleringsprogramma is er een eerste poging tot helikoptergeld opgenomen. Deze week werd bekend dat Japan onder meer 30 miljard apart zet om de bevolkingssamenstelling te verbeteren. Er zijn teveel ouderen en de jongeren planten zich te weinig voort. Met extra geld krijgen de jongelui straks een stimulans om aan de slag te gaan, in bed.
Wat ik wel een leuke variant op dat helikoptergeld zou vinden is het als Draghi na maart begint met het opkopen van particuliere schulden. Hij heeft ze al van landen, regio en plaatsen. En van bedrijfsleven. Dan kan hij ook mijn hypotheek overnemen. Ik beloof: ik betaal hem een in Europees verband kennelijk marktconforme – en dus negatieve – rente.
