Spring naar de content

Waarom Nirvana’s Nevermind na 25 jaar nog staat als een huis

Eens in de zoveel jaar komt er een album uit dat de gangbare muziekindustrie op haar grondvesten doet schudden. In 1977 was er Never mind the bullocks, Here’s the Sex Pistols van The Sex Pistols, en tien jaar eerder was daar Sgt. Peppers lonely hearts club band van The Beatles. Maar weinig albums creëerden zo’n enorme aardverschuiving als Nirvana’s Nevermind, dat deze week precies 25 jaar geleden is uitgebracht.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Paul Geraedts

En ze leken uit het niets te komen, een drietal groezelige jongemannen uit de Amerikaanse stad Seattle aan de Noordwestkust. Deze op het gebied van muziek ‘vergeten’ hoek van Amerika bleek begin jaren negentig een broedplaats voor een beweging die voor velen het geluid van de vroege jaren negentig ging bepalen. De grunge, een intense, minimalistische mix van punk en hardrock werd een blijvertje, en in het kielzog van Nirvana bestormden nog een hele hoop andere groezelige jongemannen de hitlijsten; zoals Pearl Jam, de Stone Temple Pilots en Alice in Chains.

Het iconische Nirvana-album Nevermind, met de welbekende zwemmende baby op de cover (wie kent hem niet), maakte dit op 24 september 1991 allemaal mogelijk. Nirvana was in eerste instantie de juiste band, op het juiste moment, op de juiste plek. Want waar de hitlijsten gedomineerd werden door glamrockbands of popartiesten als Michael Jackson, die zich van een vergelijkbare extravagantie bedienden, kreeg de vervreemde jaren-negentigjeugd door grunge een stem. En die stem kwam in eerste instantie voort uit de tengere gestalte van Kurt Cobain, die binnen drie minuten de complete weltschmerz van een generatie op tafel kon gooien. Wars van glitter en glamour, maar met een ongeëvenaarde dosis rauwe energie.

En zo snel als de grunge-tornado kwam opzetten, zo snel was die weer voorbij. Op 5 april 1994 maakte Kurt Cobain in zijn tuinhuis met een shotgun een einde aan zijn leven, en bereikte daarmee tegen wil en dank de legendarische death at 27-status. Andere artiesten die op 27-jarige leeftijd stierven zijn Janis Joplin, Jimi Hendrix, Jim Morrison en Amy Winehouse. Nirvana hield door het wegvallen van haar frontman op te bestaan, en andere grungebands sloegen langzaam maar zeker andere wegen in.

In de afgelopen vijfentwintig jaar zijn zo’n beetje alle clichés al gebruikt, de holle frasen nog veel verder uitgehold. Feit blijft dat Nevermind tweeënhalf decennium na dato nog steeds staat als een huis. Tieners anno 2016 lopen nog steeds rond met shirts van Nirvana. De simplistische rechttoe-rechtaanmanier van spelen inspireert nog steeds om een drumkit, basgitaar of gitaar op te pakken. Het begin van Smells Like Teen Spirit is een van de meest herkenbare openingsriffs binnen de rockmuziek.

En hoewel de zelfmoord van Cobain de band die altijd zo wars was van een sterrenbestaan in een klap de eeuwigheid in katapulteerde en ze groter dan menig door hen verfoeid (en allang weer vergeten) glamrocker maakte, is de muziek wat de band levend houdt. Nevermind blinkt uit in zijn unieke mix van rauwe toegankelijkheid, en samen met Pearl Jam’s Ten (verde) blijft het album de luisteraar wegblazen. En dat zal nog wel een aantal jaar blijven gebeuren.

Nog een muzikale opfrisser van dit legendarische album, dan. Aangezien Smells Like Teen Spirit de komende dagen, en door het jaar heen, waarschijnlijk nog genoeg te horen is, hieronder een andere hit van Nevermind. Laat dit nummer en het zilveren jubileum vooral een uitnodiging zijn om het schijfje deze week weer eens af te spelen, en het nog grijzer te draaien dan het wellicht al is.

Onderwerpen