Waarom de beruchte Yugoslav Cup terugkeert als de Balkan League
Zagreb, 13 mei 1990. In het Maksimir stadion speelt de Servische club Rode Ster uit Belgrado uit tegen Dinamo Zagreb, een van zijn grootste rivalen in dé voetbalcompetitie van het voormalige Joegoslavië: de Yugoslav Cup. De spanning tussen de twee voetbalteams was altijd al groot, maar deze wedstrijd loopt uit op een regelrechte veldslag.
De Kroaten hadden kort daarvoor namelijk voor het eerst in zo’n vijf decennia vrije verkiezingen gehouden, die werden gewonnen door de nationalisten onder leiding van Franjo Tudjman. Professioneel getrainde Servische hooligans, onder leiding van notoire maffiosi reisden af naar Kroatië en begonnen spreekkoren als ‘Zagreb is Servisch’ en ‘wij vermoorden Tudjman’. De vlam sloeg in de pan. Bij de uitgebreide rellen in en om het stadion vielen zo’n zestig gewonden en het incident wordt achteraf gezien als hét startsein van de Joegoslavische burgeroorlogen van de jaren negentig.
Yugoslav Cup 2.0
Fast forward naar eind 2016. Joegoslavië is een land dat alleen nog in de geschiedenisboeken bestaat en inmiddels opgedeeld is in zeven verschillende staten. De herinneringen aan de jaren negentig zijn nog vers, de economie ligt in de meeste landen op haar gat en minieme etnische verschillen worden nog steeds uitvergroot door (veelal) dezelfde politici die ook in de jaren negentig al op het pluche zaten. Veel is veranderd, maar voetbal is nog steeds een serieuze zaak en wordt met ongeëvenaarde passie beleefd. De derby’s van Belgrado (Partizan – Rode Ster) en Kroatië (Hajduk Split – Dinamo Zagreb) zijn wereldberoemd om hun sfeer maar monden regelmatig uit in flinke knokpartijen.
En nu is er dan het initiatief om die beruchte voetbalcompetitie van weleer nieuw leven in te blazen, en het lijkt in 2018 te gaan gebeuren. Verschillende Zuid-Oost Europese media melden dat 24 clubs uit het voormalige Joegoslavië akkoord zijn gegaan met UEFA om de regionale competitie te herstarten. En daarbij zijn tot nu toe zo’n beetje alle grote clubs uit Kroatië, Servië, Bosnië en Herzegovina, Slovenië en Macedonië. De huidige naam voor de competitie is de ‘Balkan League‘, maar volgens de president van de Macedonische voetbalbond, Vasko Dojcinovski, is dat een werktitel die waarschijnlijk niet de uiteindelijke naam gaat worden.
Verbroedering of versplintering
Veel clubs uit de regio hebben al jaren niet meer tegen elkaar gespeeld, simpelweg omdat ze elkaar boycotten. De harde kernen zijn georganiseerd en vaak sterk nationalistisch, bovendien heeft de politiek bij deze hooligans een flinke vinger in de pap. De Balkan League komt dus voor een flink aantal uitdagingen te staan, anders dan een ‘normale’ competitie zijn zo’n beetje alle wedstrijden risicovol. Drie van de vijf -tot nu toe- deelnemende landen (Bosnië en Herzegovina, Kroatië en Servië) vochten relatief kort geleden een felle oorlog met elkaar uit, veel hooligans namen als eerste dienst in de talrijke milities en legden als laatste de wapens neer.
Maar van de andere kant is het een ontzettend lovenswaardig en bemoedigend initiatief. Voetbal maakt – zeker in deze regio – enorm veel emoties los, en de Yugoslav Cup was destijds heilig. Veel landen zijn te klein om een boeiende nationale competitie op te zetten, en hebben dus meestal één dominerende club die er doorgaans met de cup vandoor gaat. Er zijn eigenlijk twee gezegdes die in gelijke mate op dit nieuwe initiatief van toepassing zijn: ‘Voetbal is oorlog’, en ‘Sport verbroedert’. Laten we hopen dat de Balkan League vanaf 2018 dat laatste bereikt. Maar wat extra investeringen in beveiliging in en rond de stadions kan alvast geen kwaad.
