Spring naar de content

Het grote gevaar van de Trump Papers

Er is geen vaste set regels als het aankomt op het publiceren van gevoelig nieuws. Vaak worden beslissingen gemaakt met een beperkte kennis van de invloed van publicatie. Dat gezegd hebbende, zorgt het handelen van de Amerikaanse nieuwssite BuzzFeed voor gefronste wenkbrauwen.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Jessy de Cooker

Donald Trump is gisteren door de Amerikaanse omroep CNN en de nieuwswebsite BuzzFeed in het beklaagdenbankje gezet. Hij zou volgens een door een anonieme Britse geheim agent samengestelde nota ‘chantabel zijn door de Russische overheid’. Het openingssalvo is van de hand van CNN. De omroep publiceert een verhaal waarin zij stelt dat Trump, president Obama en acht hoge congresleden op de hoogte zijn van gevoelige informatie over Trump. Informatie die in handen is van Rusland. Volgens CNN is er op het moment van publicatie geen zekerheid over de authenticiteit van de documenten. De omroep zal de documenten dan ook niet publiceren.

Publicatie vol fouten
Dat doen hun collega’s van BuzzFeed wel. De nota blijkt een 35-pagina’s tellend document te zijn. Materiaal dat is verzameld door een voormalige Britse veiligheidsagent. De BuzzFeed-journalisten publiceren het document omdat ze naar eigen zeggen ‘het Amerikaanse volk zelf wil laten inzien wie hun president wordt’. Al erkennen ze dat de beschuldigingen niet geverifieerd zijn en dat de nota ‘fouten bevat’. De nota – gefactcheckt of niet – bevat enkele zware beschuldigingen. Die kunt u hier in alle volledigheid lezen.

Het document bevat dus enkele fouten. Zo wordt de Alfa Group, een van de grootste investeringsmaatschappijen van Rusland, steeds ‘Alpha Group’ genoemd. Ook stelt de auteur dat in Barvikha, een luxe Moskouse buitenwijk, woningen ‘gereserveerd zijn voor mensen in de vriendencirkel van de Russische president Vladimir Poetin’. Dat klopt niet, al zijn de huizen in Barvikha niet voor de gewone Rus te betalen.

Trump maakt op Twitter gehakt van de publicaties. In capslock.

2017
Ben Smith, de hoofdredacteur van BuzzFeed, heeft op zijn medium uitleg gegeven over de publicatie. “Wij willen transparant zijn en dit document zweeft al een tijd rond op de bureaus van hoge politici en mediabdrijven,” schrijft hij. In Nederland was het document sinds december in handen van De Volkskrant. “We willen het delen met onze lezers. Het publiceren van dit dossier reflecteert onze zienswijze van verslaggeving anno 2017.”

Takenpakket
Het streven naar transparantie is nobel, maar er kleven enkele keerzijdes aan. Ten eerste wordt een publiek figuur – Trump in dit geval – gedwongen te reageren op beschuldigingen die mogelijk onwaar zijn. Zelfs de verslaggevers weten het niet. Daarnaast wordt volledig voorbijgegaan aan een hoeksteen van de journalistiek. Het is niet de taak van de journalist zoveel mogelijk informatie in het publieke domein te dumpen. Dat is een (succesvolle) taak voor WikiLeaks. Het is de taak van de professionele journalist om deze informatie te controleren, te filteren en te duiden.

Na de verkiezing van Trump is er met de beschuldigende vinger naar Facebook gewezen en diens verspreiding van nepnieuws, maar er moet ook gekeken worden naar eigen publicaties. Zo plaatst The Washington Post twee ‘scoops’ waarin het stelt dat Kremlin met een nepnieuwscampagne Trump op de troon wilde zetten en een artikel waarin de Russen beschuldigd worden van het hacken van computers. Beide verhalen zijn incorrect. Het eerste is gebaseerd op een anoniem internetcollectief en de computer in het tweede artikel was niet aangesloten op het elektriciteitsnet. Dat schuurt dicht tegen nepnieuws aan.

Verschil
Het is gevaarlijk om iets over de schutting te gooien en het volk maar te laten besluiten wat klopt en wat niet. Het roept de herinnering op aan Edgar Maddison Welch. Welch liep in december met een shotgun een pizzeria, omdat hij had gelezen dat er kinderen gevangen gehouden werden door de Clinton-clan.

Toch is er een verschil tussen de hierboven genoemde #pizzagate en de beschuldigingen tegen Trump. Het eerste is leugenachtige desinformatie, die het nepnieuwsuniversum in werd geduwd door Craig Silverman van… BuzzFeed. De beslissing om het Trumpdossier te publiceren is geen poging tot misleiden. De beslissing omzeilt die vraag volledig.

Zodra serieuze mediabedrijven informatie verspreiden – waar ze eigenlijk niet voor in willen staan – maken ze het bovendien heel makkelijk voor hun critici (Trump voorop) om alle verslaggeving af te doen als nepnieuws.

Het zou heel goed kunnen dat er waarheden in de Trump Papers staan, maar er had voor publicatie al een antwoord moeten zijn op die vraag.