Spring naar de content

Waar gaat het geld van de niet-gekozen partijen heen?

Nu het stof van de verkiezingen is neergedaald weten we dat 13 van de 28 partijen op het stemformulier in de Tweede Kamer terecht zijn gekomen. Naast de 11 zittende partijen treden Denk en Forum voor Democratie toe tot het parlement. Alle nieuwe partijen hebben voor hun deelname een waarborgsom van €11.250 moeten betalen. Deze krijgen ze pas terug als ze driekwart van de kiesdeler hebben gehaald. De definitieve uitslag wordt pas dinsdag bekendgemaakt, maar we kunnen nu al zeggen dat 15 partijen het niet hebben gehaald. Wat gebeurt er met de rest van het geld?

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Tim Jansen

Waarom is er een waarborgsom?

Met het opwerpen van een financiële drempel moet voorkomen worden dat iedere grappenmaker zich zo maar kan inschrijven voor de verkiezingen. Zo hoeven we straks niet te stoeien met een stembiljet van 6 vierkante meter. Naast de waarborgsom betalen nieuwe partijen ook registratiekosten à €450. Ook moeten er in 19 van de 20 kiesdistricten 30 ondersteuningsverklaren worden opgehaald. In het Caribische deel van Nederland zijn er 10 handtekeningen van kiezers nodig.

Wie betalen de waarborgsom?

Alle partijen die momenteel geen zitting hebben de kamer. Dat geldt ook voor partijleden die zijn afgesplitst en op eigen titel in de kamer zitten. Denk (oud-PvdA’ers Kuzu en Özturk), Voor Nederland (oud-PVV’ers Bontes en Van Klaveren), Nieuwe Wegen (oud-Pvda’er Monasch) en de Vrijzinnige Partij (oud-50Plus’er Klein) betaalden ook de waarborgsom.

Wanneer krijg je de waarborgsom terug?

Hiervoor moet je driekwart van de kiesdeler halen. De kiesdeler is het aantal geldig uitgebrachte stemmen gedeeld door 150 (het aantal zetels in de Tweede Kamer). Blanco stemmen tellen niet mee in het aantal geldig uitgebrachte stemmen. In 2012 lag de kiesdeler op 62.829. Om destijds de waarborgsom terug te krijgen moest een partij 47.122 stemmen halen. Iets wat op 50Plus na geen enkele van de 11 nieuwe partijen lukte. Bij de meest recente verkiezingen waren er 290.978 meer stemgerechtigden dan in 2012. Daarnaast was de opkomst iets hoger.

Dit jaar zullen er dus meer dan 47.122 stemmen nodig zijn om de (driekwart) kiesdeler te halen. Denk en Forum voor Democratie hebben dit met drie en twee behaalde kamerszetels gehaald. Van de overige nieuwe partijen scoorde VNL met 38.196 stemmen het best, maar dat is niet genoeg voor het terugvorderen van de waarborgsom. Mocht VNL bij de volgende verkiezingen weer mee willen doen moet het wederom een waarborgsom betalen. De Piratenpartij (35.313 stemmen) kwam net als in 2012 stemmen tekort. De partij is nu tweemaal zijn borgsom kwijt.

Wat gebeurt er nu met die €168.750 die de 15 niet-gekozen partijen hebben betaald?

De partijen storten hun waarborgsom op de bankrekening van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Daar blijft het tot de verkiezingen staan. De waarborgsommen van de partijen die niet de benodigde drempel halen vervallen volgens aan de Staatskas. Navraag bij de Kiesraad leert dat het bedrag niet specifiek geoormerkt wordt. Kortom, het bedrag gaat gewoon op de grote hoop bij het ministerie van Binnenlandse Zaken.