De Europese Unie: een greep uit de politieke schandalen van de laatste jaren
De afgelopen jaren staan bol van de schandalen rond de Europese Unie. Smeergeld, het wegsluizen van lesgeld en het uitschelden van hele bevolkingen; het is slechts een greep uit de schandalenlijst. Scenarist Leon de Winter en regisseur Arno Dierickx baseerden de serie Brussel op deze zwarte momenten voor de Europese samenwerking. HP/De Tijd zet een enkele grote schandalen op een rij.
Dalli-gate
Een restaurantbezoek in februari 2012 wordt de Maltese eurocommissaris John Dalli fataal. Hij is dan net twee jaar eurocommissaris voor Gezondheid en Voedselveiligheid. Het is een lastige post, want er wordt eenmaal veel gelobbyd in de wereld van voedselregulaties en tabakswetten. Kort na zijn aanstelling krijgt Dalli te maken met de lobbygroep The European Smokeless Tobacco Council en het bedrijf Swedish Match die het Europese verbod op snoestabak willen terugdringen. De Maltese zakenman acteert als tussenpersoon.
In het Italiaanse restaurant Peppi’s Kiosk ontmoeten Dalli en de lobbyisten elkaar in februari 2012. Volgens anonieme bronnen bieden ze Dalli een ‘bedrag met zes nullen’ om het verbod op snoes in te trekken. Een half jaar later komt zaak naar buiten en krijgt Dalli zijn congé, maar niet voordat hij vermoedelijk 10 miljoen euro zou hebben ontvangen van landgenoot Zammit. Zijn zaak raakt bekend als de Dalli-gate.
Multinationals
De Europese Unie staat voor gelijkheid tussen haar lidstaten. Daarom heeft de Unie het Europees Sociaal Fonds (ESF), waaruit het lokale midden- en kleinbedrijf in de minderbedeelde lidstaten subsidie ontvangen, in het leven geroepen. Polen is jarenlang de grootste afnemer van het fonds, dat tussen 2007 en 2013 75 miljard euro mag verdelen. In totaal mag het land 10 miljard euro aan ESF-subsidie verdelen.
Van die 10 miljard gaat er veel geld naar lokale overheden en arbeidsbureaus, maar ook naar grote multinationals als ING, Unilever, Philips en Mercedes Benz. Deze bedrijven hebben met de steun hoge managers op cursus kunnen sturen. Zo ontving Unilever 1 miljoen euro EU-geld om zijn medewerkers bij te scholen met als thema ‘Overwinnen door mensen’. Zo blijft er onder een mooi project alsnog een substantieel bedrag aan de strijkstok hangen en de ‘kleintjes’ benadeeld.
Vliegtuiggate
Dan zijn er nog de eurocommissarissen die wel verdacht zijn, maar nog niet ontmaskerd. Neem het voorbeeld van de Duitse eurocommissaris van Digitale Economie Günther Oettinger. De Duitser vliegt in mei 2016 in de privéjet van zakenman Klaus Mangold naar Boedapest. Maar Mangolds investeringsbank investeert toevallig in het Paks 2-project voor uitbreiding van de enige Hongaarse kerncentrale. Laat Oettinger zich nu net jarenlang positief uitlaten over hetzelfde project.
Het zijn slechts enkele voorbeelden uit Brussel, waar de Europese Unie haar basis heeft. En wat te denken van een schandaal, waarin de lobby van een Europese oliedeal met Oekraïne gehuld wordt in intriges en politieke spelletjes. Al is, in tegenstelling tot alle hierboven beschreven schandalen, is dat laatste geen waarheid, maar het plot van de spannende KPN-serie Brussel. De Belgische hoofdstad is in de serie een politieke jungle vol lobbyisten en beïnvloedbare politici. Het lijkt net echt.
