Anti-regeringsprotesten in Servië zwellen aan
In verschillende landen op het Balkanschiereiland ging de bevolking de afgelopen tijd de straat op. Na Roemenië en Macedonië is het nu de beurt aan Servië, waar de talrijke studentenbevolking de resultaten van de afgelopen presidentsverkiezingen in twijfel trekt. Op dag twee spreidden de anti-regeringsprotesten in Servië zich ook naar andere delen van het land.
In Servië wordt met regelmaat geprotesteerd, met wisselende resultaten. Beroemd zijn de massale anti-Milosevic protesten in 1996 en 1997, en de beruchte dictator werd in oktober 2000 met succes afgezet tijdens wat in het Balkanland bekendstaat als de ‘Bulldozerrevolutie’, zo genoemd omdat de ontevreden bevolking het parlementsgebouw in de hoofdstad Belgrado bestormde met bulldozers.
Aleksandar Vucic: van radicaal naar progressief
Iemand die zich die tijd vast nog kan herinneren is de huidige premier van het land, Aleksandar Vucic. Destijds was de nog jonge Vucic minister van Informatie onder het regime van Slobodan Milosevic, en zorgde hij voor de naleving van propaganda en censuur.
In de jaren daarna veranderde de radicale Servische nationalist Vucic gaandeweg in de progressieve, pro-Europese Unie leider Vucic, die al een aantal jaar met zijn Servische Progressieve Partij (SNS) comfortabel aan het roer van Servië staat. Een veelgeciteerde uitspraak van hem over deze drastische koerswijziging: ‘alleen een ezel verandert nooit’.
Autocratische trekjes
Maar alle democratische beloftes ten spijt: Aleksander Vucic lijkt wel degelijk wat autocratische trekjes te hebben. In het land is het een publiek geheim dat de meeste nationale media niet vrij zijn, en naar de pijpen van de regeringspartij dansen. De krantenkoppen in de aanloop naar de presidentsverkiezingen afgelopen zondag illustreren dit.
Het logo van de regeringspartij prijkte in volle glorie op bijna alle kranten, zoals onderstaande tweet duidelijk maakt. Vucic won de presidentsverkiezingen glansrijk, met zo’n 55 procent van de stemmen. Als president mag Vucic een kandidaat voor het premierschap naar voren schuiven, de (gegronde) angst is nu dat hij een stroman aanstelt, en zelf de ware macht blijft houden.
De tekst gaat verder onder de tweet.
Dode stemmers
En dat is een schop tegen het zere been van de jonge, progressieve stadsbevolking, die er nu van overtuigd zijn dat de klinkende overwinning van Vucic’ progressieve partij een regelrechte farce is. Bij verkiezingen in het land komen met enige regelmaat vreemde dingen aan het licht, zoals geruchten over stemmers die allang dood waren, sommigen met geboortejaar 1870. Door Vucic’ ferme grip op de mediabedrijven blijft het bij geruchten. En ook nu worden de enorme protesten, die door studenten georganiseerd worden, door de grote televisiezenders veelal genegeerd.
Proteststemmen
Zij zijn het die ook nu weer als eersten op de barricaden staan. Zij waren het ook die de flamboyante verschijning Luka Maksimovic, beter bekend onder zijn alter ego ‘beli’ (de witte) naar voren schoven, een persiflage op de corrupte en protserige politici in het land. Een proteststem van jewelste in de vorm van een grappig typetje á la Borat. Maar uit het feit dat een 25-jarige student organisatiekunde in een fout wit kostuum uiteindelijk als derde in de race om het presidentschap eindigt, blijkt dat een aanzienlijk deel van de bevolking het vertrouwen in de politiek verloren is. Als dat er al ooit was.
Het einde van de protesten, die naast de hoofdstad Belgrado zich nu ook verspreiden naar andere steden, lijkt in ieder geval nog niet in zicht. Aanstaande zaterdag is er weer een enorm protest gepland. Aleksandar Vucic lijkt vooralsnog de geleerde lessen van het gewelddadige onderdrukken van protesten in de jaren negentig ter harte te nemen. Tot dusver is de sfeer in de straten van Belgrado, Novi Sad Nis en andere steden gemoedelijk en zijn de bulldozers nog niet van stal gehaald.
