Spring naar de content

Een moderne leider is een kinderloze leider

Met Emmanuel Macron als nieuwe president van Frankrijk kan er weer een nieuwe naam worden toegevoegd aan de lijst van Europese leiders zonder kroost. Deze nieuwe generatie bewindvoerders draagt op kindervlak niet bij aan de volgende generatie. Waar komt deze nieuwe trend van de kinderloze leider vandaan?

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Wiek van Gemert

De lijst van kinderloze leiders in Europa groeit alleen maar door. In Nederland hebben we sinds 2010 kunnen wennen aan het idee met onze eigen kinderloze premier Mark Rutte. Hij is echter lang niet meer de enige. In de nieuwe generatie leiders zijn veel collega’s van Rutte kinderloos. Wat dacht u van de Engelse premier Theresa May (premier sinds 2016), de Italiaanse premier Paolo Gentiloni (eveneens 2016), of de Zweedse premier Stefan Löfven (sinds 2014)?

Dit is pas het topje van de ijsberg. Nicola Sturgeon (Schotland, 2014), Xavier Bettel (Luxemburg, 2013), Dalia Grybauskaitė (Litouwen, 2009) en de voorzitter van de Europese Commissie sinds 2014 (Jean-Claude Juncker) zijn eveneens kinderloos. De enige die echt op deze trend vooruit liep is de Duitse bondskanselier Angela Merkel. Zij bekleedt sinds 2005 haar functie en heeft geen kleine Angelaatjes op de wereld gezet.

De tekst gaat door onder de afbeelding
De ‘rode’ landen worden bestuurd door een kinderloze leider

De situaties van deze leiders verschillen natuurlijk allen onderling van elkaar. De ene leider is niet alleen kinderloos maar ook partnerloos, zoals onze premier Rutte. De andere heeft een partner en had liever wél kinderen gekregen maar was het niet gegund, dit geldt bijvoorbeeld voor Theresa May. Voor Emmanuel Macron geldt dat hij wel stiefkinderen heeft, drie stuks.

Drukte

Een eerste, wellicht voor de hand liggende, verklaring is dat een baan van zulk kaliber lastig te combineren is met het opvoeden van een kroost. De leiders leven voor hun baan. Op het vrijmaken van tijd om voor je kinderen te zorgen wordt nogal eens neergekeken, zeker wanneer het je professionele taak is het landsbelang te dienen. Denk aan de papa-dag van Jesse Klaver, en de GroenLinksleider is niet eens premier. Een werkweek van 60 tot 70 uur is vrij normaal voor de huidige demissionaire minister-president Mark Rutte, terwijl er 40 uur staat voor een normale Nederlandse voltijdbaan. Met de 24-uurseconomie en mediacyclus van tegenwoordig is het lastiger om stipt om zes uur bij de kinderen aan tafel te zitten voor het eten.

Daarnaast heeft de partner van een leider tegenwoordig ook gewoon een baan. De traditionele verdeling van een mannelijke bewindsvoerder waarvan de vrouw voor huishouden en kinderen zorgt is niet meer. Bovendien is kinderloosheid sociaal aanzienlijk meer geaccepteerd dan enkele decennia geleden. Hierdoor kan de open keuze gemaakt worden: kies je voor het hebben van kinderen of ga je volledig voor je carrière zonder de opvoeding ‘er een beetje naast te doen’? De leiders (in de dop) kiezen in toenemende mate voor het tweede, zo lijkt het.

Verkiezingen

De sociale acceptatie van kinderloosheid speelt ook een belangrijke rol in een tweede verklaring, die draait om verkiezingen. In het verleden moest een leider van een land voldoen aan een traditioneler beeld. Een getrouwde, heteroseksuele man met kinderen, bij voorkeur ook nog religieus, was het ideaalbeeld. Deze man was dan niet alleen het hoofd van een gezin was maar ook de pater familias van het land. Denk aan Willem Drees die als ‘vadertje Drees’ wordt gezien. Dit lijkt in mindere mate een vereiste om verkozen te worden. Diederik Samsom probeerde in de campagne van 2012 nog wel in te zetten op zijn gezin, maar hij legde het af tegen de single Mark Rutte.

Een leider kan tegenwoordig ook een vrouw zijn of homoseksueel zoals de Luxemburgse premier Better. In veel Europese landen hoeft een leider niet meer elke zondag naar de kerk te gaan en ook het niet hebben van kinderen maakt de kiezer ogenschijnlijk weinig uit. Mark Rutte krijgt wel eens een vraag over zijn single-bestaan en Macron krijgt ook grappen naar zijn hoofd over zijn 24-jaar oudere vrouw. Maar zo lang er niemand ‘by the pussy’ wordt ‘gegrabd’ kijkt de kiezer niet zo snel op als het privéleven van een kandidaat afwijkt van de traditionele standaard.

Of het nou ligt aan het feit dat er in een 70-urige week vol leiderschap geen tijd meer is om met de kinderen naar de speeltuin te gaan of aan het feit dat ook zonder kinderen verkiezingen gewonnen kunnen worden. Een moderne leider is anno 2017 een kinderloze leider.