Nederland is moederziel alleen in de EU
Nu de Britten uit de Europese Unie stappen, verliest Nederland een belangrijke bondgenoot in het Europees Parlement. Voorheen kon Nederland vaak rekenen op hun steun om Europese regelgeving tegen te houden, die voor ons nadelig zou zijn. Maar vanaf nu zal Nederland het alleen moeten doen.
Het Verenigd Koninkrijk was, met bijna dertien procent van de Europese bevolking, een van de sterkste bondgenoten in de Europese Unie die Nederland kon hebben. Maar de Britten gaan weg. Onze positie in de EU zal enorm verzwakt raken, terwijl die van de Fransen en Duitsen steeds sterker worden. Hoe wapenen we ons tegen deze Europese grootmachten?
Het typische Franse grandeur
Goede banden onderhouden is zeker geen slecht idee. Rutte heeft afgelopen vrijdag de kersverse president Emmanuel Macron ontmoet. Dit zal verder niet veel positiefs voor onze positie in de EU uithalen. Adriaan Schout, Europa-deskundige en hoofd EU-studies van het Instituut Clingendael, geeft aan dat Frankrijk juist het eeuwenoude probleem is: “Frankrijk wil een Europa wat wij juist niet willen. Achter hun voorstellen zit een typische Franse grandeur, zoals het Europese leger, meer investeringen en meer geld vanuit landen als Nederland en Duitsland.”
Vaak hebben we moeten knokken om te zorgen dat de Franse wens niet de Europese wordt, tot voor kort regelmatig met de Britten aan onze zijde. “Nederland heeft het Verenigd Koninkrijk altijd actief bij de EU en de Europese integratie willen betrekken, om maar niet opgesloten te raken tussen Duitsland en Frankrijk,” legt Schout uit. Een ruimere Europese begroting, strengere Europese regelgeving en meer uitgaven voor EU-defensie zijn voorstellen waar Nederland, met behulp van het VK, onderuit is gekomen. Zonder het Verenigd Koninkrijk staat Nederland niet sterk tegenover het Frans-Duitse blok.
De tekst gaat verder onder het filmpje.
De verloving van Macron en Merkel
Inmiddels is Macron de banden met Merkel flink aan het versterken. Ze willen gezamenlijk weer het voortouw nemen in de Europese Unie. Macron zijn opmars niet meer te stoppen en de verwachtingen zijn hooggespannen en optimistisch. Zo ook in Duitsland. “Merkel is heel blij dat Frankrijk nu eindelijk een leider heeft die te vertrouwen is,” zegt Schout, “hoewel dit gevoel ook heerste bij Chirac, Sarkozy en Hollande.”
Aan Duitsland gaan we dus waarschijnlijk weinig hebben. “Intern zijn ze in Duitsland klaar met het strenge Duitsland spelen. De neigingen om toe te geven aan Frankrijk zijn daardoor vergroot.” Merkel kan de versteviging met Frankrijk ook goed gebruiken om te voorkomen dat ze wordt beschuldigd als de bazige Europese leider. “Duitsland heeft nog steeds last van de oorlogsgeschiedenis en zal Frankrijk niet laten vallen. Als ze dat wel doen, heeft Duitsland de hegemonie en daarmee de leiderschapsrol die ze niet willen hebben,” zegt Schout.
De zoektocht naar bondgenoten
We zullen dus op zoek moeten naar andere coalitiepartners, die veel gewicht hebben in de EU. Er blijft alleen niet veel over. We zullen ons vooral moeten richten op de kleinere en versnipperde landen. Schout zegt: “We zouden ons kunnen opstellen als het grootste land van de kleinere landen. Daarmee kunnen we voor Duitsland een mogelijk belangrijkere partij worden.” Aan wat voor landen moeten we dan denken? “Slovenië, Tsjechië, Polen, Zweden, Finland, Denemarken en België zijn mogelijkheden.” Maar de landen zijn onderling zo verschillend, dat Schout sceptisch is: “Bondgenootschappen zijn, zelfs als ze sterk lijken, erg fragiel.”
Hoe zit het überhaupt met de toekomst van de EU? Gaat Europa sterker uit deze chaos komen? Volgens Schout hangt dat af van het perspectief: “Eigenlijk is de vraag of Frankrijk meer of minder invloed in Europa gaat krijgen.”
Laten we hopen dat Frankrijk dan niet over Nederland heen marcheert.
