Spring naar de content
bron: ANP/Kirsty Wigglesworth

Theresa May zet alles in op haar zwakke plek

Tijdens de zogenaamde Queens Speech, de Britse equivalent van de troonrede zette koningin Elisabeth de Engelse koers uiteen. Premier Theresa May schreef de toespraak en haar beoogde beleid klonk duidelijk door in de speech. Wat er overduidelijk uit bleek: alle ballen gaan op de Brexit. Er wordt echter betwijfeld of May die belangrijke klus kan klaren.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Wiek van Gemert

De Brexit is met afstand het belangrijkste onderwerp in de Britse politiek van dit moment. In het manifest van de conservatieve partij — waarmee Theresa May campagne heeft gevoerd — staan echter een aantal opvallende plannen voor de binnenlandse politiek. Deze ideeën, met name in relatie tot de gezondheidszorg en het onderwijs, lijken gesneuveld na de teleurstellende verkiezingsuitslag. Zo is het plan om enerzijds meer middelbare scholen te openen en anderzijds te besparen op de gratis schoollunches beiden opgegeven. Daarnaast lijkt ook May’s veelbesproken belofte voor een stemming over het opheffen van het verbod op traditionele vossenjacht van de baan.

Jeremy Corbyn

In de heropening van het Lagerhuis na de Queens Speech kwam dit May op de nodige kritiek te staan. Labour-leider Jeremy Corbyn omschreef de speech als het verhaal van een ‘regering die zijn meerderheid heeft verloren en waarvan de ideeën klaarblijkelijk op zijn.’ Dit bleef de toon van Corbyn die de zwakke positie van May na de afgelopen verkiezingen benadrukte. May gaf volgens Corbyn leiding aan ‘een regering zonder meerderheid, zonder mandaat, zonder serieus programma, geleid door een premier die haar politieke autoriteit is verloren en moeite heeft een deal in elkaar te zetten om haar premierschap te behouden.’

Daarmee raakt hij een gevoelige snaar. Want waar ze haar binnenlandse plannen grotendeels links liet liggen, zette May wel vol in op haar Brexitplannen. Bij de Brexit-onderhandelingen is deze zwakke positie problematisch, vindt Corbyn. Het doel — zoals May het bij monde van de koningin omschreef — is het behoud van een ‘diepe en speciale relatie’ met Europa. Het geloof dat juist May dit uit de onderhandelingen kan slepen slinkt ogenschijnlijk met de dag. Het is juist deze beeldvorming die haar een zwakke onderhandelingspositie verschaft.

Brexit-onderhandelingen

De onderhandelingen over de Brexit waren tijdens de verkiezingscampagne al een belangrijk onderwerp. De beruchte interviewer Jeremy Paxman zette May in een interview pijnlijk te kijk. Hij zei zelfs dat hij het wel wist als hij in Brussel met haar moest onderhandelen. May zou in zijn ogen een slappe onderhandelaar zijn.

Ondanks haar respons waarin ze trots vertelde wat ze allemaal bereikt heeft in eerdere onderhandelingen lijkt ze niet meer van dit beeld af te komen.

Het stuk gaat hieronder verder. 

May blijft stellig verkondigen de EU — ook zonder goede deal — te verlaten. Het lijkt nauwelijks serieus genomen te worden.  Zo zei Donald Tusk, de voorzitter van de Europese Raad, dat de deur altijd open blijft voor Groot-Brittannië om in de EU te blijven. Franse president Macron sprak eerder woorden van gelijke strekking. Ook zij zien May klaarblijkelijk niet als de keiharde onderhandelaar die ze zelf denkt te zijn.

May en DUP

Bovendien heeft de conservatieve partij van May geen meerderheid meer in het Lagerhuis. Elke onderhandelingsconclusie zou dus gemakkelijk verworpen kunnen worden. Om de conservatieven aan een meerderheid te helpen bouwt May aan een coalitie met de Noord-Ierse DUP. Deze formatie duurt, voor Engelse begrippen, al vrij lang voort. Dit draagt bij aan de beeldvorming van May als een weinig krachtige onderhandelaar. Als ze in de woorden van Corbyn ‘al moeite heeft een deal in elkaar te zetten om haar premierschap te behouden’.  Hoe moet ze dan de vele malen grotere Brexit-deal onderhandelen?

Hoed

Om het allemaal nog een beetje erger te maken voor May droeg de koningin tijdens haar troonrede een opvallend hoofddeksel. Normaliter draagt het staatshoofd een kroon, maar nu koos ze voor een blauw-gele hoed. Voor de scherpe toeschouwer was de gelijkenis met de Europese vlag onmiskenbaar. Om nou te zeggen dat de koningin daarmee een guerrilla-campagne voert om in de EU te blijven is wat overdreven. Maar de beeldvorming die resulteert uit het feit dat de eventuele van de hoed betekenis een veelbesproken onderwerp zijn is al vervelend genoeg voor May.

De Britse premier hangt haar regeringsperiode vrijwel volledig op aan de Brexit. Tegelijkertijd geloven velen dat ze die uitdaging niet aankan. Als ze dit vertrouwen niet weet te herstellen kan dat niet alleen fataal zijn voor haar geloofwaardigheid in relatie tot de Brexit, maar ook voor de geloofwaardigheid van haar hele premierschap.