Spring naar de content
bron: ANP/Lex van Lieshout

Kabinetsformatie 3.0: focus op het positieve

Herman Tjeenk Willink levert op deze zevenentwintigste juni zijn eindverslag in. Hij geeft het informateursstokje door aan oud-minister Gerrit Zalm. De verwachtingen voor de nieuwe informateur zijn hoog en dat brengt flinke risico’s met zich mee.  

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Jana Simmelink

Er staat Gerrit Zalm een flinke uitdaging te wachten. We bevinden ons inmiddels op de dag 104 van de kabinetsformatie. De gemiddelde duur van de kabinetsformatie van de 26 kabinetten na 1945 (exclusief lijmpogingen na kabinetcrises) was ongeveer 72 dagen. Dat Tjeenk Willink nu plaats maakt voor een volgende informateur, is weinig verrassend. De nestor-politicus gaf stellig aan dat hij alleen bij de verkennende fase van de kabinetsformatie betrokken wilde zijn.

Willink volgde vorige maand Edith Schippers op. Zij probeerde tevergeefs een kabinet te vormen met de VVD, CDA, D66 en GroenLinks. Onder leiding van Tjeenk Willink besloten VVD, CDA, D66 en ChristenUnie om met elkaar de onderhandelingen aan te gaan over de vorming van een nieuw kabinet.

Het feit dat VVD, CDA, D66 en ChristenUnie het nu met elkaar moeten doen maakt het makkelijker, zegt voormalig VVD-leider Hans Wiegel in een interview met BNR Nieuwsradio. Ondanks dat er nog grote verschillen bestaan tussen de vier partijen heeft Wiegel er vertrouwen in dat met een zorgvuldige lijn de formatie niet kan mislukken. Zelfs al zou dat betekenen dat het nog maanden gaat duren: “Dat is niet erg,” zegt Wiegel tegen BNR . “Ik denk dat het verstandig is om de tijd te nemen, want er moet nogal wat verhapstukt worden.”

Breekpunten

De ontspannen houding van Wiegel kan op z’n minst prematuur genoemd worden. Zeker gezien het feit dat er een aantal heikele breekpunten voor een mogelijke kabinetsvorming op de loer liggen. De veelbesproken discussie over voltooid leven zal felle discussies opleveren. D66 stelt dat ouderen zelf moeten kunnen beslissen om hun leven te beëindigen. De ChristenUnie stelt daartegenover dat het leven door God gegeven is en beschermd moet worden. Maar ook de Donorwet, de regulering van de wietteelt en de verstandhouding met Europa zullen de kabinetsformatie alles behalve makkelijk maken.

Alexander Weissink wijst in zijn column in het Financieel Dagblad op een verfrissende alternatief. “Beginnen met de breekpunten die Pechtold een maand geleden noteerde gedurende zijn één-op-één gesprek met Segers is een recept voor mislukking,” schrijft hij. “Maar waarom niet eerst eens praten over kwesties waarover vrijwel alle Nederlanders het eens zijn?”

Sterk Nederland

De Nederlandse bevolking heeft verdeeld gestemd, en kan een verdeeld kabinet verwachten. Het zal de politieke kopstukken sieren om minder op de problemen en verschillen te focussen. Ze moeten dus meer kijken naar hoe Nederland sterker wordt van dit aankomende kabinet. Vooraf was duidelijk dat de kabinetsformatie geen eenvoudige opgave zou zijn, des te meer het een groot goed is om je niet te laten leiden door de politieke verdeeldheid in ons land.

De focus leggen op overeenkomsten in de politieke meningen vormt een sterke basis voor een kabinet dat veel waard kan zijn. Politiek draait om het maken van compromissen. Het is afwachten hoe de nieuwe informateur Zalm — samen met de politieke kopstukken — hier vorm aan zal geven.