Simone Veil: de staatsvrouw van drie kenmerken
De Franse president Macron noemde haar vandaag ‘het meest inspirerende voorbeeld voor Frankrijk’. De overleden Franse politica Simone Veil (89) zou in Frankrijk vooral bekend worden als de vrouw die een sleutelrol speelde in de legalisatie van abortus en als overlever van de Holocaust. “Pijn is de bron van kennis,” was haar devies.
Simone Veil wordt in 1927 geboren in Nice als dochter van een joodse architect. In 1944 wordt haar hele familie gearresteerd en werd zij gescheiden van haar vader en broer, die de oorlog niet overleefden. De Duitsers deporteren Veil met haar zus en moeder naar Auschwitz-Birkenau en later naar Bergen-Belsen. Zij en haar zus overleven de kampen, maar haar moeder overlijdt kort voor de bevrijding. Door haar ervaringen in het kamp zou zij zich later inzetten voor de herdenking van de Holocaust. In 2005 keert ze terug naar Auschwitz ter herdenking van de zestigjarige bevrijding van het kamp.
Invloedrijke minister
Veil maakte van 1974 tot 1979 carrière als minister van Volksgezondheid onder presidenten Jacques Chirac en Raymond Barre en was de eerste vrouw op deze positie. Tot 1993 zou ze lid zijn van het Europees Parlement en bekendheid verwerven als leider van de Partij van Europese Liberalen en Democraten.
Vanaf 1993 zou ze nogmaals twee jaar werkzaam zijn als minister van Volksgezondheid en was ze verder lid van de Grondwettelijke Raad van Frankrijk en voorzitter van de Fondation pour la mémoire de la Shoah, een organisatie die zich inzet voor de Joodse cultuur en overlevenden van de Holocaust.
Très vives condoléances à la famille de Simone Veil. Puisse son exemple inspirer nos compatriotes, qui y trouveront le meilleur de la France
— Emmanuel Macron (@EmmanuelMacron) 30 juni 2017
Legalisatie abortus
In haar eerste jaar als minister van Volksgezondheid zorgt ze voor betere beschikbaarheid van anticonceptiemiddelen. Een jaar later, in 1975, weet ze legalisatie van abortus in Frankrijk te realiseren. In Nederland zou het tot 1984 duren voordat de zogenaamde Wet Afbreking Zwangerschap werd ingevoerd.
In Frankrijk wordt de legalisatie van abortus als Veil’s grootste politieke overwinning beschouwd. Vanaf de jaren twintig van de vorige eeuw was de abortus in Frankrijk bij wet verboden en werd er fel tegen geageerd. “Ik wist dat het een zeer lastig debat zou worden,” zei Veil over deze langdurige strijd. “Maar ik had niet verwacht dat er zoveel verbaal geweld zou zijn. Dit was bijna zo heftig als fysiek geweld. We moesten ons onder hoge druk staande houden.” Terugkijkend op de overwinning zei ze: “Er heerste spanning in de gehele ruimte, terwijl iedereen de resultaten afwachtte. We slaakten een zucht van verlichting toen toen de uitslag positief bleek.”
De tekst gaat hieronder verder.
Krachtige stem
Ook nadat zij zich terugtrok in het Europees Parlement zou zij tot 2007 een krachtige stem blijven binnen de Franse politiek. Over toenmalig presidentskandidaat Nicolas Sarkozy zei ze: “Ik waardeer zijn houding, talent en wie hij is als persoon. Ik denk hij de meest geschikte persoon is om de rol van president te vervullen.”
In 2010 werd ze als zesde vrouw in de geschiedenis lid van de Académie française, het instituut van de bevordering van de Franse taal. Als lid ontving zij een ceremonieel zwaard waarin drie kenmerkende teksten waren gegraveerd. Het motto van de Franse Republiek, de Europese Unie en het nummer dat op haar arm was getatoeëerd: 78651.
In 1993 mocht een journalist haar ruim een uur lang interviewen. Hij schonk het gesprek, gevoerd in het Engels, later aan The United States Holocaust Memorial Museum. Bekijk het interview hier.
