Spring naar de content
bron: ANP/EPA/Stringer

Dit is een column over vluchtelingen die niemand wil lezen

Dit is een column over vluchtelingen die niemand wil lezen. Precies helemaal niemand heeft er zin in. Want het gaat net eindelijk een beetje lekker en u wilt ook gewoon eens genieten van wat lekkere paté de campagne en wat gebrande nootjes op een terrasje. Wie laat zich nou voor de lol een schuldgevoel over vluchtelingen en het Europese vluchtelingenbeleid aanpraten? Hoezo moet u zich hier druk om maken? Wij hebben zelf toch genoeg problemen? Laat ze die eerst maar eens oplossen

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: De Redactie

Daar wringt de schoen. Onze regeringsleiders weigeren namelijk hun verantwoordelijkheid te nemen. Ze kijken weg van de gigantische schaal waarop wanhopige mensen wegvluchten van het land waar ze geboren zijn om naar ons toe te komen. Ze laten mensen bij de duizenden verdrinken en creperen. Ze sluiten discutabele dealtjes met nog discutabelere dictators. Het lukt ze nog net om soms uit te zoomen tot hun volgende verkiezingstermijn. Ze plakken pleisters die zo goedkoop zijn dat ze na een half uur al hun lijm verliezen.

Zodoende kwamen we in de situatie terecht dat hulporganisaties als Artsen Zonder Grenzen het werk moeten doen, dat Europa eigenlijk zelf op zou moeten knappen. Namelijk: op zijn minst voorkomen dat de Middellandse Zee verandert in een massagraf.

Afgelopen week trok Italië aan de alarmbel. De Italianen kunnen de hoeveelheid vluchtelingen en migranten die bij ze aankomen niet meer verwerken. Ze dreigen met de meest wanhopige noodgreep. Ze willen de reddingsboten gewoon niet meer de haven binnenlaten. Licht uit, gordijnen dicht en oordopjes in, zodat we niet hoeven te luisteren naar het geluid van mensen die buiten schreeuwen terwijl ze verdrinken. Probleem opgelost.

De Europese Commissie beloofde er aandacht aan te besteden. Frans Timmermans pleitte dinsdag dat Italië niet aan zijn lot overgelaten mag worden. Zou dit dan betekenen dat de EU eindelijk de situatie onder ogen komt en na zou gaan denken hoe ze gezamenlijk humanitaire hulp en opvang kunnen realiseren voor de mensen die naar dit continent komen vluchten? Zullen lidstaten eindelijk hun verantwoordelijkheid nemen en hun afspraken nakomen?

U voelt hem al aankomen. Nee. Anders moest ik deze column natuurlijk niet schrijven en u hem niet te lezen.

De EU kwam met de volgende oplossing: lidstaten moeten geld stoppen in een potje, waarmee vluchtelingen aangemoedigd zullen worden om weer terug te gaan. Terug naar de bittere oorlog, armoede en ellende waar ze net hun leven voor waagden om aan te ontsnappen. Zoals de dichter Warshan Shire schreef: niemand rent weg van zijn huis, tenzij je huis lijkt op de opengesperde bek van een haai, tenzij je thuis eruitziet als de loop van een geweer. Het is een beetje zoals onze eigen minister-president die de onsterfelijke beschamende woorden uit zijn mond kreeg ‘Mijn advies zou zijn: iedereen, blijf thuis’.

Het werd nog erger. De EU gaat namelijk ook ‘harder optreden’ tegen de organisaties die verdrinkende mensen uit zee redden. Stel je je voor dat je die kop in een geschiedenisboek terugleest.

De boodschap die de EU met deze maatregel afgeeft, is dat reddingsboten de oorzaak zijn van de erger wordende crisis. Dat is zo ongeveer iets als zeggen dat het de schuld is van een blijf-van-mijn-lijfhuis dat er zoveel slachtoffers zijn van huiselijk geweld.

Het beleid lijkt wel een gekuiste variant van het extreemrechtse Identitaire Verzet, dat middels crowdfunding 50.000 euro ophaalde zodat ze reddingsoperaties konden hinderen van de ‘vijanden van Europa’. Moet je je voorstellen, dat je actief geld ophaalt om te verzekeren dat mensen blijven verdrinken.

Dan moet je wel heel hard je best doen om je standpunten voor jezelf goed te praten. Door bijvoorbeeld te blijven herhalen dat al die organisaties als Artsen Zonder Grenzen, SOS Méditerranée, en Save the Children samen zouden werken met criminelen en mensenhandelaars. Dat terwijl deze laster meerdere malen onderzocht en ontkracht is.

Dan roep je dingen als ‘breng ze lekker terug naar Libië’, ongeacht dat vluchtelingen daar gevangengezet, gemarteld of verkracht worden. Dan negeer je rapporten van de Verenigde Naties die documenteren hoe mensen op slavenmarkten verhandeld worden. Dat doet de EU namelijk ook, wanneer ze blijven investeren in de Libische kustwacht tegen alle waarschuwingen van Amnesty International in.

Dan noem je de horrorboten waar je struikelt over de doden en de wanden van het laadruim druipen van het bloed een ‘taxiservice’. Dan heb je het over ‘gelukszoekers’ en ‘dobbernegers’, want ‘dobbernegers’ zijn geen mensen met wie je medelijden hoeft te hebben. Zo kun je vluchtelingen met een gerust hart laten verdrinken.

We hebben kennelijk nog liever dat er dode baby’s bij ons op strand aanspoelen, dan dat we ons afvragen hoe we ze op moeten vangen. Als dat is wie we willen zijn als land, als Europese Unie, dan kunnen we op zijn minst de moeite nemen om er een column over te lezen.

Stella Bergsma is op vakantie. Meredith Greer (1988) is schrijver, en redacteur voor Joop.nl.