Uw ziekte levert allerlei organisaties veel meer geld op dan uw gezondheid. Zou dat de reden zijn dat er zo weinig gebeurt om chronische ziekten te genezen, laat staan om ze te voorkomen? De gezondheidszorg in Nederland kost volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) ongeveer elf procent van het bruto nationaal product. Dat komt neer op 73 miljard euro per jaar, oftewel bijna 4300 euro per inwoner. Let wel, dat zijn alleen nog maar de directe kosten van ziekte. De indirecte kosten – zoals ziekteverzuim, wegens ziekte aangevraagde uitkeringen en productiviteitsverlies – zijn niet inbegrepen. Hiermee is Nederland een van de landen die het meest uitgeven aan gezondheidszorg, hoewel we niet kunnen tippen aan de VS. Dat land is met zorguitgaven van bijna achttien procent van het bnp wereldwijd koploper. In de VS is daarmee echt het maximum bereikt, of eigenlijk al overschreden. Een van de gevolgen is dat in de VS de eigen bijdragen – hier te lande ook een gevoelig politiek thema – nog vele malen hoger zijn dan in Nederland. In de VS lopen nog steeds dertig miljoen mensen rond die volledig onverzekerd zijn, en zij die wel verzekerd zijn, lopen tegen eigen bijdragen aan die in Nederland (nog) onvoorstelbaar zijn. Zo wordt zestig procent van alle persoonlijke faillissementen in de VS veroorzaakt door onbetaalbare ziektekosten. Het is duidelijk dat het roer om zal moeten als we niet in Amerikaanse toestanden willen geraken. Het aantal chronische zieken bedraagt in Nederland immers al tussen de vijf en zeven miljoen mensen. Om dit aantal even in het juiste perspectief te plaatsen: dit betreft dus een op de drie Nederlanders en een op de twee volwassenen die door een chronische aandoening doorlopend medische kosten maakt, bijvoorbeeld levenslange medicatie bij diabetes, hoge bloeddruk of cholesterol. Bijna alle kosten in de gezondheidszorg worden gemaakt om reeds ontstane schade beperkt te houden en symptomen te onderdrukken. Er wordt echter nauwelijks geld besteed om ons gezond te houden. In de VS is de exacte verhouding bekend: er wordt daar vijftig keer meer aan behandelingen uitgegeven dan aan preventie. De aanduiding ‘gezondheidszorg’ is misleidend: het gaat in feite om ziekenzorg. Maar hoe moet het dan anders? Politici lijken het onderwerp te mijden. Ze lijken niet bereid om de chronische ziekten en het leed en de kosten die daarbij gepaard gaan bij de bron aan te pakken. De enige politieke discussies gaan over meer concurrentie in de zorg en de hoogte van de eigen bijdrage en ook vanuit het bedrijfsleven is de aandacht bedroevend laag. Het is verleidelijk om te denken dat dit komt doordat bedrijven en de politiek geen verstand hebben van gezondheidszorg. Maar het moet maar eens worden gezegd: de belabberde staat van onze gezondheid creëert voor vele bedrijven, organisaties en beroepsgroepen een uitermate lucratieve markt. Zij hebben dus belang bij handhaving van de status quo. Laten we eens bekijken waarom ik dat durf te stellen. De wetenschap heeft in de laatste decennia voldoende duidelijk gemaakt waarom hart- en vaatziekten, kanker, dementie, gewrichtsklachten, diabetes type 2, hoge bloeddruk, hoog cholesterol en vele andere aandoeningen zo ongemeen vaak voorkomen. Het is niet zo ingewikkeld wie de grote boosdoeners zijn. Het komt vooral doordat verse voeding en natuurlijke vetten op grote schaal zijn vervangen door lucratieve industriële producten vol met bewerkte koolhydraten en ongezonde vetten, en doordat we minder dan een halfuur per dag matig intensief bewegen. De verrassend simpele maatregelen om dit te corrigeren hebben echter als groot nadeel dat er weinig aan valt te verdienen. Om het wat duidelijker te stellen: aan een fles tomatenketchup van een bekend merk met een beetje tomaat en heel veel suiker is veel meer geld te verdienen dan aan verse tomaten. Hetzelfde geldt voor cupjes met fluorescerend geel gekleurde mierzoete magere yoghurt in plaats van een literpak volle yoghurt of als ontbijtgranen vermomd snoepgoed dat het gekookte ei heeft vervangen. Er zijn dus grote belangen gemoeid met het in stand houden van verkeerde voeding en gedrag. Zo stond op 13 september 2016 in The New York Times dat de voedingsmiddelenindustrie gerenommeerde wetenschappers van onder meer de Harvard-universiteit heeft omgekocht om onderzoek te vervalsen ten gunste van hun producten. Ook wordt op een bescheidenere schaal aan sommige foodbloggers geld toegeschoven om gunstig te schrijven over bijvoorbeeld frisdranken en overige industrieel geproduceerde levensmiddelen. Ook goed verdienende medici, apothekers, paramedici, de geneesmiddelenindustrie en vele andere bedrijfstakken die toeleveranciers zijn van de miljardenindustrie hebben er een financieel belang bij dat de huidige opzet van onze ‘gezondheidszorg’ onveranderd blijft. Zelfs de verzekeraars tonen opmerkelijk weinig interesse in lagere kosten. Lagere uitgaven aan gezondheidszorg betekenen immers dat de premies ook omlaag kunnen en voor je het weet zit je in een krimpende industrie en is het crisis. Zo wordt de pakweg vijftigduizend euro voor een hartoperatie zonder problemen vergoed, maar een gesprek van een uur met een leefstijlarts, die uitlegt hoe je kunt voorkomen dat je later hartproblemen krijgt, moet je als particulier uit eigen zak betalen. In de tv-serie Hoe word ik 100? heeft u kunnen zien dat we door vrij simpele veranderingen in leefstijl chronische en ongeneeslijk geachte aandoeningen als diabetes vrijwel altijd kunnen omkeren, waarbij insulinetoediening volledig kan worden gestaakt. Zo gebruikte een van de deelnemers, John van der Heiden, elke dag dertien verschillende geneesmiddelen. Na vijf maanden anders eten en een beetje meer bewegen waren al zijn aandoeningen verleden tijd. Nu slikt hij alleen een bloedverdunner, puur ter preventie. Bekijk zijn verhaal hieronder. De tekst gaat onder de video verder. https://www.youtube.com/watch?v=oxiQR84jDBM De opleiding van artsen besteedt nauwelijks aandacht aan het voorkomen van ziekten en de behandeling van hun oorzaak. De kennis van onze geneesheren hierover is dan ook beperkt. Het wordt hoog tijd dat we gaan omdenken in de gezondheidszorg en de oorzaken van ziekten gaan aanpakken in plaats van louter aan dure symptoombestrijding te doen. Gezien alle gevestigde belangen vrees ik echter dat dit niet snel gaat gebeuren. U hoeft er in elk geval niet op te wachten. De nodige kennis is beschikbaar en de juiste aanpassingen in uw voeding en lichamelijke activiteit kunt u verrassend eenvoudig zelf toepassen. Liefst vandaag al.