Spring naar de content
bron: Matthias Giessen

Het onbegrepen einde van de homo-ontmoetingsplaats

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: De Redactie
Steeds meer homo-ontmoetingsplaatsen (hops) worden gesloten. Omwille van de openbare orde, zo beweren gemeenten, maar het lijkt erop dat gevoelens van afkeer een grote rol spelen. Wat is nu eigenlijk het probleem? "Het ergste wat een heteroman er kan overkomen, is dat hij sjans krijgt." Hier was de ingang, tegenover de aardgaslocatie. Op goeie dagen stond de Tienmaatsweg vol auto’s, zegt Hans Scheffer. Het bos rond de plas De Moere bij Grolloo in Drenthe was een van de beste homo-ontmoetingsplaatsen (hops) in de buurt, totdat burgemeester Eric van Oosterhout van de gemeente Aa en Hunze het gebied twee jaar geleden sloot voor wat hij ‘sekstoerisme’ noemde. Op de plek waar ze het bos in gingen, staat nu een metalen hek. Hans is een slanke, bijna magere man met een poloshirt, een spijkerbroek en Mephisto-schoenen. 66, gepensioneerd boekhouder, en hop-bezoeker. Hans woont alleen, in Overschild, bij Slochteren. Hij kent alle hops in Groningen en Drenthe. Met zijn blauwe Volkswagen up! rijdt hij 25.000 kilometer per jaar, vooral recreatief. Soms voor een praatje, soms voor meer. Geen toestanden, meestal gewoon even met de hand. We gaan langs het hek het bos in. Van de brede zandweg af, een smaller pad op, door dichter groen. “Hier liepen we,” zegt Hans. Het was rondjes lopen, observeren. Er tijd in steken. Iedereen be- kijken, aftasten: waarom is die hier? Gezinnen met kinderen vallen af, mensen met honden ook. Maar die daar: doet die gewoon een plasje, of is hij meer van plan? Op zoek naar seks, in een bos met mannen die hetzelfde willen. Op jacht. Het is spannend. Aan de rand van De Moere staat nog een hek, van Heras. Hier gebeurde het meestal, zegt Hans. Er was ook een naturistenstrand. Hier lagen ze in de zon. De recreatieondernemer van Joytime, het ‘outdoor belevingspark’ aan de overkant van de plas, had geklaagd. Ze wilden met kinderen het bos in, klimmen, survivallen, met mountainbikes. En dan zagen ze die mannen. Dat kon niet, dat begreep iedereen. Voor de burgemeester was het een mooie kans om zich van zijn flinkste kant te tonen. Hij sprak van ‘handelingen die niet deugen’. Publicitair gezien was het zonder risico’s. Niemand houdt van dat vieze gedoe in de bosjes. De ‘overlast’ wordt door iedereen ervaren, maar zelden gespecificeerd. Klagers zijn er nauwelijks als er ergens een hop wordt gesloten. De gedupeerden zoeken hun heil niet voor niets in de anonimiteit van het bos. Veel mannen hebben een gezin. Hans heeft kopietjes gemaakt. Plattegronden, krantenberichten, Google Street View-foto’s. Een door hem geschreven tekst. “Ja, maar onze kinderen,” staat erboven. De argumenten zijn altijd hetzelfde. We moeten onze kinderen beschermen. Maar kinderen zijn niet altijd zo onschuldig als ze eruitzien. Hun ouders ook niet. Even loeren is een algemene behoefte. Kinderen vallen onder de verantwoordelijkheid van hun ouders, zegt Hans. “Wij proberen zo ver mogelijk bij kinderen vandaan te blijven. Die storen alleen maar.” Verder over het bospad. Sporen van voetstappen, mountainbikes. Her en der liggen condoomverpakkingen. Die moeten van een paar jaar geleden zijn. “Dat spul vergaat niet.” Ten tijde van de sluiting maakte RTV Drenthe opnames, met een telelens. “Ik sta er ook nog op.” Ook toen scheen de zon, net als nu. Het is een dinsdagochtend in mei, een graad of twintig. Lekker cruiseweer. “Maar wij gaan het hele jaar door. Als het maar droog is.” Sneeuw en vorst houdt ze niet tegen. Is dat niet koud? “Het valt best mee. Het is maar eventjes.” In het hele land staan homo-ontmoetingsplaatsen onder druk. Bij Hans Scheffer in de buurt werd het in cruisekringen geliefde groen van parkeerplaats Glimmermade aan de A28 onbereikbaar door een manshoog hek met scherpe punten. De hop in recreatiegebied Meerwijck aan het Zuidlaardermeer wordt aangepakt, er zijn klachten over die bij plas de Kibbelkoele in Coevorden. Bij de hop in Goirle, Brabant, zijn hekken geplaatst. ’t Ginkelse Zand aan de A12, een halve eeuw als ontmoetingsplaats in gebruik, werd in de zomervakantie van vorig jaar van de ene op de andere dag gesloten door burgemeester Van der Knaap van Ede. Het gaat altijd volgens hetzelfde patroon. Een gebied raakt bekend als homo-ontmoetingsplaats. Er komen klachten van andere gebiedsgebruikers, over overlast, ontucht, schennis van de eerbaarheid. Een ‘gevoel van onveiligheid’ is voldoende grond voor actie. Gemeentes treden op met hekken, sloten, voor toegangspaden gestorte hopen zand, maatregelen waar de gemeenteraad ‘vierkant achter staat’. Politie en boswachters beboeten eenieder die zich van de paden waagt. De gemeente Ede heeft ontmoetingsplaats ’t Ginkelse Zand gesloten omdat die ‘wekelijks door honderden mensen’ werd gebruikt voor seksuele handelingen, mailt een woordvoerder. Dat leidde tot overlast voor parkeerders, wandelaars en omwonenden, tot klachten en rommel in het natuurgebied. De hop werd door dieren als wildcorridor gebruikt. De ontmanteling maakte van de P een P zoals die bedoeld is: een rustplaats voor automobilisten. De ‘verzorgingsplaatsen’ langs de snelweg zijn bedoeld voor ‘reis- gerelateerde zaken’, zegt een woordvoerder van Rijkswaterstaat. Uitrusten, de benen strekken, naar de wc gaan. De dienst heeft formeel geen mening over wat mensen in het groen naast de parkeerplaatsen doen, noch een rol in het plaatsen van hekken. Soms wordt een P vervangen door een nieuwe op een ‘betere locatie’, niet omdat het een hop is, aldus de woordvoerder. Het is opvallend hoe vaak een door Rijkswaterstaat afgestoten parkeerplaats nou net een hop was, zegt Anthony Mathijsen telefonisch. Hij is voorzitter van de Stichting Platform Keelbos, die opkomt voor de belangen van hop-bezoekers. Nooit wordt het mannenverkeer in de bosjes als reden genoemd. Het zijn altijd gelegenheidsargumenten, zegt Mathijsen: de natuur, de rust, de drukte. De onveiligheid. Ze sluiten de P, of kappen alle begroeiing. Argumenten: de veiligheid, het mooie, vrije uitzicht. Mathijsen richtte zijn ‘kennis- en expertisecentrum van de hop’ op naar aanleiding van de sluiting van de bekende ‘baan’ Keelbos aan de A79 tussen Maastricht en Heerlen, in 2004. Het Platform verzamelde vierhonderd handtekeningen, die in de prullenbak verdwenen. Sindsdien verweert Mathijsen, fabrieksmedewerker uit Nuth, Zuid-Limburg, zich met bezwaarschriften en WOB-ver- zoeken – én als een van de weinigen open en bloot, onder eigen naam – tegen wat hij ziet als een trend: het wegpesten van hop-bezoekers. Het is strijden tegen de argumenten van de onderbuik. Hoe ’t Ginkelse Zand met stoom en kokend water werd gesloten: alsof er iets verschrikkelijks aan de hand was, zegt Ellen Out, GroenLinks-gemeenteraadslid in Ede, wanneer ik haar aan de telefoon spreek. “Alsof er wat crimineels gebeurde.” Dat was niet zo. Seks in de buitenlucht is niet verboden, zolang aan voorwaarden van discretie is voldaan. Seks tussen mannen ook niet, zelfs niet met speciale, lustopwekkende kleding aan, zoals op de ‘leeravond’ op maandag gebeurde. Het vermoeden bestaat dat aan de in afgewogen bestuurderstaal geformuleerde argumenten van openbare orde een basaler gevoel van a eer ten grondslag ligt. Out: “Het signaal was: dit is onacceptabel. Er zit een moreel oordeel in.” Is het discriminatie? “Ik vind van wel.” Gelderland is regenboogprovincie, een provincie, kortom, waar holebi’s van harte welkom zijn. Eric van Oosterhout, die een streep zette door hop De Moere bij Grolloo, is nu burgemeester van de regenbooggemeente Emmen. “Hij onthulde laatst een of andere roze vlag,” zegt Hans Scheffer bij een Heras-hek. Ziedaar de grenzen van de tolerantie. Homo’s welkom, elke gek zijn gebrek, maar hou buiten de slaapkamer alsjeblieft je kleren aan. De homo-ontmoetingsplekken voorzien in een grote behoefte. Op een oproep van Anthony Mathijsen in zijn netwerk – journalist schrijft verhaal, wie wil er praten – komt een enorme respons. Veel van de bezoekers zijn niet in de gelegenheid om hun homo- of biseksualiteit in openheid te belijden, zeggen of mailen ze. In de auto’s zie je veel kinderzitjes. Er zijn christelijke mannen bij, moslims, mannen met werk of vrienden in een macho-omgeving, wars van homo’s. “Daar kun je even zijn wie je bent,” mailt ‘Remco’. “Daar ben je onder elkaar.” Remco is vrachtwagenchauffeur. “Ook geen beroep waarbij je gelijk aan een bi denkt, maar ja: ik ben het wel. Als ik hiervoor uitkom, wordt het leven een hel. Waar aan voorbijgegaan wordt, is hoeveel huwelijken het gered heeft, of hoeveel ongewenst seksgedrag het heeft voorkomen. Waarom moet het daar en niet in een club, vraag jij je af. Om de anonimiteit. Ik weet van collega-chauffeurs dat ze ook bij de club horen, maar daar wordt nooit over gesproken. Op een hop vraag je nooit om een naam.” “Ik ga naar de hops voor de snelle mannenseks,” mailt Bas. “Ik ben getrouwd en heb kinderen. Mijn vrouw weet hier verder niet van. Dat wil ik ook zo houden, want mijn gezin is alles. Maar ik heb ook behoefte aan seks met mannen. Ik kom overal waar ik toevallig langskom, op de Oeverlanden bij Sloten, langs de A1, ’s morgens vroeg voor het werk, of na het werk. De ervaringen op de Oeverlanden zijn heel geil, veel verschillende mannen.” Henk prefereert het ‘jagen’ in de vrije natuur boven het gehannes met datingapps als Grindr. Dat vermoeiende gechat, de teleurstelling van een mislukte date. Jonge prijsdieren die vieze oude mannen van boven de dertig blijken. ‘Peter’ uit Den Haag heeft COPD. In de homokroeg was het een benauwde toestand, zeker voor het rookverbod. Op een hop ben je lekker buiten: frisse lucht, nuchter, geen kater na afloop. What you see is what you get, zegt ‘Paul’ uit Limburg. No strings attached. Het was fijn, bedankt, tot ziens. Anthony Mathijsen heeft bij de Nationale ombudsman diverse klachten ingediend over de sluiting van hops. De ombudsman onderzoekt twee ervan, dat wil zeggen: hij onderzoekt of in de betre ende gevallen Rijkswaterstaat en het ministerie van Infrastructuur en Milieu op punten van overleg en informatievoorziening correct hebben gehandeld. Als klagers de overlast moeten specificeren, blijft er meestal weinig van over, zegt Mathijsen. Zo zijn de hops niet onveiliger, maar veiliger dan de parkeerplaatsen waar geen seks in de bosjes plaatsvindt. “Op de hops zijn hoegenaamd geen ladingdiefstallen. Wél op parkeerplaatsen die Rijkswaterstaat als veilig betitelt.” Op de hops worden geen moorden gepleegd, vinden verkrachtingen noch berovingen plaats. De enige geweldplegingen zijn die van potenrammers, voor wie bezoekers altijd op hun hoede moeten zijn. Heeft Mathijsen een idee waarom mensen homobosjes niet prettig vinden? “Ik zou het niet weten. Wij proberen juist geen aanstoot te geven, uit het zicht te blijven.” Je ziet mannen heen en weer lopen, in het groen verdwijnen. Het gevaar dat ervan zou uitgaan, is een kwestie van perceptie, zegt Mathijsen. “Mensen die moe zijn van de rit kunnen daar gerust even gaan slapen. Die mannen blijven gewoon heen en weer lopen. Het ergste wat een heteroman kan overkomen, is dat hij sjans krijgt. Dat moet hij maar als compliment zien.” Op de website van Platform Keelbos heeft Mathijsen per provincie een overzicht gemaakt van de hops in Nederland. Open hops 271 stuks, gesloten 56. Open: Spier, Drenthe, achter de Van der Valk, de Sterrenwacht in Utrecht, De Witte Bergen bij Laren. Gesloten, helaas, De Duintjes bij Bergen op Zoom en de Prinsentuin in Leeuwarden. Vorig jaar ging Waspik dicht. Op Digigop.nl staan ook recensies, naast wat explicieter fotomateriaal. Op een foto is een geblinddoekte man vastgebonden aan een boom, terwijl vier andere mannen zich uitleven. Betrof het een vastgebonden vrouw, dan zou zo’n foto tot ophef leiden, maar deze niet. Hans Scheffer is ook bestuurslid van Platform Keelbos, en verantwoordelijk voor rayon Noord. Ik rijd achter hem en zijn up! aan naar Drouwenermond. Buinen, Exloo, Buinerveen. Op de parkeerplaats bij Drouwenermond wacht een man in een auto, zijn portierraam open. Hier is het. Het bosje naar de visvijver, bijzonder genoeg in het midden van de baan, ligt vol met gebruikte zakdoekjes. Hans heeft bij de gemeente Borger-Odoorn geklaagd over de rommel. Hij neemt weleens een vuilniszak mee om op te ruimen, dat wil zeggen: de verpakkingen en drink esjes en zo. De tissues drukt hij met een grijpstok zo’n beetje in de grond. Bij de visvijver is een open plek, afgeschermd met bulten aarde, waardoor je niet kunt doorcruisen. Op de parkeerplaats is het drukker geworden. Er staan auto’s geparkeerd, er komen nog meer auto’s aanrijden. Het is dinsdagmiddag kwart over twaalf, lunchtijd. De mannen wachten, kijken, verplaatsen hun auto een tiental meters of rijden nog een rondje. Het is een soort paringsdans voor mannen met auto’s. Ze stappen uit, lopen langs de anderen. Een man met een grote Lexus en een rode broek gaat op een bankje bij de vijver zitten, kijkt voortdurend achterom naar de parkeerplaats. Er komt een man op ons af. “Gebeurt er nog wat?” Hij ziet eruit als zoveel bezoekers van homo-ontmoetingsplaatsen: als je ome Henk uit Beerta. Rond de zestig, baard, buik, bril. Na uitleg over onder meer mijn notitieblokje zegt hij getrouwd te zijn en hier voor de vogels te komen. Hij houdt erg van vogels, vooral van de vogels op homo-ontmoetingsplaatsen, zo blijkt als we verder praten. Hij kent alle hops in de buurt. Langs de weg naar de Eemshaven. Het Emergobosje bij Oude Pekela. Je hebt er putters, goudvinken, noem maar op. Vanaf de N379 klinkt geschreeuw uit een auto. Van mensen die weten wat het hier is, zegt Hans. Behalve voor homohaters moet je oppassen voor teken. Op de website van Platform Keelbos staat informatie over Lyme. De man met de rode broek komt uit de bosjes, onverrichter zake, zo lijkt het. Hans Scheffer rijdt zo nog even door naar de Kibbelkoele in Coevorden. “Als je thuisblijft, kom je niemand tegen.” Waarom zijn er geen heterobosjes langs de snelweg? Of vrouwen-ontmoetingsplaatsen op locaties met bij nadere lezing nogal dubbelzinnige namen? Dat is onbekend. Misschien omdat de verhoudingen tussen mannen en vrouwen, of tussen vrouwen, anders zijn dan die tussen mannen onderling. Omdat vrouwen niet voor seks naar de bosjes willen. Of omdat heteroseks de norm is. Voldoe je aan die norm, dan is er geen noodzaak om de bosjes op te zoeken. Na de sluiting van de hop achter P Glimmermade is een deel van de activiteit verplaatst naar verzorgingsplaats Witte Molen aan de andere kant van de snelweg, ter hoogte van Paterswolde. Het is vrijdagmiddag vier uur, op de rand tussen werk en weekend. Tegen de bosjes aan staat een rij auto’s geparkeerd, allen onbemand. Het is warm, de thermometer geeft 28 graden aan. Vanaf een bankje in de schaduw is het goed observeren waaruit de overlast eigenlijk bestaat. Een man in korte broek komt de bosjes uit, kijkt om zich heen, verdwijnt weer. Een sportieve heer uit een sportieve zwarte wagen gaat achter hem aan. Een man en een vrouw parkeren hun fietsen bij een picknickbankje en schenken koffie in, kennelijk onkundig van, of onverschillig voor, wat zich in hun nabijheid afspeelt. Aan de kant van de bezinepomp staat een pick-uptruck van Rijks- waterstaat, met draaiende motor. Er komt nog een pick-uptruck van Rijkswaterstaat aan, die ook zijn motor laat draaien. Wat doen zij hier? Ook observeren? Nee hoor, zegt een van de bestuurders. Niks, gewoon staan. Witte Molen is ook een Rijkswaterstaat-ontmoetingsplaats. Vandaar. Na tien minuten komt de sportieve man met de zwarte wagen de bosjes uit, na een tijdje gevolgd door de man in korte broek. Ze starten hun auto’s en gaan ieder huns weegs, een paar minuten na elkaar, de A28 op, het weekend in.

Onderwerpen