Spring naar de content
bron: ANP

Het schaduwspel rond lerarensalarissen houdt Rutte II én III in zijn greep

Het conflict tussen regeringspartijen VVD en PvdA over de lerarensalarissen in het basisonderwijs is tóch niet opgelost. Voor het weekend leek er nog een zogenaamde ‘contourendeal’ te zijn waarbij die salarissen drie procent omhoog zouden gaan. Nu de VVD er een weekendje over heeft geslapen zegt de partij dat daar niets van waar is. 

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Wiek van Gemert

In eerste instantie was de VVD tegen het doorvoeren van de salarisverhoging in de komende begroting. Want zo sprak Halbe Zijlstra: “Het hoort gewoon niet op het bordje van een kabinet dat demissionair is. Dat is simpel staatsrecht.” Na (klaarblijkelijk sterk) onderhandelwerk van de PvdA zou de VVD toch mee willen werken aan een verhoging, mits de onderhandelende partijen voor een nieuw kabinet ook akkoord zouden zijn.

In ruil voor deze investering zou er ook extra geïnvesteerd worden in defensie. Ondanks dat veel leraren de besproken verhoging van drie procent te weinig vonden kon de uitkomst beschouwd worden als een overwinning voor de PvdA. Deze verhoging komt namelijk heel erg dicht bij de 3.25 procent die de partij in haar verkiezingsprogramma had staan. Nu krabbelt de VVD terug, waarom?

Marx Rutte

De eerste mogelijkheid is dat de VVD spijt kreeg. Aan de extra miljoenen voor defensie die zij uit de onderhandelingen hadden gesleept werd nauwelijks aandacht besteed. Aandacht was er vooral voor het feit dat Asscher had gekregen waar hij heel hard om had gevraagd.

Dat doet een beetje denken aan het begin van het kabinet-Rutte II. Een van de meest opvallende punten in het regeerakkoord was het inkomensafhankelijk maken van de zorgpremies. Het was een grote onderhandelingsoverwinning voor de PvdA. In de rechtse hoek sloeg de vlam in de panDe Telegraaf sprak onder meer over ‘Marx Rutte’ en volgens VVD-prominent Hans Wiegel was Rutte nog linkser dan Den Uyl. Deze hooncampagne had succes. De VVD kreeg koudwatervrees en de maatregel werd geschrapt.

Nu, een uitgezeten regeringsperiode later, lijkt de VVD-top de PvdA nog altijd geen overwinning voor de bühne te gunnen en krabbelt men opnieuw terug. De onderhandelaars die bij Gerrit Zalm aan tafel zitten moeten hier toch notie van nemen. De heren Buma, Pechtold en Segers zullen zich toch achter de oren krabben of afspraak wel écht afspraak is bij de VVD.

Wat doet Mark Rutte bijvoorbeeld als in een nieuw regeerakkoord een grote overwinning  voor D66 en ChristenUnie op het gebied van milieu staat die door de Telegraaf geframed wordt als ‘Kabinet-Klaver I komt er toch’?

De onderhandelingstafel

Een alternatieve verklaring voor het terugkrabbelen van de VVD bevindt zich aan de andere onderhandelingstafel. De tafel van Zalm waar hoogstwaarschijnlijk Rutte III wordt uitgetekend. De VVD zou pas definitief akkoord gaan met de PvdA als ook aan die tafel ingestemd werd. Onderwijspartij D66 was alleen maar blij met de verhoogde salarissen en om ook CDA en ChristenUnie aan boord te krijgen was er de investering in het ministerie van Defensie.

Bovendien beweerden de heren Buma en Pechtold dat het niet aan hun was respectievelijk stellend ‘Ik onderhandel niet over de begroting van 2018, maar over een regeerakkoord’ en ‘Voor een deal over lerarensalarissen moet u in de Trêveszaal zijn”.

Als het toch aan tafel bij Zalm mis is gegaan pleit dat niet bepaald voor soepele onderhandelingen. Dit soort deals (waar iedereen iets krijgt dat hij echt belangrijk vindt en bovendien geen principiële weerzin heeft tegen hetgeen ‘ingeleverd’ wordt) zijn relatief eenvoudig. Als het maken van deze afspraak aan de formatietafel is gefaald wordt het nog een hele uitdaging voor de VVD om dit spel op twee schaakborden uit te spelen. Des te meer omdat de tijd dringt.

De tijd dringt

Woensdag is de ministerraad, dan moet er formeel een besluit genomen worden. Donderdag moet de begroting naar de Raad van State. Het lijkt onwaarschijnlijk dat de VVD na een ‘nee’, een ‘ja’, en weer een ‘nee’ nu wederom van standpunt zal veranderen. Gezien de ferme taal van Asscher en de ervaring met de inkomensafhankelijke zorgpremie lijkt het evenzo onwaarschijnlijk dat de PvdA het er maar bij laat zitten. Maar of Asscher het langstzittende kabinet allertijden er nog over gaat laten vallen is maar zeer de vraag.

De verlossing zou kunnen komen van de formerende partijen. Die zouden dan wel flink haast moeten maken en lijken zich er bovendien niet echt mee te willen bemoeien.