Drie kanttekeningen bij de laatste cijfers over moderne slavernij
Wereldwijd is één op de 185 mensen slachtoffer van moderne slavernij. Begin deze week presenteerden de Internationale Arbeidsorganisatie van de Verenigde Naties en de Walk Free Foundation deze schrikbarende cijfers in het rapport ‘Global Estimates of Modern Slavery’. Slavernij is nog steeds een groot en universeel probleem, maar er moeten enkele kanttekeningen bij het rapport geplaatst worden.
Hoewel slavernij wereldwijd afgeschaft en bij wet verboden is, spreken we tegenwoordig nog van moderne slavernij. Dit is een parapluterm voor elke vorm van uitbuiting onder druk van bedreiging, geweld, afpersing, misleiding of machtsmisbruik. Regelmatig worden verhalen gepubliceerd van deze misstanden, zoals in Qatar, Rusland en zelfs in de Europese Unie.
Moderne slavernij
In 2016 vielen naar schatting maar liefst 40,3 miljoen mensen ten prooi van moderne uitbuiters. Van de 40,3 miljoen slachtoffers wordt het grootste gedeelte gedwongen tot arbeid (16 miljoen mensen) of tot een huwelijk (ruim 15 miljoen mensen). Overige slachtoffers worden gedwongen tot seksuele handelingen of worden door uitgebuit door hun overheid.
Opvallend zijn de schrikbarende cijfers over vrouwen en kinderen. Nota bene 71 procent van alle slachtoffers van moderne slavernij is vrouw en een kwart is minderjarig. Dit zijn harde cijfers, die de nodige aandacht verdienen. Toch moeten er ook enkele kanttekeningen worden geplaatst bij het rapport.
Kanttekening 1: Arabische wereld, Golfstaten en conflictgebieden
Het onderzoeksteam vermeldt enkele opvallende gegevens in de verantwoording van het onderzoek. Zo zijn in het onderzoek maar twee nationale enquêtes in de Arabische wereld gebruikt. De cijfers uit deze regio zijn daarom slechts gebaseerd op interviews met mensen die tijdelijk in die regio werkten, maar daar niet meer wonen.
Het onderzoeksteam merkt hier op dat het zeer waarschijnlijk is dat dit leidt tot onderschatting van aanwezigheid van moderne slavernij in deze regio.
Bovendien is in de Golfstaten helemaal geen onderzoek gedaan en vanwege conflictsituaties was het ook niet mogelijk om te enquêteren in Syrië, Irak, Jemen, Libië, Zuid-Soedan en grote delen van Nigeria. Toch worden deze gebieden in het gepresenteerde overzicht niet als zodanig aangeduid en worden de cijfers met eenzelfde zwaarte gepresenteerd als alle andere.
Kanttekening 2: Over- en ondervertegenwoordiging
Daarnaast beschrijven de onderzoekers in de verantwoording dat Europa in verhouding oververtegenwoordigd is met betrekking tot seksuele uitbuiting en kinderarbeid. Dit komt doordat in Europa veel melding is gemaakt van slachtoffers van mensenhandel die vanuit andere regio’s naar Europa kwamen.
Zuid-Amerika is daarentegen juist ondervertegenwoordigd. Reden hiervoor is de beperkte mogelijkheid aldaar om slachtofferschap aan te kaarten. Ook dit levert een vertekend beeld op.
Kanttekening 3: Opvallende verdeling in regio’s
Tot slot zijn verschillende regio’s om onduidelijke redenen samengevoegd in de weergave van het slavernijcijfer. Zo zijn Noord- en Zuid-Amerika samengevoegd en krijgen ze een index van 1,9 procent. Beide regio’s hebben dus dezelfde cijfers. Dit geldt ook voor Australië en Zuidoost-Azië (6,1 procent), en Europa en Centraal-Azië (6,1 procent).
Dit zorgt voor een onduidelijke weergave van de daadwerkelijke cijfers. Zo is niet duidelijk op welke wijze het cijfer voor Noord- en Zuid-Amerika betrekking heeft op bijvoorbeeld Noord-Amerika.
Is er geen verschil tussen slavernij in Canada en Colombia? Natuurlijk wel. In Colombia wordt het aantal slachtoffers van slavernij geschat op 308.200 (0,639 procent van de bevolking), en in Canada op 6.500 (0,018 procent van de bevolking).
Voor een nauwkeuriger beeld van moderne slavernij is het aan te raden de Global Slavery Index of de Modern Slavery Index te raadplegen. Hier zijn de slavernijcijfers per land te vinden. Overigens is dit eerste platform onderdeel van de Walking Free Foundation die dus ook medeverantwoordelijk is voor de ‘Global Estimates of Modern Slavery’.
