Spring naar de content

Een stem op Rutte levert een regeerakkoord zonder Sociale zaken op

Naar verluidt werd er tijdens de onderhandelingen voor een nieuw kabinet weken gedaan over passages van een regel of drie. Het heeft het langste regeerakkoord ooit opgeleverd, een akkoord waarin een nieuwbakken kabinet niet overal evenveel aandacht aan kan besteden. Rutte III heeft in ieder geval een aantal opvallende keuzes gemaakt.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: De Redactie

“De triomfantelijke mededeling bij de presentatie van het regeerakkoord dat het met 54 pagina’s een stuk korter is dan het vorige uit 2012, blijkt niet waar te zijn als je het aantal woorden telt,” stellen Arco Timmermans, bijzonder hoogleraar Public Affairs, en Gerard Breeman, universitair docent Bestuurskunde van de Universiteit Leiden.

Zij leiden een onderzoek naar de Nederlandse politieke agenda in het kader van een grote internationale vergelijking. Daarvoor analyseerden ze alle regeerakkoorden vanaf 1963 op de aandacht die verschillende thema’s hebben gekregen. Dat van Rutte III is het langste uit de geschiedenis, met iets meer dan 40.000 woorden is het nipt langer dan het regeerakkoord van Paars II uit 1998.

Regeerakkoord
Beeld:

Arbeid is de grootste stijger

Het regeerakkoord van Rutte III besteedde de meeste aandacht aan — jawel — de arbeidsmarkt. Daar ging maar liefst 14,8 procent van de ruim 40.000 woorden aan op. Onder Balkenende IV (2007) en het vorige kabinet was dat nog zeven en acht procent. Het is de eerste keer in drie kabinetten Rutte dat het VVD-stokpaardje op nummer één staat.

Volgens Timmermans komt dit door de gevolgen van de financiele crisis. Kort na zo’n malaise gaat het altijd vooral over de economie. Pas na een aantal jaren valt uitgebreid te praten over investeringen en veranderingen. En inderdaad is voor macro-economie inmiddels amper nog plaats ingeruimd. Nu de markt weer aantrekt en ruimte is voor creatieve oplossingen, gaat het over werk en besteedbaar inkomen. “Bovendien blijken de maatregelen op de arbeidsmarkt van Rutte II op een aantal punten tegen te vallen,” aldus Timmermans. “Dat moet worden hersteld.”

Media-aandacht en urgentie vormen volgens Timmermans de grootste redenen voor grote hoeveelheid aandacht voor een thema in een regeerakkoord. Des te vreemder is de magere 1,7 procent die Defensie inneemt. De laatste weken was dit departement toch een etterende wond voor de VVD. “De inkt van het regeerakkoord was waarschijnlijk al iets te droog om de problemen onder Hennis mee te nemen,” verklaart Timmermans. Toch is ook dit percentage hoger dan afgelopen jaren.

De tekst gaat hieronder verder.

Bron: Timmermans en Breeman (2017)

Minder Sociale zaken

De opvallendste daler is het thema Sociale zaken en welzijn. In het regeerakkoord van kabinet-Balkenende IV vormde het thema maar liefst zestien procent van de tekst. Getiteld ‘Samen werken, samen leven’, legde dit akkoord veel nadruk op de saamhorigheid in de samenleving.

Bij het akkoord voor Rutte II (2012) was de aandacht voor dit thema gehalveerd, en inmiddels besteedt het nieuwe kabinet maar krap twee procent aan dit thema. Zo ook de christelijke partijen (CDA & CU) die tien jaar geleden nog predikten over naastenliefde. Zijn zij dan los geraakt van de Schrift?

Volgens Timmermans is deze extreme daling enerzijds een kwestie van prioriteiten stellen. “Maar Sociale zaken bevat ook veel minder grijpbare onderwerpen. Er is over het algemeen duidelijk gekozen voor een gericht en pragmatisch akkoord met beleidsmatige afspraken en ideeën.”