Spring naar de content
bron: Humanistisch Verbond

‘Rutte III, plaats de moeilijke onderwerpen niet in de ijskast’

Waar de kritiek op het regeerakkoord zich tot op heden richtte op zaken die het kabinet wél wil doen, is vanmorgen in alle grote dagbladen kritiek te lezen op wat Rutte III juist níet doet. Een paginagrote advertentie van het Humanistisch Verbond heeft een duidelijke boodschap: “Plaats de moeilijke onderwerpen niet in de ijskast.”

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Wiek van Gemert
Rutte
Klik op de afbeelding om de hele advertentie te lezen. Beeld:

De advertentie doet een beetje denken aan de gigantische ‘Normaal. Doen.’-brief van Mark Rutte. Alleen is de brief van het Humanistisch Verbond een stuk kritischer op de plannen van de premier. De vele economische keuzes laten de humanisten links liggen. Zij focussen zich in hun open brief juist op de onderwerpen die volgens hen veel te weinig besproken worden in het regeerakkoord: de niet economische thema’s.

Voltooid leven, het kweken van embryo’s en afwijkende gezinssamenstellingen zijn onderwerpen die vakkundig naar de ijskast zijn gedirigeerd door de onderhandelaars. Heel verrassend is dat niet. Bij deze niet economische thema’s zijn de verschillen tussen met name D66 en de twee christelijke partijen CDA en ChristenUnie groter dan op welk vlak dan ook. Met de keuze deze onderwerpen in de ijskast te plaatsen heeft Rutte III zich er makkelijk vanaf gemaakt.

Christenen tegenover liberalen

Een beetje te makkelijk, zegt het Humanistisch Verbond. De samenleving is in ontwikkeling en daar dient de overheid een standpunt over in te nemen. Het feit dat dat op deze onderwerpen niet gebeurt vinden ze dan ook problematisch. Het gaat er in de kern niet eens om wélke beslissing er wordt genomen, maar dat er überhaupt een beslissing wordt genomen.

Let wel, er zijn ook thema’s uit de map ‘moeilijk niet-economisch’ waar Rutte III wel wat mee doet. Zo heeft D66 de christelijke partijen ervan weten te overtuigen een experiment met het kweken van staatswiet te beginnen. Wat gezien de stugge houding van met name Buma al een wonder op zich is. Maar daarmee waren alle troeven gespeeld voor Pechtold en consorten. Aan de andere kant kregen Buma en Segers D66 niet zover om als regering een conservatief standpunt in te nemen.

De VVD neemt in dit geheel een ietwat ongemakkelijke middenpositie in. Enerzijds identificeert de partij zich als liberaal. Anderzijds bedient men in de praktijk vooral een conservatief kiezerspubliek en zijn veel standpunten van de partij dan ook eerder conservatief dan liberaal. De ijskast is voor Rutte de ideale compromis. Des te meer omdat hij zich niet echt aan een van de twee kampen heeft verbonden en dus geen gezichtsverlies lijdt.

Boris van der Ham

Niet onbelangrijk in het kader van deze brief is de voorzitter van het Humanistisch Verbond. Dit is namelijk niemand minder dan Boris van der Ham. Tussen 2002 en 2012 was hij Tweede Kamerlid namens D66. Prominent bovendien: tussen 2006 en 2010 was hij vice-fractievoorzitter achter Alexander Pechtold.

In een interview met dit blad in maart van dit jaar bespreekt hij een eventuele terugkeer in de politiek. Hij zegt geen belletje voor een ministerspost te verwachten aangezien ‘er toch een beetje een andere school politici aan het roer is bij D66’. Intern debat is goed, zegt Van der Ham daarnaast, hetgeen hij lijkt te onderschrijven met deze brief. Of het de kans op een belletje voor een kabinetspost groter maakt is echter zeer de vraag.

Nadat er eerder al kritiek kwam van VVD-prominenten Hans Wiegel en Frans Weisglas, en voormalig CDA-minister Ernst Hirsch Ballin voegt Van der Ham zich op subtiele wijze in dit rijtje.

De tekst gaat hieronder verder. 

Milieu

Deze medisch-ethische ijskast is overigens niet de enige ijskast die op kritiek kan rekenen. Na de presentatie van het regeerakkoord liet Marianne Thieme van Partij van de Dieren al weten zich niet te kunnen vinden in het veelbesproken frame van ‘het groene kabinet’. “Vertrouwen in de toekomst betekent voor dit kabinet vooral dat het aan toekomstige generaties is om problemen op te lossen,” aldus Thieme. Daarmee refereerde ze aan het motto van het akkoord.

De milieudoelen die Rutte III stelt hebben namelijk allen hun meetpunt ver na hun eigen regeerperiode, zoals in 2024 of zelfs 2030. Hiermee belanden de onderworpen niet per definitie in de ijskast, maar het neemt wel een groot deel van de druk weg om in deze regeerperiode concreet werk te maken van het bereiken van deze doelen.

Dit betekent in de praktijk bijvoorbeeld dat het regeerakkoord vol trots meldt dat de CO2-uitstoot in 2030 met 49 procent moet dalen terwijl deze het afgelopen jaar juist met bijna zeven procent is gestegen. Dit gebeurde onder een kabinet dat op dezelfde lange termijnmanier dacht. Het Planbureau voor de Leefomgeving zegt bovendien dat een reductie van minstens zestig procent nodig is om klimaatverandering echt tegen te gaan.

Om tafel

Voor een formatie die een recordtijd in beslag heeft genomen is het opvallend te noemen dat niet eens alles is ‘opgelost’. Anderzijds kan je je voorstellen dat na tweehonderd dagen onderhandelen het idee om op de controversiële thema’s ook nog een compromis te moeten zoeken de nodige weerzin op zou wekken. Maar zo makkelijk komen ze er niet vanaf als het aan het Humanistisch Verbond ligt.

De vraag aan het toekomstig kabinet om een antwoord te formuleren op alle maatschappelijke vraagstukken van dit moment lijkt verre van onredelijk. Stap één voor Rutte III is een ministersploeg verzamelen en beginnen met regeren. Misschien dat als de formatiedruk van de ketel is de partijleiders nog eens rustig om tafel kunnen gaan. Want van een kabinet mag er meer verwacht worden dan moeilijke onderwerpen simpel weg te stoppen in de ijskast.