Het is niet moeilijk te bedenken waar kinderen het idee vandaan halen om met denkbeeldige of speelgoedwapens te spelen. Amerikaanse media zijn doordrenkt door geweld.

Kinderen zien moorden en verkrachtingen

Uit onderzoek van de universiteit van Harvard bleek dat in een kleine honderd familiefilms – van Bambi tot 101 Dalmatiërs – er minstens één gewelddadige scene zat. En in televisieseries zaten in meer dan 60 procent van de scenes een vorm van geweld. De National Cable Television Association schat dat een Amerikaans kind voor zijn of haar elfde jaar op het kleine en grote scherm achtduizend moorden en honderdduizend gewelddadige misdaden ziet. Deze misdaden lopen uiteen van mishandeling tot verkrachting.

Dat zijn cijfers om van te schrikken. Zeker als je je bedenkt dat de opkomst van internet, sociale media en explosie van de videogamecultuur hierbij niet is meegerekend.

De tekst gaat onder deze video over geweld in videogames verder.

Een vuurwapen zien is een vuurwapen afvuren

Kinderartsen en pedagogen van The Ohio State University geven Amerikaanse ouders en mediacritici nog meer reden om zich zorgen te maken. Uit hun onderzoek dat eind september verscheen, blijkt dat als kinderen blootgesteld worden aan vuurwapengeweld in films, zij sneller geneigd zijn om met een echt wapen te spelen.

Een open deur misschien.

Het is ook een open deur in een land waar naar schatting 250-350 miljoen wapens in huishoudens te vinden zijn. Dagelijks sterven er gemiddeld zeven kinderen en volwassenen in Amerika door vuurwapens. Anti-wapenorganisatie Everytown, opgericht na de moord van onder andere twintig kleuters in een basisschool in Sandy Hook, rekent dat er dit jaar al 217 kinderen zijn omgekomen omdat zij speelden met vuurwapens.

‘Mijn kinderen met een wapen zien is beangstigend’

In het onderzoek van The Ohio State University kregen 104 kinderen tussen de acht en twaalf jaar fragmenten van familiefilms te zien. In deze films (The Rocketeer of National Treasure) kwam wel of geen vuurwapengeweld voor. Daarna werden ze in een ruimte neergezet om te spelen. Naast Lego op de tafels hing daar ook een kast met daarin een echte – maar onklaar gemaakte – revolver met sensoren die handgrepen en het overhalen van de trekker registreerden. De kinderen die vuurwapengeweld zagen hielden het wapen veel langer vast, haalden de trekker vaker over en waren agressiever in het spelen met de revolver (richten ze op personen in de ruimte).

“De meeste ouders waren geschokt en bang nadat ze zagen dat hun kind met het wapen speelde,” vertelt een van de onderzoekers Kelly Dillon aan The Huffington Post. “Zeker als ze gewelddadig gedrag vertoonden”. Zij zag hetzelfde gedrag bij haar kinderen van zes en acht jaar bij een proefexperiment voorafgaand aan het onderzoek. “Binnen luttele seconden na het sluiten van de deur vond mijn zesjarige het pistool, pakte het op en haalde de trekker over. Toen zijn achtjarige broertje het pistool afpakte gebeurde dat weer. Om ze zo met een wapen bezig te zien was beangstigend”.

De tekst gaat hieronder verder.

‘Ouders, berg die vuurwapens op!’

Het is een eerste onderzoek dat navolging verdient om de bevindingen te controleren, schrijven zowel de onderzoekers als andere experts in het wetenschappelijke tijdschrift JAMA Pediatrics dat de resultaten publiceerde. Het gaat ze niet om het verbieden van wapens of afbeeldingen van geweld. Die geest is allang uit de fles. Ook al is de wetenschap er grotendeels over eens dat geweld zien agressie in gedachten, gevoelens en gedrag stimuleert.

Bovendien besliste het Amerikaanse Hooggerechtshof in 2011 dat overheden bijvoorbeeld geen gewelddadige games (denk Mortal Kombat) mogen verbieden omdat deze vallen onder de Vrijheid van Meningsuiting. Volgens de kinderartsen van The Ohio State University is hun onderzoek een waarschuwing voor ouders en verzorgers om hun wapens beter op te bergen in huis, buiten het bereik van hun kinderen. Zodat ze er niet mee kunnen spelen.

Het is natuurlijk aan de ouders om te beslissen of hun kinderen wel of niet blootgesteld worden aan de regen aan slow motion kogels in The Matrix of de dood van Bambi’s moeder. Al wordt dat steeds moeilijker aangezien vuurwapengeweld langzamerhand ook weer weer toeneemt in spannende familiefilms (boven 13 jaar of onder begeleiding) dan expliciete R-rated films (boven 17 jaar of onder begeleiding).

De tekst gaat onder de beruchte lobby scene van The Matrix verder. 

Hollywood moet afkicken van guns

Zou het geen goed idee zijn als Hollywood voor een jaartje de vuurwapens laat liggen? Dat vroeg New York Post-filmrecensent Sara Stewart zich in de zomer van 2015 af. Het was een uiterst gewelddadig jaar met 372 massaschietpartijen met 475 doden en 1870 gewonden. “Nadat er een link bleek te bestaan tussen het zien van roken in films en beginnen met roken bij kinderen, deed Hollywood sigaretten grotendeels in de ban. Dus waarom niet ook wapens?” zegt ze aan de telefoon.

Volgens Stewart zijn vuurwapens in films vooral makkelijke trucjes om spanning in een verhaal te brengen. Ook is het een goed lokkertje om jonge mannen tussen de 18 en 35 jaar naar de bioscoop te krijgen met de belofte van grafisch geweld. “Er zijn creatievere manieren om spanning te bouwen. Martial arts of vuistgevechten – dingen die cineastisch gezien minder lui zijn en psychologisch minder schadelijk. Hollywood is bang dat mensen wegblijven als ze wapens weghalen uit hun films.”

Maar zelfs met gratuite vuurwapengeweld in de films keldert het bioscoopbezoek al jaren.

De tekst gaat hieronder verder. 

“Ik ben niet gevoelig voor vuurwapengeweld,” vertelt filmrecensent Stewart. “Maar voor jonge beïnvloedbare geesten is het gek om te denken dat de overvloed aan vuurwapens geen indruk maakt op hoe ze denken.”

Het onderzoek van The Ohio State University lijkt erop te wijzen dat er op zijn minst een tijdelijk effect is op kinderen. “Ik ben geen filmische mopperkont,” zegt Stewart serieus. “Maar we moeten anders nadenken over geweld in films als we kijken naar alle massaschietpartijen van de afgelopen tijd”.

De effecten van vuurwapengeweld onzichtbaar in films

Anders kijken naar vuurwapengeweld in populaire cultuur is de moeite waard. In zijn essay Screening Violence schrijft historicus Stephen Prince dat ‘films de verschrikkelijke impact op een gemeenschap niet kunnen vangen’. “Filmmakers worden aangetrokken tot de dynamiek van geweld maar niet wat het achterlaat in de wereld,” vindt Price, die als hoogleraar in 2007 de massaschietpartij op Virginia Tech meemaakte. Er vielen toen 32 doden. “In mijn gemeenschap kennen we de consequenties van een moordpartij.”

Hollywood zou realistischer – lees: genuanceerder – om kunnen gaan met vuurwapengeweld en ook de gevolgen ervan aankaarten. Of de filmindustrie moet het vuurwapengeweld zelfs kunnen uitbannen. Want waar leven we liever in: een wereld zonder vuurwapengeweld in onze films en op televisie of in een wereld zonder vuurwapengeweld?

Daarom pleiten de kinderartsen van The Ohio State University terecht voor het beter opbergen van wapens in films en in de echte wereld. Het is oké als kinderen rondrennen met handen die pistolen moeten voorstellen. Zolang ze maar geen echte wapens in handen krijgen en die richten op elkaar.

Of mijn zoontje.