Moet de herenfiets voorgoed verdwijnen?
Veilig Verkeer Nederland en Team Alert kwamen met het advies, gebaseerd op een Zweeds onderzoek, dat heren ‘op leeftijd’ en jonge vaders met kinderen op damesfietsen zouden moeten deelnemen aan het verkeer. Dit zou veiliger zijn, wegens het gebrek aan de ‘mannenstang’. Moet de herenfiets voorgoed verdwijnen?
Voor: José de Jong, woordvoerder Veilig Verkeer Nederland
Waarom is de ‘mannenstang’ geen goed idee?
“Ik ben niet per se voor afschaffing, maar er zijn situaties waarin een fiets met lage bovenbuis veiliger is. Er zijn nog altijd te veel fietsongelukken. Dus het is een advies aan mannen met jonge kinderen achterop en senioren om een fiets met lage instap te nemen. Zo’n hoge fietsstang kan namelijk gevaarlijke belemmeringen opleveren. Zeker voor senioren die op zo’n zware elektrische fiets rijden; zij zijn instabieler waardoor een ongeval een ernstiger letsel kan opleveren.”
Mensen kunnen toch prima zelf bepalen of het nodig is om een andere fiets aan te schaffen?
“Jawel, maar iedereen kent ook de verkeersregels, waar mensen zich niet altijd aan houden. Met een beetje advies en hulp kunnen wij ze over de streep trekken.”
Zijn herenfietsen juist niet steviger dan damesfietsen?
“Dat schijnt tegenwoordig achterhaald te zijn. Dat zou namelijk betekenen dat alle dames op een instabiele fiets rijden.”
Uit het Zweedse onderzoek waar jullie je advies op baseren, blijkt dat fietsongelukken niet per se worden veroorzaakt door de ‘mannenstang’. Is het advies niet een beetje overdreven?
“Dat staat niet een op een in het onderzoek, maar op een herenfiets zit je wat meer voorovergebogen. Hierdoor kom je sneller op je hoofd terecht tijdens een val dan wanneer je een fiets met lage instap hebt. Uit verhalen uit het land en uit ei- gen ervaringen weet ik dat een herenfiets meer gevaar oplevert. Een hoge bovenbuis maakt plotseling afstappen voor senioren moeilijker.”
Tegen: Rob Wolvers, wielrentrainer
Waarom moet de ‘mannenstang’ blijven?
“De ‘mannenstang’ — ik noem het bovenbuis — maakt een fiets stabieler en veiliger dan wanneer deze helemaal om- laag is gebracht, zoals bij een damesfiets. Deze lage bovenbuis gaat ten koste van de stabiliteit van de fiets, die hierdoor moeilijker bestuurbaar wordt. Vele aanpassingen die aan een damesfiets gedaan worden om te compenseren voor het verlies in stevigheid, zoals een dikke of aluminium buis, halen bij lange na niet de sterkte van een klassieke herenfiets.”
Is die stang niet gewoon een fallussymbool?
“Absoluut niet. Ik heb het idee dat vooral vrouwen dit beweren, maar dit is onwaar. Wat wij nu een herenfiets noemen, is eigenlijk een klassieke fiets met ruitframe, die sinds de negentiende eeuw de meest gangbare fiets is. Vrouwen droegen toen vaker rokken, waardoor die bovenbuis omlaag werd gebracht. Nu heeft dat weinig nut meer. Goed beschouwd is de damesfiets rolbevestigend en daarmee seksistisch.”
Dus wat u betreft wordt de herenfiets een genderneutrale fiets voor iedereen?
“Van mij mag iedereen op de fiets rijden die hij of zij wil. Ik vind de fiets met mannenstang steviger en veiliger dan de damesfiets. Wat betreft het VVN-advies – gebaseerd op een slecht geïnterpreteerd Zweeds onderzoek – geldt dat voor ouderen de seniorenfiets (het lage instapmodel – red.) al heel lang op de markt is, en voor jonge ouders is zo’n damesfiets ook niet beter, want die is minder stabiel door het gewicht van het kinderzitje. Die genderneutrale fiets is er dus eigenlijk al meer dan honderd jaar, namelijk de herenfiets, met het klassieke ruitframe.”
