Spring naar de content
bron: ANP/Jonas Roossens

Mark Rutte: tegen wil en dank het goudlokje van Europa

De Europese tak van het belangwekkende journalistieke platform Politico publiceerde de ‘Politico 28 Class of 2018’, een lijst met de 28 mensen die Europa zullen vormen, opschudden en opwinden in 2018. Op een prachtige vierde plek staat niemand minder dan onze eigen premier Mark Rutte. Hoe waardevol de blik van de buitenstaander ook kan zijn: het rapport dat Rutte kreeg van het platform vraagt toch om enkele kanttekeningen vanuit diens thuisland.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Wiek van Gemert

In Politico’s klasje van 2017 moest Nederland het slechts met een negentiende plaats doen. Onze ‘Europese trots’ voor dit huidige jaar was Marietje Schaake. Een naam die voor ‘één van de 28 belangrijkste Europese politici’ voor velen opvallend onbekend is. Dat betekent echter niet dat Schaake stil heeft gezeten het afgelopen jaar. Het Europees parlementslid namens D66 was niet alleen druk op haar Twitter, waar ze in haar rapport van vorig jaar voor geprezen werd, maar ook in haar politieke functie.

Zo gaf ze onder meer leiding aan de Europese Waarnemingsmissie van de zeer moeizaam verlopen presidentsverkiezingen in Kenia, stelde ze kritische vragen over Noord-Koreaanse dwangarbeiders in de EU, maakte ze zich sterk voor betere controle op de export van spionagesoftware en hield ze zich bezig met technologische ontwikkelingen van Netflix tot Uber.

Mark Rutte
Beeld:

2018: het jaar van Mark Rutte

Haar stokje van Nederlandse trots moet dus overgenomen worden door onze minister-president. Zijn invloed valt inderdaad moeilijk te ontkennen. Na Merkel is hij de langstzittende West-Europese leider. En volgens Politico is hij daarmee de aangewezen man voor de vacature van kritisch tegengeluid binnen Europa die in verband met de Brexit openstaat.

Dit tegenwicht zou geboden worden aan de Frans-Duitse as die een snelle hechtere Europese integratie voorstaan. Tot zover weinig aan te merken op de analyse van Politico. In het vervolg van hun rapport maken ze echter een aantal analyses waar duidelijk sprake is van een moeizame vertaalslag van de Nederlandse politiek naar de Europese.

Liberal versus liberaal

Dit is ten dele een letterlijke vertaalslag. Rutte word door Politico gepresenteerd als de meest prominente liberale stem in de Europese Raad, bestaande uit de politieke leiders van de lidstaten. Als VVD-leider zal Rutte zich kunnen vinden in deze woorden. Hetgeen logisch was geweest ware het niet dat het Engelse woord ‘liberal’ dat gehanteerd wordt in die taal een synoniem is van ‘progressive’: progressief.

Een term die op de steeds conservatievere Rutte niet van toepassing lijkt. Rutte beweegt juist mee met heel Nederland dat conservatiever stemt. Opmerkelijk: in de klas van 2017 had Politico hier nog wél oog voor: toen omschreef men Schaake als progressieve stem in een tijd waarin het progressieve tij in Nederland terugloopt.

Mark Rutte
Beeld:

Donald Tusk

Politico ziet Rutte gezien zijn ervaring als een topkandidaat om Donald Tusk te vervangen als voorzitter van de Europese Raad in 2019. Als men een beetje meer oog had gehad voor het Nederlandse politiek debat hadden de redacteuren van Politico kunnen zien dat dit onderwerp al besproken is in Nederland. FvD-leider Thierry Baudet laat geen kans voorbij te gaan om te stellen dat Rutte het op dit baantje heeft gemunt, om evenzo vaak de reactie van Rutte te krijgen dat deze suggestie onzin is en hij zich richt op zijn premierschap waarvoor hij nog tot 2021 een mandaat heeft.

Beeld:

De populistische golf

Tot slot trapt Politico in nog een simpele val: de gedachte dat Rutte de populistische golf heeft gebroken door Geert Wilders te verslaan in de verkiezingen van maart. Waarmee Politico simpel overtikte wat Rutte zelf claimde. Dit is echter veel te eenvoudig geportretteerd en werd al snel door velen opgemerkt. Rutte is in zowel zijn programma en zijn taalgebruik duidelijk geïnspireerd door de conservatieve golf.

Zijn ‘stoppen’ van die golf kan dus beter getypeerd worden als een lightversie van if you can’t beat them join them. Sterker nog: juist doordat hij goed heeft geluisterd naar de euro-sceptische populisten is hij nu de aangewezen man voor een kritisch tegengeluid binnen Europa. Precies waar hij volgens Politico zijn hoge plaats op hun lijst aan te danken heeft.

Goudlokje?

“Een politiek goudlokje die gelooft dat de nuchtere Nederlandse middenweg het goede pad is voor Europa,” zou hij zijn voor Europa. Rutte had het zelf geschreven kunnen hebben. Dat geldt eigenlijk voor zijn gehele rapport: Politico neemt wel heel kritiekloos over hoe Mark Rutte zelf tegen zijn positie in Nederland en Europa aankijkt.

Nederland kan best tevreden zijn dat onze minister-president zoveel macht in de Europese Unie wordt toegedicht. Maar voor de invulling van die veronderstelde macht kan hij wel een kritische blik gebruiken, zonder hem als een progressief baken in donkere populistische tijden neer te zetten.

Update 8 december 2017: wekelijkse persconferentieIn een reactie laat Rutte weten geen Europees president te willen worden. “Dat ga ik niet worden. Dat is uitgesloten,” zei hij tijdens zijn .

Onderwerpen