Wel of geen Mexicaanse griepprik?

We citeren eerst even Chantal. Chantal zegt: “Het is niet de griep die het gevaar veroorzaakt maar het vaccin. We staan aan de vooravond van een wereldwijde genocide/holocaust. Ken ook je geschiedenis en onderzoek wat er werkelijk is gebeurd tijdens de Spaanse griep in 1918. De geschiedenis herhaalt zich. Wakker worden mensen!!”

We lazen Chantal niet op een van de talloze samenzweringswebsites waarmee internet is vergeven. Chantal poste op Nursing.nl, de site van een vakblad voor verpleegkundigen. Nu weten we niet of Chantal ergens aan een ziekbed staat – iets in ons hoopt van niet – maar feit is wel dat ook op websites voor weldenkende mensen twijfels worden gezaaid over de veiligheid van het griepvaccin dat vanaf deze week verkrijgbaar is. Niet iedereen is even radicaal als Chantal, die oprecht gelooft dat de halve mensheid wordt uitgeroeid. De meeste Nederlanders, zo bleek deze week uit een onderzoek, zijn tevreden over de voorlichting die de overheid geeft over de Mexicaanse griep. Maar menigeen blijft niet onbewogen onder de aanhoudende beweringen dat er allerhande stoffen in de vaccins zitten die veel schadelijker zijn dan die hele griep.

Kwik, bijvoorbeeld. Dat wil natuurlijk niemand ingespoten krijgen. Maar het zit wél in het griepvaccin, als we de antiprikbeweging moeten geloven. Het gevolg: autisme bij kinderen. De werkelijkheid is dat het niet om kwik gaat zoals we die kennen van thermometers, maar om een minuscule hoeveelheid van een organische kwikverbinding (thiomersal) die zich niet in het lichaam ophoopt en in korte tijd is afgebroken. De stof, die al sinds 1930 in vele vaccins wordt gebruikt, voorkomt dat er bacterie- en schimmelgroei in het vaccin kan plaatsvinden. In een broodje tonijn zit meer thiomersal dan in een griepvaccin. En ook een oorzakelijk verband tussen inentingen en autisme is nooit aangetoond.

Nog een angstaanjagende stof in het griepvaccin: squaleen. Dit zou auto-immuunziekten als multiple sclerose kunnen veroorzaken. Ook het nog altijd mysterieuze Golfsyndroom zou met squaleen te maken hebben. Maar de stof wordt al vele jaren zonder problemen in vaccins toegepast om de beschermende werking ervan te versterken. Het is een stof die ook al van nature in het lichaam voorkomt. Van enige schadelijkheid is nooit wat gebleken. Ook wordt beweerd dat het vaccin wordt geproduceerd in kankercellen. Onzin: het wordt gekweekt op kippeneieren. Dan is er ook nog de kans op het uiterst zeldzame syndroom van Guillain-Barré (een vermindering van de spierfunctie) dat zou toenemen na een inenting. Ook daarvan is geen sprake.

Argwaan wekt ook de snelheid waarmee het nieuwe vaccin op de markt komt. Hoe kan het dan ooit deugdelijk zijn getest? Het antwoord is dat het vaccin voor de Mexicaanse griep is afgeleid van het gebruikelijke (en al volop geteste) vaccin voor de seizoensgriep. Dit modelvaccin is grotendeels hetzelfde. Alleen het antigeen – het stofje dat zorgt dat het afweersysteem antistoffen aanmaakt – is vervangen door dat van H1N1 (de Mexicaanse griep). Dat is routine: elk jaar wordt het antigeen van de griepprik aangepast aan de eigenschappen van het eerstvolgende seizoensgriepvirus. Gevolgen voor de veiligheid van het vaccin zijn er niet.

Het vaccin voor de Mexicaanse griep is natuurlijk niet langdurig op grote groepen mensen getest – als dat steeds zou moeten gebeuren, zou er nooit op tijd een griepvaccin gereed zijn. Maar dat uitgebreid testen gebeurt ook niet met elk nieuw seizoensgriepvaccin, en dat wordt ook massaal en zonder morren ingespoten. Het gaat immers om afgeleiden van het wél geteste modelvaccin. De vaccins die door Nederland zijn ingekocht, Focetria en Pandemrix, zijn in de oorspronkelijke uitvoering bij tienduizenden mensen getest. Overigens zijn de vaccins, zoals alle medicijnen, netjes langs de bevoegde registratie-instanties gegaan. Bij twijfels aan de veiligheid laten die nieuwe middelen niet toe op de markt. Voor de zekerheid wordt het ‘Mexicaanse vaccin’ niet gegeven aan zwangere vrouwen die korter dan drie maanden in verwachting zijn, maar dat geldt ook voor de normale griepprik.

Van mensen die de inenting reeds hebben gekregen, is er inmiddels al informatie: van de eerste 39.000 geprikte Chinezen meldde slechts een handvol hinderlijke bijwerkingen. Die bijwerkingen zijn er overigens bij elke griepprik: hoofdpijn, moeheid, koorts, spierpijn. De meeste verdwijnen binnen enkele dagen. Gemiddeld worden er bij elke vaccinatieronde serieuze bijwerkingen geregistreerd bij een op de drieduizend mensen. Er is geen reden om aan te nemen dat dat nu anders zou zijn. De kans dat je écht last krijgt van een bijwerking is kleiner dan de kans dat er complicaties optreden als gevolg van de griep.

Dat waren dan de feiten. Maar zó werkt internet natuurlijk niet. Daar gonst het van de halve waarheden, uit hun verband gerukte citaten en aan elkaar gebreide veronderstellingen. De overheid verzwijgt van alles, artsen hebben verstrengelde belangen, bedrijven doen alles voor het geld. Voor gezondheidsautoriteiten, zoals het RIVM, is er nauwelijks tegenop te boksen. Ze sturen hun voormannen de mediawildernis in, maar Roel Coutinho en Ab Osterhaus worden weggezet als regenten of speelballen van de farmaceuten. Voorbij zijn de dagen dat een deskundige dé deskundige was. De expert van nu verkondigt een mening die voor talloze mensen niet zwaarder weegt dan die van, laten we zeggen, een Chantal.

Wat te doen? Misschien moet het RIVM bij vergelijkbare gevallen in de toekomst gaan doen wat een groeiend aantal telefoon- en energiebedrijven doet om hun beschadigde imago te herstellen: de virtuele loopgraven in. Op internetfora zouden de ergste nonsens ter plekke van repliek kunnen worden gediend. Niet op websites voor hardcore samenzweerders, maar op de grootste fora waar gewone burgers komen die simpelweg zijn gaan twijfelen.

Bedrijven die veel klachten krijgen, merken dat online reputation management dankbaar werk is. Het wordt gewaardeerd dat ze uit hun bastion treden om klanten op te zoeken. Er is natuurlijk ook een eigen belang voor het bedrijf: hoe vroeger een brandje op internet kan worden geblust, hoe beperkter de gevolgen. Hoe minder negatieve zoekresultaten, hoe beter. Een lijstje met frequently asked questions op de eigen website of een stapel folders bij de huisarts volstaat in elk geval niet meer. De overheid moet op huisbezoek, ook op internet. Er zit niks anders op. Met een kleine vliegende brigade valt er regelrechte gezondheidswinst te boeken, en dat is nog altijd belangrijker dan een telefoon- of energierekening.

Zie ook: Zeven vragen (en antwoorden) over de Mexicaanse griep