Herman van Veen spekte kas van autoritair regime DDR
Als Herman van Veen echt zo allergisch is voor ‘autoritaire’, NSB-achtige partijen als de PVV, waarom liet hij het DDR-regime dan geld verdienen met zijn platen?
Tijdens de herdenking van de val van de Berlijnse Muur trok Herman van Veen dit weekend in Utrecht fel van leer tegen Geert Wilders. Diens Partij voor de Vrijheid (PVV) zou een bedreiging zijn voor de democratie omdat Wilders geen leden in zijn partij toestaat en alleen donaties accepteert. Ook vergeleek Van Veen de PVV met de Nationaal-Socialistische Beweging van Anton Mussert. In een ingezonden brief in de Volkskrant schreef hij zaterdag dat het nazi-verleden ‘ons heeft laten zien dat we waakzaam dienen te zijn voor een volksmenner die op een opportunistische golf surft, roepend dat hij de schuldigen kent’.
Dat klonk allemaal heel principieel. Maar hoe opportunistisch is Van Veen zélf?
Begin jaren tachtig brak Van Veen door in West-Duitsland, met zijn album Die Anziehungskraft der Erde. Kort daarna besloot hij ook zijn geluk te beproeven in het communistische Oost-Duitsland. Met optredens en een platendeal met het Oost-Duitse staatslabel Amiga, dat in 1985 en in 1987 twee langspeelplaten van Herman van Veen uitbracht in de DDR. Elke Nederlandse zanger, schrijver of kunstenaar wist destijds wat zo’n deal behelsde: je oeuvre werd dan eerst gekeurd door de Oost-Duitse censors, en het geld dat ermee werd verdiend vloeide grotendeels in de zakken van het DDR-regime. Vandaar dat bijvoorbeeld Gerard Reve er altijd op stond dat geen van zijn boeken door communistische regimes op de markt werd gebracht.
Van Veen dacht er destijds dus kennelijk anders over. Hoe je daar, twintig jaar na de val van de Muur, een mouw aan past? De organisatoren van het Utrechtse evenement waar Van Veen zondag optrad, deden het zo: ze herinnerden ons aan een Oost-Berlijns optreden van ‘Der Hermann’ op 4 oktober 1989, waar hij aankondigde de Muur te zullen gaan ‘wegzingen’. Dus die Van Veen was toch een principiële vent? Ja, maar hoogstens op de valreep en – als we ook zelf een nazi-vergelijking mogen maken – ongeveer net zo waarachtig als al die Nederlanders die op 4 mei 1945 besloten zich bij het verzet aan te sluiten.
