Terugblikken naar de toekomst
Tegen de millenniumwisseling wemelde het van de trendwatchers die precies wisten wat er zou gaan gebeuren. Nu zijn we tien jaar verder, een mooi moment om te kijken of ze het destijds bij het rechte eind hadden. Over misvattingen, foute voorspelingen, de crisis en, toch maar weer, de toekomst.
‘Wie jokt, verliest’
Adjiedj Bakas
Werd in 2008 verkozen tot Zwarte Zakenman van het Jaar, en dit jaar tot Trendwatcher van het Jaar. Schreef verschillende succesvolle boeken, die onder meer in Engels en Chinees werden vertaald, zoals De toekomst van werk.
Enkele van uw voorspellingen zijn helemaal niet uitgekomen.
“Ik zal ze zelf even opnoemen. Dat we minder papier zouden gaan gebruiken. We gebruiken juist meer, vooral jongeren onder de 25. Ook heb ik gezegd dat de volgende paus uit de religieuze groeimarkten zou komen, dus uit Zuid-Amerika of Azië. Het is een Duitser geworden. Verder voorspelde ik dat het communisme zou verdwijnen, maar steeds meer mensen klampen zich eraan vast. Het communisme biedt troost, en dat viel buiten mijn toen wat te elitaire blikveld. Een kleine groep mensen kan twintig jaar vooruitplannen, een grotere groep een jaar, en de grootste slechts een dag. Die mensen, zie ook de SP en de PVV, raken zonder houvast onzeker en ongelukkig. Maar goed, een trendwatcher moet zo’n zeventig procent scoren, en dat doe ik. Lidewij Edelkoort riep voor de Amerikaanse verkiezingen dat de crisis binnen de kortste keren afgelopen zou zijn als Obama won. Tja. Zij weet dan wel weer veel van kleur en dat soort zaken.”
Wat had u in de jaren negentig niet voorzien
“Mijn jubelstemming over de communicatietechniek heb ik moeten herzien. Ik herinner me de komst van de mobiele telefoon. Die woog aanvankelijk tien kilo en kostte drieduizend gulden. Overdonderd was ik door de geweldige hoeveelheid vrijheid die dat apparaat bood. Hoe fijn dat je toko niet meer stil lag in de vakantie! Maar altijd overal bereikbaar zijn, blijkt slopend. Het merendeel van al die communicatie is nutteloos. En de enorme hoeveelheid anonieme bagger die publiekelijk wordt verspreid, wordt vaak voor zoete koek aangenomen. Dat had ik niet verwacht.”
De belangrijkste ontwikkelingen van dit moment?
“De zaak kantelt. Azië is de toekomst. De USA wordt het verleden. Lachen we nu nog om de Chinese auto, over een paar jaar weten we niet beter. En bedrijven die onzin verkopen, vallen nu direct door de mand. Dankzij de communicatietechniek weten steeds meer mensen wat er schort aan de wereld. Het ziet ernaar uit dat dit groeiende bewustzijn de komende jaren een grote rol gaat spelen.”
De crisis volgens Bakas?
“Ik liep een paar jaar geleden door Wall Street en de Londense City. Daar zag ik de drank, de cocaïne, de mensen die financiële producten verkochten waar ze zelf niets van begrepen. Het gevoel was: wat dondert het nog? Het was een end game. Nu is het voorjaarsschoonmaak. De crisis vraagt ons naar de waarden van het kapitalisme te kijken. Wat is waarde, wat is echte welvaart straks?”
Wat voor wereld betreden we het volgende decennium?
“Na de crisis, in 2011, gaan eco, groen en duurzaam de agenda bepalen. Authenticiteit wordt essentieel voor politici, bedrijven, merken en producten. Onwaarachtigheid is voorbij. Laat ik het zo zeggen: wie jokt, verliest.”
Lees het hele artikel in de HP/De Tijd van deze week.
