Het paradijs van de rede
Eenmaal ontsnapt uit de Sovjet-Unie, ontpopte filosofe Ayn Rand zich als een compromisloze vrijdenker. Ze geloofde heilig in de ratio, in egoïsme en kapitalisme, en in het West-Europa van 1995 zou ze zich goed thuis hebben gevoeld. ‘Als je het gezag van de rede erkent, dan volgt de rest vanzelf.’
De liberalen aan de macht in een Europees land, in Nederland — het zou de schrijfster van Capitalism: The Unknown Ideal zeker verheugd hebben. En dat de Muur viel en het Oostblok verbrokkelde, zou haar nog gelukkiger hebben gemaakt, maar ze mocht het allemaal niet meer beleven.
Vanwaar die onvoorwaardelijke verwerping van ieder dirigisme? Wie haar leven bestudeert en ziet hoe ze uiteindelijk zelf een aantal volgelingen dirigeerde, zou haar onverzoenlijkheid het liefst uit haar karakter verklaren. Maar je kunt het ook doen met haar ervaringen. Tenslotte heeft ze de twijfelachtige zegeningen van het Sovjet-regime aan den lijve ondervonden. Van haar roman We The Living (1936), over drie jonge individualisten die het onderspit delven in hun kansloze strijd tegen de oppermachtige Russische staat, zei Ayn Rand: "Het meest autobiografische dat ik ooit zal schrijven."
Paywall
Wilt u dit artikel lezen? Word abonnee, vanaf slechts 5 euro per maand.
Lees onbeperkt premium artikelen met een digitaal abonnement.
Kies een lidmaatschap
