Eten, zweten en netwerken

Den Haag stond weer in het teken van het vlees, afgelopen donderdagmiddag 2 juli. Het was bloedheet. Voor het Kamergebouw demonstreerde een groepje werknemers uit de vleesindustrie voor meer loon. In alle vertrouwde ‘demonstreren-in-de-polder’-elementen was voorzien: de oranje fluo-hesjes van de FNV, spandoeken met rijmelarijen, een galmende geluidsinstallatie en de plichtmatig boos gescandeerde leuze ‘actie, actie’. Een even groot aantal ontspannen ogende agenten – in gele fluo-hesjes – hield de boel vanuit een schaduwrijke plek in de gaten. De woede van de FNV’ers was gericht tegen hun bazen, daar binnen in de ‘tuin’ van perscentrum Nieuwspoort. Hier stond Productschappen Vee, Vlees en Eieren (PVE) goede sier te maken met het aanbieden van de traditionele Binnenhof-barbecue op de laatste dag van het parlementaire jaar.

Er waren meer dissonanten. Op de stoep van het parlement hadden Milieudefensie, Wakker Dier en de Vegetariërsbond een vegetarische tegenbarbecue georganiseerd, die overigens matig werd bezocht. En de Partij voor de Dieren liet ballonnen op in de vorm van koeien en varkens, uit protest tegen de stapels geroosterde dode dieren waaraan de vierhonderd politici en journalisten zich tegoed deden. Veel indruk maakte het allemaal niet op de aanwezigen. De Haagse insiders keken even op van hun sateetjes en biertjes, constateerden geroutineerd: ‘O, een ludieke actie’, en netwerkten onverstoorbaar verder. Een aanschouwelijk lesje Nederlandse democratie. Actievoeren hoort er natuurlijk bij, maar het draait bij de Binnenhof-barbecue om netwerken, zien en gezien worden. En het moet gezegd: het is interessant om de grootmeesters aan het werk te zien.

Camiel Eurlings is er zo een. Klokslag twaalf uur is hij als eerste binnen, en hij wordt direct besprongen door een ploeg van Editie.nl. Eurlings is gemáákt voor televisie. Zijn PA, zijn persoonlijk assistente, springt geroutineerd achteruit om uit beeld te blijven, en de minister vertelt luchtigjes dat het debat eerder was afgelopen dan verwacht, en dat hij er geen minuut gras over wilde laten groeien. Zijn eerste tv-minuten van vanmiddag zijn binnen. In de daarop volgende uren zien we hoe Eurlings zich professioneel over de binnenplaats verplaatst. Als een vis in het water. Working the crowd, pressing the flesh, zoals de Amerikanen zeggen. Iedere tv-ploeg krijgt een paar bruikbare quotes. Hij heeft ‘zin om in de herfst weer aan de slag te gaan’, ‘juist nu moeten we een stapje extra doen’ en hij benadrukt ook nog even dat ‘het hoogtepunt van het afgelopen jaar’ wat hem betreft ‘de afschaffing van de vliegtaks’ was. Niet slecht gescoord, voor een paar uurtjes barbecuen. Al die tijd blijft zijn medewerkster hem als een schaduw volgen, een mapje papieren onder de arm geklemd.

De PA is een fascinerend verschijnsel. Elke politicus met macht heeft er een. De PvdA-PA’s lopen in hippe pakken zonder das, die van het CDA in donkerblauw met das, maar geen van allen wijken ze van de zijde van hun baas – hoogstens om voor de chef even een biertje te halen. Schuift de minister op door de menigte, dan volgt de PA als een dociel hondje. De PA bewaakt de agenda en geeft het laatste nieuws door dat mobiel binnenkomt. Zo krijgt Alexander Pechtold te horen dat D66 in de peilingen inmiddels de PvdA heeft ingehaald. Hij geeft stralend interviews, ondertussen zijn bordje met etenswaren behendig op het statief van de camera plaatsend.

Steven van Eijck heeft geen assistent, maar die heeft hij ook niet nodig. Hij was een blauwe maandag staatssecretaris van Financiën voor de LPF, maar is als enige van die ploeg later niet uitgekotst door het establishment. Op de barbecue is te zien waarom: Van Eijck is een volmaakt netwerker. Bij binnenkomst, boven op het terras, speurt hij het gezelschap af op zoek naar een bekend gezicht. Hij spot iemand, stoot door naar het satébuffet, maakt een praatje en laat zich introduceren bij het groepje ernaast. Zo werkt hij charmant maar uiterst efficiënt de hele binnenplaats af. Van Eijck behartigt de belangen van de huisartsen en de bisschoppen, en is sinds kort voorzitter van Actal, het adviescollege dat zich inzet voor minder regelgeving in ons land. Hij is niet zo van de confrontatiepolitiek, maar excelleert in het persoonlijke contact. Hij maakt een rondje langs het hele kabinet. Opbrengst: “Binnenkort heb ik een afspraak met Camiel.”

De barbecue wordt druk bezocht: alle usual suspects zijn aanwezig. Premier Jan Peter Balkenende eet ontspannen een sateetje, ogenschijnlijk immuun voor de hitte. Ook André Rouvoet loopt rond met een bordje. Pieter van Geel lacht vriendelijk, Rita Verdonk wordt bij binnenkomst meteen meegesleurd door een fotograaf van De Telegraaf. Maxime Verhagen zit vrolijk aan het bier en we zien ook een PVV’er in het feestgedruis: de ongenaakbare Hero Brinkman. Des te meer valt op wie er niet zijn: Geert Wilders en Wouter Bos. Wilders ongetwijfeld wegens veiligheidsredenen. Bos heeft een drukke dag: eerst de presentatie van het rapport van de commissie-Dijksma, daarna een pittige discussie met de Kamer over ABN Amro Geen pretje, maar wellicht altijd nog leuker dan spitsroeden lopen tussen tientallen journalisten met moeilijke vragen over de toekomst van de PvdA.

Europarlementariër Hans van Baalen heeft het zichtbaar moeilijk met de warmte. Het zweet gutst van zijn gezicht, hij wordt steeds roder en zijn hemd raakt doorweekt. Dapper houdt hij zijn jasje aan. De VVD’er vertelt dat hij het wel ziet zitten in Brussel, maar dat het toch wel even anders is dan in Den Haag. Zo is de fractie daar natuurlijk een stuk groter. Ook moet hij wennen aan de beperkte aandacht, die hij in Den Haag wel ruim genoot. Mensen vinden Europa toch niet echt boeiend. Van Baalen is wel van plan zijn termijn uit te zitten. Vijf jaar, daarna wil hij graag weer terugkomen naar Den Haag. Als Tweede Kamerlid. En als de VVD dan zou gaan regeren? “Als ik mag dromen, dan zou ik minister van Buitenlandse Zaken of Defensie willen worden. Europese Zaken vind ik ook aantrekkelijk. Ik hoop dat Mark Rutte tegen die tijd mijn telefoonnummer nog heeft!”

Ook Eline van den Broek loopt rond op het vleesfeest, in een bloot zomerjurkje. De jonge, blonde, voormalige lijsttrekster van de pan-Europese partij Libertas, is boos, vertelt ze. Op Declan Ganley, de oprichter en voorzitter van de partij. Ze krijgt nog steeds geld van hem, zo’n 20.000 euro die ze uit eigen zak heeft voorgeschoten. Maar Ganley komt niet over de brug. Ze zegt niet te rusten totdat ze haar geld terug heeft. Voorlopig heeft ze haar oude werk weer opgepakt (ze is journaliste en politicologe) en ze is nog in onderhandeling voor een positie bij Libertas in Brussel. “Maar,” zegt ze, “ik neem niet zomaar alles aan. Ik ben kieskeurig.”

Na enkele uren loopt de barbecue ten einde. Veel Kamerleden moeten nog een laatste debat volgen. Daarna kan het parlementaire jaar eindelijk echt worden afgesloten met het eindfeest later op de avond. Dan kan het echte zuipen beginnen.