Inburgeren in Amerika
Een van de verhaallijnen van Crossing Over gaat over een Koreaanse jongen die tegen wil en dank betrokken wordt bij een overval op een nachtwinkel in Los Angeles. Dat roept een andere (recente) film in herinnering. Het door Clint Eastwood geregisseerde Gran Torino bevatte enkele bijna identieke scènes. Een onderlinge vergelijking pakt uit in het nadeel van Crossing Over, aangezien personages en moraal net iets te vet zijn aangezet. En als een filmmaker qua subtiliteit in Clint Eastwood zijn meerdere moet erkennen, dan heeft-ie een probleem.
Het lijkt erop dat regisseur Wayne Kramer te veel hooi op z’n vork heeft genomen. Dat is jammer, want Crossing Over heeft een aardig uitgangspunt en weet in de eerste drie kwartier zeker te boeien. In deze breed uitwaaierende film maken we kennis met personages van uiteenlopende etnische pluimage die – letterlijk en figuurlijk – een plek voor zichzelf proberen te veroveren in de Verenigde Staten. Naast de reeds genoemde Koreanen treffen we een gegoede Iraanse familie, een illegale Mexicaanse moeder en haar zoontje, een islamitisch gezin uit Bangladesh, een Australische actrice die Hollywood wil veroveren en een Engelse muzikant die om opportunistische redenen zijn joodse roots herontdekt. Die laatste twee personages wringen zich in vreemde bochten om een werkvergunning te krijgen. Bij de andere personages ligt het accent veeleer op het Amerikaanse staatsburgerschap. De climax speelt zich af tegen het decor van een ceremonie waarbij honderden mensen tegelijkertijd tot Amerikaan worden genaturaliseerd.
Wayne Kramer – van Zuid-Afrikaanse komaf – werd in 2000 zélf tot Amerikaans staatburger genaturaliseerd en toont zich gefascineerd door dat proces. Crossing Over gaat over identiteit en (etnische) afkomst. Kramer snijdt in een moeite door ook meteen maar een reeks multiculturele pijnpunten aan. En ondertussen krijgen we ook nog te maken met een agent van de immigratiedienst (Harrison Ford) die zich over een onopgeloste moordzaak buigt. Daarmee wordt nog een thrillerelement aan het overvolle verhaal toegevoegd. Het is allemaal een beetje véél.
Crossing Over bevat enkele meesterlijke scènes. Die waarin een moslimmeisje op school een controversiële spreekbeurt houdt bijvoorbeeld. Ze betoogt dat Amerikanen meer interesse zouden moeten tonen voor de motieven van de daders van de aanslagen van 9/11 en krijgt de collectieve hoon van de klas over zich heen. Vervelender is dat haar ouders even later ook de FBI over de vloer krijgen. Luchtiger van toon zijn de scènes rond de Engelse jongeman (Jim Sturgess) die pas werk begint te maken van zijn joodse identiteit als blijkt dat hij daarmee het verkrijgen van een green card kan bespoedigen.
In de loop van de film kruisen veel personages elkaars pad, zodat de verhalen gaandeweg steeds meer samenhang vertonen. Die structuur werd met succes beproefd in Crash (2004), een film die Kramer ongetwijfeld als voorbeeld voor ogen heeft gestaan. Waar het breiwerkje van verhaallijnen in Crash virtuoos in elkaar is gezet, laat Kramer in de afwikkeling nogal wat steken vallen. Crossing Over is een rijk geschakeerde en bij vlagen meeslepende film die gebukt gaat onder het gewicht van z’n eigen ambities.
