De porno-industrie wees weer eens de weg. Eind jaren negentig trokken de eerste ‘modellen’ de aandacht met onverhuld uitzicht op hun schaamlippen. Tegenwoordig baar je in de pornoportalen op internet opzien als je als vrouw nog over een driehoekje bont beschikt. Schaamhaar begint een fetisjisme te worden, zoals dwergvrouwen en latexfeeksen.

De maatschappelijke invloed is aanzienlijk. Een op de twee vrouwen tussen de 18 en 25 komt ervoor uit dat ze haar schaamstreek scheert, blijkt uit een recent onderzoek van de Duitse psycholoog Elmar Brähler. Van de mannen van dezelfde leeftijd blijkt een kwart de haarbos rond het zaakje te verwijderen of te kortwieken. De tijd dat, naast vrouwen, alleen homo’s of bodybuilders in een ontharingsstudio gesignaleerd werden, is voorbij. Tegenwoordig hoeft geen man zich te schamen als hij aan de balie het standaardprogramma bestelt: rug, bilspleet en schaamhaar. Of op z’n Engels: back, crack and sack.

Het waarom is nog onduidelijk. De ‘onthaarden’ beweren dat de naakte, gladde huid er eenvoudigweg mooier en verzorgder uitziet. Bovendien zou de seks beter zijn omdat je niet voortdurend krulhaartjes in je mond krijgt.

Nieuw is dat nu ook kinderen zich serieus bezighouden met de al dan niet gewiede schaamstreek. “Ze weten niet beter of scheren is de norm,” zegt jeugdpedagoge Gudrun Schäfer, die veel spreekt voor schoolklassen, in jeugdcentra discussieert en online advies geeft. Haar conclusie: al met veertien of vijftien jaar ondernemen ze iets tegen hun haartjes. “En de meesten doen het niet voor hun plezier, maar omdat zij schaamhaar afstotend en onhygiënisch vinden.”

Bij de jongens begint het gebruikelijk te worden om de penis te parfumeren, merkt Schäfer verder op. En de meisjes behandelen zich met vaginale spoelingen en gaan niet de deur uit zonder intieme verfrissingsdoekjes in hun tas voor onderweg. “Het begint een hygiëneobsessie te worden.”

---

Behalve de invloed van de ideaalbeelden waarmee de media ons bombarderen, is er de invloed van bedrijven als Gillette, Philips en Wilkinson, die ons door henzelf gefinancierde consumentenonderzoeken voorhouden, die bijvoorbeeld stellen dat ongeschoren vrouwen minder kans hebben op seks, en dat ruim zestig procent van de vrouwen wil dat ook de mannen de schaamstreek scheren.

Die druk heeft resultaat. Jonge vrouwen maken zich vooral zorgen omdat de schaamstreek nu wordt blootgesteld aan onderzoekende blikken. “Jonge meisjes houden zich enorm bezig met de vraag hoe ze er daar uit zouden moeten zien,” zegt Schäfer. De binnenste schaamlippen, die in de puberteit langzamerhand zichtbaar worden, brengen jonge mensen in verwarring door hun ‘eigenaardige’, rimpelige uiterlijk. Het gevolg: “Ik krijg steeds meer vragen over operaties.”

De angst er vreemd uit te zien, beperkt zich niet tot de jeugd. Ook volwassen vrouwen worden gedreven door de angst dat hun schaamlippen, die tot voor kort een half verborgen bestaan leidden, te groot of te slap zouden kunnen zijn. “De schaamstreek wordt het tweede gezicht van de vrouw,” meent Aglada Stirn, van de afdeling psychosomatiek van de Frankfurter universiteitskliniek. “Schaamlippen moeten er jeugdig, gelijkmatig en strak uitzien.”

Al duizenden jaren geldt lichaamshaar als een erfenis van de oertijd, als de uitdrukking van de dierlijke driften en wildheid van de homo sapiens. En al net zolang bestaat de behoefte om het welig tierende gewas in de hand te houden, en wordt er met dat doel geschoren, gedraaid en geplukt. Tot op heden liet de lichaamsbeharing zich echter niet helemaal uitroeien. In de overgebleven zones hebben ze tenslotte ook een eigen betekenis in de evolutie: onder de oksels en in de schaamstreek verhindert het schaamhaar dat er huid op huid plakt. Tegelijkertijd zorgt het dat het zweet verdampt en verkoeling geeft. Biologen vermoeden dat daardoor ook geurstoffen worden verspreid die de partner aanlokken die genetisch geschikt is.

---

Het nieuwe aan de huidige drang tot ontharen is dat die drang sterker wordt naarmate we minder kleding dragen. Het begon tientallen jaren geleden met de onderbenen en oksels, en nu dan de schaamstreek. Psychoanalytici vermoeden dat achter de scheerdrift de geheime wens schuilgaat om onschuldig, onrijp en infantiel te lijken, om zo de partner niet af te schrikken. Waarom zouden vrouwen anders plotseling met ‘kinderkutjes’ rondlopen, vraagt het Duitse tijdschrift Emma zich venijnig af. Maar het tegendeel kan ook waar zijn, zegt Elmar Brähler. “De moderne vrouw is misschien zo zelfbewust dat ze het zich kan veroorloven haar charmes zo bloot te geven.”

Wat de trend nog het meest lijkt tegen te werken, is de moeizame procedure. Zelfs de fanatici hebben er genoeg van om zich om de paar dagen te moeten scheren, of om elke paar weken opnieuw hun haren uit te rukken met was of een epileerapparaat. Op dit soort klandizie rekenen de vele beautysalons en ‘cliniques’ die ‘definitief’ dan wel ‘duurzaam ontharen’ aanbieden met behulp van lasertechniek, waarmee de haarwortels door korte lichtpulsen worden vernietigd.

Per huiddeel zijn er minstens acht behandelingen nodig, verdeeld over enkele weken. Wie gezegend is met een onvervalste ‘Sean Connery’ op de borst, kan rekenen op een totale behandelingsduur van ongeveer twee jaar. Eén enkele rugbehandeling kan, afhankelijk van de dichtheid van de begroeiing, 200 tot 300 euro kosten. De klanten laten zich hierdoor niet uit het veld slaan. Het aantal mensen dat zich permanent laat ontharen, groeit snel. “Af en toe komen er ook al ouders met hun kinderen,” zegt Ossi Casmir, exploitant van een ontharingssalon in het Duitse Wiesbaden. “Die willen voor hun achttiende verjaardag hun eerste ontharing, zoals vroeger het rijbewijs.”

---

Pijn blijft je als klant ook bij deze hightech-oplossing niet bespaard. Bij het af-tasten van de huid met de lichtslurf trekt het steeds wat, en hoe dikker en hoe donkerder het haar, des te sterker. “Het meest hachelijk is vaak de baard,” zegt Anita Ruppenthal van het Frankfurter Lasercentrum. “Dan springt er weleens iemand uit de behandelstoel.”

De baard?

Inderdaad, steeds meer mannen laten ook hun gezicht ontharen. “Voornamelijk bankmensen en andere lieden die pakken dragen,” aldus Ruppenthal. Zij hebben tenminste heel eenvoudige beweegredenen: “‘s Morgens willen ze geen tijd meer verliezen met scheren.”

Scheren

(effect: enkele dagen)

De meest gebruikelijke wijze om beharing te verwijderen. Het haar wordt met een mes kort boven de bovenste huidlaag afgesneden. De haarwortel wordt niet verwijderd.

Epileren

(effect: enkele weken)

De haren worden met behulp van een epileerapparaat of gestolde hars uitgerukt. Omdat de haren aan de wortel worden verwijderd, ontstaan er geen harde stoppeltjes maar nieuwe haartjes met zachte punten.

Wegschroeien

(effect: enige jaren)

Haarverwijdering met een laser of lichtflits. De follikels waarin de haargroei plaatsvindt, worden in acht tot tien behandelingen weggeschroeid.