Gegijzeld land
Veel mensen maken zich zorgen over de gevaren van het moslimfundamentalisme. Wordt Nederland een kalifaat beneden NAP, waar de sharia geldt in plaats van het burgerlijk wetboek? Dat heilige boek van ze, wat staat daar precies in? Stel, ze kómen aan de macht, welke vrijheden leveren we dan in? En hun ideeën, zit daar nog iets van ontwikkeling in, en zo ja, in welke richting? Kunnen wij als inboorlingen nog op een of andere manier bijsturen? Zo’n Tariq Ramadan, helpt die, of is dat juist een agent van de onverdraagzaamheid? Religieus-ethische dogma’s, vallen die ook onder de ‘academische vrijheid’, of hebben die daar eigenlijk niets mee te maken, en kan Ramadan zich daar dus ook niet op beroepen? En trouwens, wat moeten we met stamcelonderzoek en de zondagwinkelsluiting?
Wie had tien jaar geleden gedacht dat het debat in het Nederland van 2009 gedomineerd zou worden door religie? Was dat niet een gepasseerd station, of, iets zorgvuldiger uitgedrukt: een station waar Intercity Nederland met nauwelijks geminderde snelheid doorheen denderde? Enfin, je had natuurlijk de allochtonen die zich nog vastklampten aan de prehistorische gebruiken van thuis. En dan had je nog een paar laatste nederzettingen langs de Veluwe, waar een antieke vorm van christelijkheid (met een ‘g’) in ere werd gehouden. Het eerste zou met het verscheiden van de oorspronkelijke nieuwkomers vanzelf verdwijnen, en van het tweede zou op den duur waarschijnlijk weinig meer overblijven dan een toeristenattractie à la Marken en Volendam.
Ach ja, de geschiedenis was afgelopen, dachten we in die jaren, in navolging van een Amerikaanse filosoof (ik heb het over Francis Fukuyama) die in al zijn geleerdheid de boerenwijsheid vergat dat je nooit ‘nooit’ moet zeggen. Een tijdperk van democratisch liberalisme, van leven & laten leven en pragmatische verdraagzaamheid was aangebroken. Maar zoals ook toen al werd opgemerkt: wat dan te denken van het islamfundamentalisme? Een groeiende minderheid, internationaal uitgezaaid, die maar één woord had voor Fukuyama’s ‘McWorld’, namelijk ‘Jihad!’
Twee verpulverde kantoortorens en een ritueel geslachte filmregisseur later zag de toekomst er toch ineens weer heel anders uit. Goh ja, ideologie, toch een verdraaid gemeen goedje, vooral als je ‘t mengt met godsdienst.
De arabisten en islamologen, die zelden het daglicht zagen, werden uit hun verstofte spelonken gehaald, onder de televisielampen gezet en aan het praten gebracht. Vertel eens, wat wíllen ze nou eigenlijk? Wát zegt u?
We lopen met een telefoon op zak waar alle kennis die de mensheid ooit verzamelde in zit opgeslagen en waarmee je op elk willekeurig moment het laatste CNN-bulletin kunt bekijken (of de vakantiekiekjes van je tante in Tibet), nog even en we rijden in geruisloze auto’s, aangedreven door zonnestralen, en het gesprek van de dag gaat over een prehistorisch dogma dat je homo’s met het hoofd naar beneden van het dak moet gooien. Over of je vrouwen wel of niet mag opsluiten in een zwarte tent met één kijkgleufje, nadat je met een roestig scheermesje een deel van hun geslachtsdeel hebt verwijderd.
De lachende derden bij dit alles zijn de fundamentalisten van eigen bodem. Werden de vrome bewoners van onze bijbelgordel tien jaar geleden nog lacherig afgedaan als een onschuldig atavisme, een schilderachtig overblijfsel uit voorbije tijden, vergeleken met de uitheemse voorvechters van het homowerpen, vrouw inpakken en clitorishakken, steken ze eigenlijk best modern af. Voor hen zijn vrouwen en homo’s ook tweederangs burgers, die discrimineren ze dan ook onbekrompen, maar ze laten ze in elk geval nog héél.
Menigeen ziet Andries Knevel als een relict uit de jaren vijftig, maar zet hem naast een archeologisch opgraafsel als Ahmed Salam (de imam die Rita Verdonk geen hand wilde geven) en hij lijkt de verlichtheid zelve. Het is de vraag of een man als Knevel zonder 11 september en 2 november überhaupt nog bestaansrecht had gehad in Nederland. Maar ja, als we dan toch in de slag zijn met de leerstellige finesses van de walabieten, salafisten, soennieten en sjiieten, snoer hun autochtone soortgenoten dan maar eens de mond. Dan hebben Andries en Tijs en Arie ook nog wel een kwestie.
En het grotendeels ontkerkelijkte Nederland maar tobben over eerwraak en vrouwenbesnijdenis en waar een farizeeër als Tariq Ramadan nu precies staat. En anders wel het hoofd breken over de merites van het creationisme of de vraag of je als EO-medewerker met ontbloot bovenlijf grapjes over Jezus mag maken en met Guido Weijers in een homoglossy mag gaan staan. (0f andersom, daar wil ik even af wezen.)
We zijn een seculier land, gegijzeld door reli’s.
“Gordon, kunnen we jou typeren als een religieus zoekend mens?” (Andries Knevel onlangs in Knevel & Van den Brink.)
Ik ben blij dat Pauw & Witteman weer terug zijn.
