De schoonheid van sport

Bastiaan over de mooiste foto van Hans: “Die met dat START-doek hangt bij mij thuis aan de muur. Qua perspectief is hij mooi; met die uitgelopen knotwilgen en alles daarachter dat door die mist in het niets verdwijnt. Maar het is vooral één grote grap: twee palen zomaar in een weiland, waar die acht dames precies tussen passen. Verder zien we een afzetlint, dat normaal dient om te voorkomen dat het publiek op het parcours komt. Nou, dat is hier niet bepaald nodig, dus hebben ze het maar om de touwen naast de palen gewikkeld. De dames staan er bij of het een sprint is en ze bij de start geen fractie van een seconde willen verliezen, terwijl het om een flinke veldloop gaat. Wie hier gaat winnen, maakt ook helemaal niet uit. Deze dames staan hier toch maar op hun vrije zaterdagochtend in plaats van uit te slapen of boodschappen te doen, wat ook gekund had. Maar nee, ze willen hardlopen, wat een sympathieke aanblik biedt en een goed gevoel geeft. Toch is en blijft het vooral een komisch schouwspel, met als hoogtepunt die starter met z’n laarzen, z’n megafoon en z’n pistool. Hij kan ook ‘klaar’ en daarna ‘af’ flúisteren, en dan horen ze hem nog. Dus dat kruitwolkje uit de loop van het pistool is ook humor.”

Hans over de mooiste foto van Bastiaan: “Ik wil er twee noemen. De eerste heeft Bastiaan gemaakt toen hij net als fotograaf was begonnen: de zwart-wit foto van de American-football-speler op de achterkant van het boekomslag. De foto loopt van links naar rechts, wat compositorisch altijd mooi is. Wij lezen ook van links naar rechts. Dat zijn gezicht en oog er niet helemaal op staan, is niet erg; integendeel. Dat kan afleiden, want het gaat om de damp die van z’n hoofd af slaat en waardoor de kijker weet: het is koud; en om de transpiratie op z’n schedel. In zwart-wit is deze foto mooier dan in kleur. Want dan zou zijn huid allerlei tinten bruin krijgen en ook dat zou weer afleiden.

“De andere foto is die van Rafael van der Vaart, die ook van links naar rechts loop. Dit is puur sport en emotie, wat nog versterkt wordt door de kleur: rode shawl, rood shirt, ietwat rood in zijn gezicht en behoorlijk rode oogjes. Dit is duidelijk een sympathieke gozer met clubliefde, want een verwend voetballertje staat er zo niet bij.”

De anekdote van Hans: “In 1978 was ik voor Panorama bij het WK Voetbal in Argentinië. Omdat Nederland in de eerste ronde heel zwak speelde, wilde verslaggever Cor Snel naar huis. En dus moest ik mee. Terwijl we op het vliegveld zaten te wachten, speelde Nederland tegen Oostenrijk: 5-1 winst! Man, ik zat te bálen dat we teruggingen. En de volgende wedstrijden, die ik thuis met buren en familie voor de tv zag, ging Nederland nog beter en overtuigender spelen. Iedereen om me heen genoot, behalve ik. Ik wilde daar zijn en foto’s maken. Maar geen krant of tijdschrift wilde me sturen. Uiteindelijk heb ik voor 2600 gulden zelf een ticket gekocht en een collega-fotograaf in Argentinië gevraagd m’n accreditatie te regelen. Zaterdag voor de finale kwam ik in Buenos Aires aan en meteen ben ik mijn hesje gaan halen: rood, nummer 38, en op de rug ‘Argentinië 78’. Nog steeds hangt ‘t in mijn werkkamer. Uiteindelijk heb ik heel mooie foto’s kunnen maken én verkopen, waaronder die van de Argentijnse aanvoerder Daniel Passarella met de wereldbeker. Panorama heeft zelfs m’n reiskosten nog betaald. Dus ik ben heel blij dat ik zelf het initiatief heb genomen om terug te gaan.”

De anekdote van Bastiaan: “Voor de Volkskrant had ik al wat foto’s gemaakt toen ze besloten dat één Heus – m’n vader dus – genoeg was. Gelukkig belde kort daarna Willem Middelkoop van Het Parool. Ik ben op gesprek geweest en mocht stage lopen. Op de terugweg werd ik al gebeld: of ik de volgende dag bij de Nederlandse kampioenschappen schermen een foto kon maken van een junior die bij de senioren zou meedoen en kansvol was. Maar in zijn eerste wedstrijd werd hij al uitgeschakeld, en ik had nog geen foto. Ik heb hem neergezet voor een zwart doek dat ik bij me had, en deze foto gemaakt. En al is zijn gezicht niet te zien, zijn teleurstelling is wel zicht- en voelbaar. Ik betwijfelde of Het Parool dit zou accepteren, omdat het geen actiefoto was. Maar hij ís geplaatst en dit is mijn foto met de meeste nabestellingen geworden; en ook die waardoor ik een jaar later werd uitgenodigd om te exposeren op het Fotofestival van Naarden. Dus het was goed dat ik hem destijds heb durven inleveren.”

Hans & Bastiaan Heus: Heus & Heus. De Buitenspelers. €49.