Spring naar de content

Kraakscene dood? ‘Nee, kraken is uitermate populair’

Kraken: een idealistisch relikwie uit de jaren tachtig? Het begint er nu toch echt op te lijken nu het aantal krakers in Amsterdam kleiner is dan ooit. Is dit nu het begin van het einde voor deze zowel geliefde als verguisde, zich immer in vaalzwart kledende types? Schrijver van het standaardwerk over kraken, filosoof en socioloog Eric Duivenvoorden, gelooft dat allerminst. “De kraakbeweging is uitermate populair.”

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Wouter Sinke

Meneer Duivenvoorden, hoe komt het dat het aantal krakers terugloopt?
“Het clubje wordt steeds kleiner, dat komt door de ontwikkelingen in de jaren negentig. En die worden steeds manifester: de studenten worden steeds meer in een keurslijf gestopt en hebben daardoor geen tijd meer om naast hun studie nog zoiets arbeidsintensiefs te doen als kraken.”

Zijn jongeren tegenwoordig ook minder kraak-minded?
“Hoe noemen we de jeugd tegenwoordig? De grenzeloze generatie: ze doen minder vrijwilligerswerk en zijn meer op zichzelf gericht.”

Zijn de krakers van tegenwoordig allemaal pretkrakers: jongeren die gratis onderdak en feesten íets belangrijker vinden dan de ideologie van het kraken?
“De kraakbeweging biedt natuurlijk ruimte voor dat soort types, maar die zijn er altijd al geweest. Dat is eigen aan de kraakbeweging.”

Er zijn nogal wat buitenlandse krakers, die zitten niet zo in de scene?
“Voor heel veel buitenlandse krakers is het allemaal wat moeilijk te volgen en is het een wat ontoegankelijk geheel. Meestal maken zij er geen deel van uit. Deze week was een man aangetroffen in een kraakpand: vermoord. Waarschijnlijk iemand afkomstig van een van de groepjes wildkrakers die langs de scene leeft en in totaal verwaarloosde panden woont.”

Over moord gesproken, volgens het onderzoek is het gebruik van geweld verdwenen.
“Dat heeft iedereen kunnen constateren. In de jaren tachtig werden er regelmatig stenen naar de politie gegooid.  Dat hebben we al jaren niet meer gezien. Als er al wat gegooid werd, waren het verfzakjes. Er hoort natuurlijk een gewelddadige uitstraling bij de kraakbeweging, maar het wordt niet meer in praktijk gebracht.”

Maar de krakers maken toch gebruik van wapens?
“Nou ja, wat knuppels. Je ziet nooit krakers daarmee over straat gaan.”

Hoe zit het dan met de boobytraps in kraakpanden?
“Dat is nooit serieus bedoeld. Krakers hebben altijd bij hoog en bij laag volgehouden dat dat niet de bedoeling was om daar slachtoffers mee te maken. Een uit de hand gelopen grap.”

Zijn die echt niet gebruikt om de politie af te schrikken?
Lachend: “De politie wordt al lang niet meer afgeschrikt door de kraakbeweging. In de jaren tachtig misschien, maar de politie heeft het prima onder controle. Door gebrek aan centrale regie zullen dat waarschijnlijk wat buitenlanders zijn die niet bekend zijn met de mores van de kraakscene.”

Was het sluiten van kraakclubhuis Vrankrijk een klap voor de beweging?
“Ja, zeker als wervingsruimte. Maar dat hebben ze met open ogen opgegeven.”

Eigen schuld, dikke bult?
“Het was het niet fraai wat er naar buiten kwam. Krakers zagen niet in dat ze hun eigen graf aan het graven waren door de verkeerde beslissing te nemen. Bij het incident waarbij kraker Yoghurt invalide geslagen werd, werden de daders beschermd terwijl het slachtoffer aan zijn lot werd overgelaten. Mensen die al jaren in de krakersscene meeliepen, hebben zich daar enorm aan gestoord en van gedistantieerd. Bladen die dertig jaar werden uitgegeven werden daarna opgeheven. Er werd niet naar buiten gecommuniceerd, alleen naar binnen en er was een soort omertà. De hele buitenwereld werd veronachtzaamd, de laatste kern zou daardoor uit elkaar kunnen ploffen.”

Is de kraakscene op sterven na dood?

“Dat denk ik niet. Er is een enorme infrastructuur nog uit het verleden. En er is een enorme groep non-krakers. Een heleboel restaurants, concertzalen en zelfs sauna’s zijn ex-kraakpanden die overeind worden gehouden door ex-krakers. Daardoor zal de kraakbeweging nog even voortbestaan.”

Blijft het daarbij?
“De kraakbeweging is uitermate populair. De burgemeester en het bestuur willen niet af van de kraakbeweging. Veertig jaar kraakbeweging heeft de stad geen windeieren gelegd. En de problemen als woningnood zijn er natuurlijk nog steeds en de aantrekkingskracht blijft. Het gaat nog wel een tijdje zo door. De antikraakwet zal waarschijnlijk ook niet veel invloed hebben.

Waar zijn de oud-krakers nu?
“Je hebt enorm veel ex-krakers op politieke functies die nu de stad runnen of zelfs het land.”

Wie dan?
“Er zitten zelfs twee ex-krakers in het kabinet.  Zo zoals de staatssecretarissen Jetta Kleinsma en Jet Bussemaker. Maar ook Maarten van Poelgeest die het openlijk opneemt voor de krakers. En in de journalistiek en woningcorporaties barst het van de ex-krakers.”

Bent u overigens bang voor wéér een bedreiging van de krakers?
“Ach, dat hoort er een beetje bij.”