‘VARA maakt zich schuldig aan oneerlijke concurrentie’
Martin Bosma blinkt regelmatig uit in opmerkelijke Kamervragen. Deze keer gooit de PVV-mediawoordvoerder het eens over een andere boeg. Nu vraagt hij mediaminister Plasterk of het de taak is van een publieke omroep om te adverteren in reclameblad Adformatie om adverteerders te ronselen. Want dat deed de VARA voor Kassa magazine. De rode omroep maak zich hiermee schuldig aan ‘advertentiejacht’ en dat werkt concurrentievervalsend, vindt Bosma. Peter Vasterman, mediasocioloog verbonden aan de Universiteit van Amsterdam, geeft hem groot gelijk. “Commerciële partijen worden wel degelijk in het nadeel gesteld door zo’n publieke omroep.”
Meneer Vasterman, wat vindt u van de Kamervragen van de heer Bosma?
“Al dan niet valse concurrentie tussen commerciële media en wat de publieke omroepen doen, is een relevante kwestie. De aanleiding lijkt me wel wat ver gezocht, maar er zit een fundamentele discussie achter die ik wel zie zitten.”
Ziet u meer voorbeelden van deze oneerlijke concurrentie?
“Naast de zendtijd die ze vullen ontwikkelen de omroepen allemaal activiteiten: magazines en websites. Daar valt nog wel het een en ander over te zeggen omdat het voor een deel met publiek geld wordt gemaakt, zoals bijvoorbeeld de nieuwssites van de publieke omroepen.”
Maar de omroep financiert dit soort commerciële uitstapjes niet uit de publieke middelen.
“Het argument is dat het volstrekt gescheiden geldsystemen zijn. Dat moeten we maar aannemen. Het Commissariaat voor de Media controleert dat. Het feit blijft dat een publieke partij de markt op gaat.”
Is dat slecht?
“Ook al zijn die financieringsbronnen gescheiden doet de VARA op televisie aan marketing van Kassa door het uit te zenden. Het is heel bekend programma en dat merk wordt nu vermarkt. Ze maken toch gebruik van de marktpositie en de naam die ze via publiek geld hebben opgebouwd.”
Wordt dit debat eigenlijk wel genoeg gevoerd?
“Nee, het wordt heel snel uitgelegd als kinnesinne en een reflex uit bedreiging omdat het slecht gaat met kranten en tijdschriften. Het is een discussie die snel verzandt in jij-bakken. Je zult toch reëel moeten kijken of er sprake is van markverstoring. Als de ene partij met publiek geld een nieuwssite bouwt, is het voor een andere partij moeilijker te concurreren.”
Is er een oplossing?
“Er zou een fundamentele discussie moeten komen of het wel wenselijk is dat publieke omroepen commerciële activiteiten ontplooien. Want daarmee komen ze in het vaarwater van kranten en de opinieweekbladen die een belangrijke publieke functie vervullen. Die zijn helemaal commercieel en worden wel degelijk in het nadeel gesteld door zo’n publieke omroep.”
