‘Wilders is heel moedig’
Met 25 zetels in het parlement en slimme gedoogsteun aan centrum-rechtse minderheidskabinetten beheerst de Deense Volkspartij nu al tien jaar lang de Deense politiek. Een gesprek met partijleidster Pia Kjærsgaard, die met haar gestaalde anti-immigratiebeleid een lichtend voorbeeld is voor Geert Wilders.
De werkkamer van Pia Kjærsgaard wemelt van de nostalgische Deense schilderijtjes, ansichtkaarten en familiefoto’s. De partijleidster zelf is klein van stuk, rad van tong en doet nog het meest denken aan een gezellig omaatje – totdat ze ineens genadeloos uithaalt. “Als Geert Wilders wordt veroordeeld, is dat voor hemzelf een persoonlijk drama. Maar de beweging tegen de islamisering van Europa gaat met kracht door.” Bij binnenkomst heb ik haar een kopie gegeven van de dagvaarding van Geert Wilders, die dezer dagen terechtstaat wegens groepsbelediging en aanzetten tot haat en discriminatie. Ze heeft het stuk aangenomen met een luid ‘Interessant!’ en zal er tijdens ons gesprek diverse keren mee zwaaien om haar woorden kracht bij te zetten.
Het 33 hoofdstukken tellende partijprogramma van de Deense Volkspartij ademt dezelfde nostalgie als de inrichting van de werkkamer van haar leider. Het is een mengeling van nationalistische en sociaal-democratische ideeën, met veel aandacht voor de christelijke achtergrond van Denemarken en de verderfelijke gevolgen van de immigratie.
Wat voor land was dat eigenlijk, het Denemarken van uw jeugd?
“Ach, de sfeer die opstijgt uit de romans en de televisie van de jaren zestig en zeventig vertelt natuurlijk niet de hele waarheid. Maar het verbeeldt wel ons ideaal: wij willen weer een veilig land, met blije mensen die daar weer trots op zijn. Denemarken bestaat al meer dan duizend jaar, en het leek alsof het altijd hetzelfde zou blijven. Maar de laatste 25 jaar hebben er door de massale immigratie van moslims dramatische veranderingen plaatsgevonden. Ik maak me grote zorgen om mijn drie kleindochters van negen, elf en dertien. Het is niet veilig op hun school, het is niet veilig meer op straat. De omgeving wordt geterroriseerd door moslimjongeren met messen. Dat bestond allemaal niet toen ik jong was. Je kunt best immigranten toelaten in je samenleving, die kunnen ook goede dingen brengen. Maar wij Denen zijn veel te gastvrij geweest. Wij hebben ons stom genoeg aan hén aangepast. Gescheiden zwemmen voor jongens en meisjes, gescheiden op schoolvakantie, halal eten op de scholen. We hebben ons eigen huis verkwanseld om het de immigranten maar naar de zin te maken.”
U maakt zich ook zorgen om de toekomst van de Deense welvaartsstaat, die u kwetsbaar noemt. Speelt dat mee bij uw weerstand tegen immigratie?
“Ik ben van 1947. In de jaren zestig was ik een jonge meid. Wonderful Copenhagen! Er waren geen getto’s, geen immigranten – iedereen bouwde mee aan de Scandinavische welvaartsstaat. En die is geweldig, zolang iedereen zijn verantwoordelijkheid neemt. Maar veel immigranten kwamen alleen maar om van ons stelsel te profiteren. En wij waren zo naïef om ze gastvrij te ontvangen. Ze konden meteen een uitkering krijgen, een huis, een zorgverzekering, álles. Maar intussen maken ze wel het systeem kapot. We proberen het met alle macht tegen te gaan, met als gevolg dat we allerlei wetten hebben die ons met idiote problemen opzadelen. Want de wet mag niet discrimineren naar iemands herkomst, dus een Deen van onder de 24 mag bijvoorbeeld niet trouwen met een Amerikaanse. Terwijl het natuurlijk gaat om de moslim-immigranten; daar zijn er gewoon te veel van, en ze weigeren om te integreren. In 1995 was onze partij de eerste die zei: ‘Genoeg is genoeg’ en dat met cijfers onderbouwde. Vanaf het begin was het ons streven om het aantal immigranten terug te dringen.”
Maar u was er zelf bij toen al die immigranten kwamen. En wat zou uw partij trouwens kunnen doen? U kunt de klok niet terugdraaien.
“Dat is waar, we hebben het zelf laten gebeuren. Bijna alle Denen geloofden destijds in de multiculturele ideologie van het socialisme. We hebben ons laten aanpraten dat we aan een soort grootschalige ontwikkelingshulp moesten doen in Denemarken zelf. Maar een subtiel welvaartssysteem als het Deense moet wel baat hebben bij immigratie, vind ik, en we leggen er nu juist op toe. We kunnen de toestand wel stabiliseren. Sinds 1 januari 2010 worden criminele immigranten het land uit gezet, à raison van 100.000 kronen (13.000 euro). Per vliegtuig, per boot, met de trein of met de bus, weg ermee. Krankzinnig duur voor een enkele reis natuurlijk, maar nog altijd goedkoper dan ze hier te houden. Illegalen zetten we ook uit. Zo geven we het signaal af dat Denemarken geen land is waar je makkelijk inkomt en kunt blijven. Dat is een cruciaal onderdeel van ons programma. Of het werkt, moet nog blijken, maar de boodschap aan moslimlanden is duidelijk: jullie krijgen ze gewoon terug.”
In uw programma staat dat het christendom een belangrijke plaats inneemt binnen uw partij. Een van uw parlementsleden, Søren Krarup, is een lutherse priester.
“Klopt. Maar het christendom is niet bepalend voor ons in het politieke debat. Krarup is vooral een uitstekend parlementariër. Het lutheranisme is onze staatsgodsdienst; dat is vastgelegd in onze grondwet, en dat willen we ook benadrukken. Maar we zijn allesbehalve orthodox. We maken ons juist grote zorgen over het nieuwe puritanisme in Denemarken: het verbieden van prostitutie, van roken, het tegengaan van vrij seksueel verkeer. Verschrikkelijk, al die verboden. Wij zijn voor de Deense vrijheid van vroeger. Openheid, vrijheid, blijheid – dat willen we terug.”
Het programma van de Deense Volkspartij is erg breed: aandacht voor milieu en dierenwelzijn, sociaal-democratisch en tegelijk christelijk, voor recht en orde, tegen immigratie maar voor vrijheid… Uw partij is moeilijk vast te pinnen.
“We zijn gewoon een patriottische, gezondverstandpartij in het midden. Voor sociaal-democraten is dat natuurlijk vervelend. Die noemen ons extreem-rechts vanwege onze harde anti-immigratielijn. Maar verder is ons programma behoorlijk links. We combineren nationalisme en sociaal-democratie en halen stemmen weg bij de traditionele partijen. Dat zet natuurlijk kwaad bloed. Vanwege onze standpunten over immigratie, moslims en criminaliteit trokken we in het begin ook de afschuwelijkste extremisten aan, maar die hebben we meteen de partij uit geschopt. Nu letten we heel goed op wie we in onze partij toelaten, want één lid met foute opvattingen kan je hele partij opblazen.
“Van de zomer sprak ik hierover uitvoerig met Geert Wilders, die dezelfde problemen heeft in zijn partij. Daarom doen ze bij de gemeenteraadsverkiezingen maar in twee plaatsen mee, met zorgvuldig geselecteerde kandidaten. Want hij is bang om rechts-extremisten aan te trekken. Dat is de Zweedse Democratische Partij overkomen, en daar hebben ze nog altijd last van. Je reputatie ligt zó aan diggelen. Onze partij kom je bijzonder moeilijk binnen, maar je gaat er heel gemakkelijk weer uit. Handhaaf keiharde interne discipline, dat advies heb ik Wilders meegegeven.”
Is de Deense Volkspartij een voorbeeld voor soortgelijke partijen in Europa?
“Dat denk ik wel, ja. Wij zijn de blauwdruk. We waren vijftien jaar geleden de eerste volwaardige partij met een anti- immigratieprogramma. We hebben van alles over ons heen gekregen voordat we werden geaccepteerd. Maar het is de moeite waard geweest. Wij hebben de weg geëffend voor gelijkgezinde partijen in Europa. En nu bepalen we het beleid. Maar om zo’n partij als de onze van de grond af aan op te bouwen, tegen de stroom in… Je moet voortdurend alert zijn, want de kleinste fout kan je de das omdoen. Maar onze koers is een voorbeeld voor de PVV: een combinatie van gezond verstand, sociaal- democratie, kritisch milieubewustzijn en patriottisme – trots zijn op je eigen nationale cultuur.”
Overlegt u over dit soort dingen met Geert Wilders?
“Af en toe. Ik zou hem wel vaker willen spreken, maar door dat belachelijke proces tegen hem is daar geen tijd voor. We overleggen trouwens ook met de Britse UK Independence Party (UKIP) – over de EU, de euro, en de kwestie van soevereiniteit.”
In het Europese parlement behoort uw partij tot de fractie Europa van Vrijheid en Democratie, met onder andere de UKIP, Lega Nord en onze eigen SGP.
“De juiste connecties zijn cruciaal. Alleen als je samenwerkt, bereik je wat in Europa. Het is erg jammer dat de PVV besloten heeft om onafhankelijk te blijven. Maar volgens mij vindt Wilders dat beter met het oog op de landelijke politiek.”
Na het referendum, waarbij de Zwitsers zich uitspraken tegen het bouwen van minaretten, stond er meteen een felicitatie op uw website. Plus de wens om in Denemarken ook zo’n referendum te houden. Wat wilt u daarmee bereiken?
“We hebben ongeveer vijftig moskeeën in Denemarken, maar die zijn onopvallend, zonder minaretten. En dat willen we zo houden. Want overal in Europa waar monumentale moskeeën met torenhoge minaretten verschijnen, verandert de sociale situatie. Ze zijn duidelijk een symbool van macht, een signaal dat de samenleving wordt overgenomen. Moslims gaan zich daar meteen naar kleden en gedragen. Bovendien zijn die moskeeën broedplaatsen van terrorisme en onderdrukking; dat tonen alle inlichtingendiensten aan. We zijn bang dat het in Denemarken dezelfde kant op gaat. Laatst was er een groot schandaal over de voorgenomen bouw van zo’n grote moskee in Kopenhagen. Het bleek dat alles werd betaald door Iran. Natuurlijk, de moslims probeerden zich eruit te kletsen. Maar ik zeg altijd: wiens brood men eet, wiens woord men spreekt. Die moslims zijn volledig verantwoordelijk voor hun samenwerking met zo’n verderfelijk regime, en de consequenties die dat heeft.”
Maar als je zoiets via een referendum zou verbieden, gaat het ondergronds gewoon door.
“Toch is een ‘nee’ bij een referendum een belangrijk signaal vanuit de samenleving. Je laat zien waar je als samenleving voor staat.”
Kijkt u op dezelfde manier tegen de hoofddoek aan?
“De hoofddoek is verwerpelijk, die moet worden verboden. In Denemarken, een land waar de gelijkheid van man en vrouw vooropstaat, zie je op elke straathoek dat symbool van onderdrukking. Nog zo’n signaal van: ‘Wij nemen de boel over.’ Sinds een jaar of tien gaat de hoofddoek ook steeds meer richting boerka. De vrouwen in zo’n ding lijken wel geesten. Ze laten zich onderdrukken, in ons land van feministen! Dat wil ik niet meer hebben! En het is funest voor de integratie. Wat voor een werk kan zo’n vrouw nog doen? Wie wil haar in dienst nemen? Ja, andere moslims!”
Geert Wilders wil er belasting op heffen.
Lachend: “Ja, dat was een verrassend voorstel! Wij gaan in het parlement een verbod op de hoofddoek in de publieke ruimte eisen. Dat is ook makkelijk te controleren.”
Geert Wilders wil weten wat de immigratie Nederland nu precies kost. Weet u het al voor Denemarken?
“Ik zou willen dat ik het wist! Maar het is wel zeker dat het enorm kostbaar is. In de jaren zeventig is ons door diverse kabinetten verzekerd dat immigratie noodzakelijk was voor onze welvaart, maar in plaats daarvan betalen we ons blauw. Tien jaar geleden heeft het Deense Bureau voor Statistiek in opdracht van onze partij uitgerekend wat de immigratie opbracht.
Het bleek een verlies op te leveren: dertig miljard Deense kronen (vier miljard euro) per jaar. En dat was toen; de teller tikt sindsdien steeds sneller door. De immigranten, en vooral de moslims, leggen beslag op alles – politie, huisvesting, scholing, zorg – en ze kunnen nergens voor betalen.
Daar draaien wij dus voor op. We had- den gehoopt dat de tweede en derde generatie moslims iets zouden gaan bijdragen.
Maar die doen het zelfs nog slechter.”
Maar als de kosten zo hoog zijn, waarom gaan jullie er dan mee door?
“Traditie. Ons systeem is meer dan honderd jaar oud. De sociaal-democratie zit de Denen in de genen. Dat zal natuurlijk ooit veranderen, maar het blijft vreemd dat in een moderne democratie niemand zich druk schijnt te maken over de vraag of het belastinggeld wel verantwoord wordt uitgegeven. Het is geen issue in Denemarken.”
En voor u?
“Nou nee. Ik ben blij dat ik belasting betaal; ik ben immers ook een kind van het sociale systeem. Maar als je hebt meebetaald aan de voorzieningen waarmee nieuwkomers op weg worden geholpen en liefdevol worden ontvangen in het huis dat onze voorouders hebben opgebouwd, verwacht je wel dat ze meedoen. Integreren. Maar ze doen precies het tegenovergestelde. Dat doet erg veel pijn.”
Op uw website staat dat een parallelle sharia-samenleving verboden moet zijn.
“Daar zijn we glashelder in: geen sharia, geen schaduwsamenleving. Want door die schaduwmaatschappij is de criminaliteit in een nieuwe fase terechtgekomen. We hebben al tientallen jaren last van motorbendes zoals de Hells Angels, met hun drugs- en wapenhandel. De laatste vijf jaar nemen moslimbendes de zaak over, en die zijn veel gewelddadiger. Hele stadswijken vlak bij het oude centrum van Kopenhagen zijn no-go-area’s geworden. We stoppen onze gevangenissen vol, we delen extreem zware straffen uit – niets helpt. Het is voor een moslim alleen maar statusverhogend als hij naar een westerse gevangenis gaat. Dat staat goed op zijn criminele cv. Criminaliteit is winstgevend. In elk opzicht.”
Wat is uw oplossing dan?
“Gewoon uitzetten als ze een misdaad hebben gepleegd.”
Maar waar naartoe?
“Naar hun thuisland.”
Dan komen ze de volgende dag weer terug.
“Nou, zo gemakkelijk gaat dat niet. Maar het is jammer dat we sinds ‘Schengen’ geen grenscontrole meer hebben. En als het ze lukt om terug te komen, zijn ze illegaal. Nu zijn ze hier legaal, en kunnen ze zelfs als schurk nog legaal van onze voorzieningen profiteren. Maar als ze illegaal zijn, kunnen ze nergens wonen, staan ze buiten het systeem.”
Nu toch ook? Daar zijn het criminelen voor. En als je geen controle hebt over je grenzen, is wegsturen toch een schijnoplossing?
“Dat vind ik niet. Als ze hier illegaal zijn, zitten ze in een fundamenteel andere positie. En heeft de politie veel meer mogelijkheden. Dan kunnen we ze voortdurend onder druk zetten. Dat is de oplossing. De schoonmaak van New York is ons voorbeeld. Wat daar kon, kunnen wij hier ook. Alleen gaan de socialisten meteen jammeren als de politie hard optreedt.”
Uw partij lijkt een ideologisch conflict te hebben met de sociaal-democraten. Zij zijn voor de multiculturele samenleving, voor een Europese superstaat. Terwijl uw partij terug wil naar het oude Denemarken, tegen de euro is, tegen de immigratie, uit de EU wil stappen.
“We hebben inderdaad een ideologisch conflict. Maar ik zeg niet dat we terug willen naar vroeger. We willen alleen onze nationale identiteit behouden. We zijn patriotten. We willen onze soevereiniteit terug…”
Maar die heeft u toch allang weggegeven? De Europese superstaat bestaat al, compleet met een Europese president. En de Europese wetgeving staat boven de Deense.
“…en we willen onze Deense cultuur beschermen. Wij zijn de enige partij in het parlement die dat eist. De anderen laten alles gelaten over zich heen komen. De sociaal-democraten vinden het wel prima zo. Maar ik weet dat het Deense volk er heel anders over denkt; dat blijkt wel uit de peilingen. En zonder ons was alles nog veel slechter geweest. Wij zijn de enige partij die hardop zegt te vechten voor onze Deense identiteit. Wij staan pal.”
Maar dat is toch allemaal een achterhoedegevecht? De Deense Volkspartij, de PVV, dat zijn toch sentimentele partijen die terugverlangen naar vroeger? Of ligt de toekomst van Europa juist in dit nieuwe, nationaal patriottisme?
“Dat laatste. Wij hebben het pad geëffend voor andere partijen in Europa, zijn een nieuwe beweging begonnen. Dankzij ons kunnen nu ook andere partijen, zoals de Zweedse Democraten en de PVV, opstaan en zeggen: ‘Genoeg is genoeg!’ En nu moeten we als één beweging Europa veranderen. Niet als een grote, pan-Europese partij, maar door onderling verbonden patriottische partijen, die hun eigen staat en hun eigen nationale identiteit verdedigen. Alleen zo voorkom je het ontstaan van Eurabia.”
En die nieuwe Europese beweging van patriottische, nationale sociaal-democraten is begonnen met de Deense Volkspartij?
“Ja. En inmiddels zijn wij uiterst invloedrijk. We zullen de sociaal-democraten snel voorbijstreven als grootste partij. Maar er zijn veel obstakels. Ik word voortdurend gedemoniseerd. Dat vereist continue bewaking, met bodyguards en de hele reutemeteut.”
Hoe ervaart u dat?
Ze haalt haar schouders op. “Ach, je moet wel. Maar als ik aan Geert Wilders denk, dan voel ik me zo vrij als een vogeltje. Die arme man. Toen ik hem naar zijn gezin vroeg, zei hij: ‘Gelukkig heb ik geen kinderen. Met dit leven is het voor mij en mijn vrouw onmogelijk om kinderen te krijgen. Het zou veel te gevaarlijk voor ze zijn.’ Moet je voorstellen! Die constante druk en dreiging, alleen maar omdat hij voor zijn mening uitkomt.”
Vindt u niet dat het zijn eigen schuld is?
“Nee! Ik vind hem juist heel moedig. De aanklacht en het proces tegen hem zijn zo oneerlijk, puur politiek. Toen hij hier van de zomer was, was de spanning te snijden. Al die bodyguards, die van hem, die van mij, overal veiligheidsagenten, de strengste veiligheidsmaatregelen En dat alleen omdat we kritisch zijn over de islam en over de gevolgen van de massale immigratie. Ach, de waarheid achterhaalt uiteindelijk alles, zeg ik altijd maar.”
U haalde net uw schouders op toen we het over uw bewaking hadden, maar zoiets moet toch effect op u hebben? Dat kleurt toch de manier waarop u de werkelijkheid ziet?
“Natuurlijk doet het dat. De dingen worden grimmiger. Maar tegelijkertijd zijn de dingen zoals ze zijn. Ze veranderen niet door mijn situatie. En ik heb een zeer begrijpende echtgenoot. Een gelukkig gezin. Maar natuurlijk is het een probleem, ook voor mijn kinderen en kleinkinderen. Maar wat kan ik eraan doen? Ik ben destijds op de draaimolen gesprongen, hoe spring ik er nu weer van af?”
Zou u dat willen dan?
“Nee. Niet nu.”
Wanneer wel?
“Dat weet ik niet. Ik plan niet vooruit. Misschien is morgen alles weer anders.”
Halverwege de jaren negentig werd de bedaagde Deense politiek flink opgeschud door de komst van de Danske Folkeparti oftewel Deense Volkspartij (DVP), die bij de eerste verkiezingsdeelname in 1998 met dertien zetels in het parlement kwam. Aanvankelijk werd de nieuwe beweging vooral gezien als een protestpartij, door haar scherpe kritiek op zaken als immigratie, de islam en de Europese Unie. Toen de DVP met succes campagne voerde tegen deelname aan de euro, kreeg partijleider Pia Kjærsgaard zelfs de bijnaam ‘koningin van het nee’.
Maar waar andere nationalistische partijen in Europa vaak op de uiterste rechterflank opereren, heeft de DVP een duidelijk sociale signatuur, en maakt ze zich onder meer sterk voor de verbetering van de positie van bejaarden. Inmiddels bezet de Deense Volkspartij 25 van de 179 zetels en heeft ze een flinke vinger in de pap in het beleid van de liberaal-conservatieve regering van premier Lars Løkke Rasmussen.
Tegenstanders betitelen de club van Kjærsgaard als populistisch en xenofoob, en het hielp niet dat er tijdens de Tweede Wereldoorlog een nazistisch partijtje bestaan heeft dat ook Danske Folkeparti heette – al zeiden de oprichters van de huidige DVP daar geen weet van te hebben gehad.
Een ander schandaal barstte los in 2006, toen undercoverjournalisten van de krant Ekstra Bladet achttien lokale afdelingen van de DVP benaderden. Ze zeiden dat ze lid waren van het extreemrechtse Dansk Front en lid wilden worden van de DVP. Negen districten weigerden, de andere negen afdelingshoofden hadden geen bezwaar. Zij zijn kort daarna uit de partij gezet.
