Geen bal aan

Het eerste vrouwenboekenbal was niet de editie van af- gelopen week, van Opzij- bazin Margriet van der Linden, maar dateert van 1985. Ook toen vonden geletterde dames dat het vrouwelijke stemgeluid in de Nederlandse literatuur te weinig aandacht kreeg. Bij die gelegenheid werd in de Kleine Zaal van het Concertgebouw de eerste Anna Bijnsprijs uitgereikt aan Josepha Mendels, een petite roodharige Parisienne van Nederlandse komaf, van wie nog zeer onlangs werd onthuld dat ze de minnares van de jonge Simon Vinkenoog is geweest. Goed dat juryvoorzitter Elly de Waard dat indertijd nog niet wist.

De geschiedenis herhaalt zich, want ook het damesbal van vorige week had een boekenprijs als kapstok. In dit geval de Opzij Literatuurprijs, waarvoor zes vrouwelijke auteurs waren genomineerd. Vier hunner hadden daadwerkelijk de moeite genomen om naar het bal te komen en werden uitgenodigd op het podium plaats te nemen. Dat Manon Uphoff, hier naast medegenomineerde Anke Scheeren, nogal ongelukkig kijkt, heeft een aanwijsbare oorzaak: het juryrapport was professioneel van iedere spanning ontdaan doordat reeds in de eerste zin de winnares duidelijk werd – en de gelukkige was niet Uphoff. Het rapport loofde een ‘echtscheidingsroman’ van ‘meer dan 500 pagina’s’, en dat kon met simpele uitsluiting van vijf andere slechts Weg van Minke Douwesz zijn. De winnares staat op foto drie naast Vonne van der Meer, onze persoonlijke favoriet.

Dat spanningsloze zou de hele avond de constante blijven. Aan de bar was het een oase van rust, want de gemiddelde Opzij-bezoekster doet een hele avond met een colaatje light. Het van testosteron overlopende manvolk dat zich traditioneel moed staat in te drinken was als groep geheel weggebleven, zodat het barpersoneel om half elf al de glazen stond te politoeren.

Het eerste heterostelletje dat we mochten begroeten was Wetenschapsakademie-voorzitter Robbert Dijkgraaf en zijn schrijvende vrouw Pia de Jong, dit jaar jurylid van de Opzij Literatuurprijs. Het overgrote deel van de bezoeksters bestond verder uit betalende Opzij-lezeressen die waren afgekomen op workshops als ‘Hoe moet ik debuteren’ en ‘Romanschrijven, u kunt het ook’. Tussen al die anonieme Etty Hillesum-lookalikes liepen hier en daar verdwaalde pro’s als Xandra Schutte en Margreet Fogteloo.

Beiden zijn verbonden aan De Groene, de eerste als chef, de tweede als redacteur. Het Opzij-bal, dat zich bij gratie van de CPNB eenmalig met het gedeponeerde handelsmerk ‘Boekenbal’ mocht tooien, blijkt inmiddels op zoek naar een nieuwe naam. De vraag is of het tot een tweede aflevering komt, want alle goede bedoelingen buiten beschouwing gelaten was dit een van de allersaaiste feestjes die we ons konden heugen. Behalve voor Wouter van Oorschot natuurlijk. Voor de gelouterde boekenbaas was het eindelijk bal, want de prijswinnares is er een eentje uit zijn stal.