Toekomst
What if… we zelf de ministersploeg mogen formeren die onze toekomstdromen kan realiseren? Een kabinet van bestuurders ongeacht hun politieke kleur. Maak kennis met het pragmatische, rechtvaardige én groene kabinet-Kroes.
De eerste vrouwelijke premier van Nederland moet in staat worden geacht met één opgetrokken wenkbrauw haar lawaaiige ex-partijgenoot Geert Wilders stil te krijgen. ‘Nikkelen Neelie’ is snoeihard voor wie de boel verstiert – vraag dat maar aan de bedrijven, waaronder Microsoft, die ze de afgelopen jaren als Eurocommissaris voor Mededinging recordboetes heeft opgelegd – maar ze is nooit kil, en kan, behalve streng zijn, óók enthousiasmeren. Daardoor dragen haar jonge ambtenaren haar op handen.
Met Kroes als premier kun je ook in het buitenland voor de dag komen. De ex-echtgenote van Bram Peper, die tussen 1982 en 1989 minister van Verkeer en Waterstaat was in de kabinetten-Lubbers I en II, stond afgelopen jaar op nummer 53 op de Forbes-lijst van ‘s werelds machtige vrouwen. Voor sommigen kan haar relatief hoge leeftijd een nadeel zijn, maar moeilijke tijden vragen om ervaren bestuurders.
Wel is het te hopen dat er bij de screening van de beoogde nieuwe MP geen lijken uit de kast vallen. Over haar vroegere betrekkingen met de van het witwassen van afpersingsgeld verdachte vastgoedmagnaat Jan-Dirk Paarlberg, bijvoorbeeld.
Beminnelijke rasbestuurder die het gezag heeft om de miljardenbezuinigingen door te voeren die nodig zijn om Nederland er economisch weer bovenop te helpen.
Wijffels was topman van de Rabobank, voorzitter van de Sociaal-Economische Raad en bewindvoerder bij de Wereldbank. Hij stond als informateur aan de wieg van het kabinet-Balkenende IV (de beroemde benen-op-tafel-sessies in Beetsterzwaag). De ‘linksige CDA’er’, zoals hij wordt genoemd, is erg van overleggen en bruggen bouwen en denkt – kan het mooier? – ook nog eens graag ‘groen’.
Waarom we Wouter Bos niet laten terugkeren op Financiën? Hij heeft het toch helemaal niet slecht gedaan? Klopt, maar de PvdA-leider dient zo snel mogelijk de falende Nout Wellink op te volgen als president van De Nederlandsche Bank. Voordeel voor Bos: hij hoeft die verschrikkelijke bezuinigingen niet aan zijn achterban te verkopen.
Wonderkind van de PvdA. Bestiert als loco-burgemeester en wethouder te Amsterdam de zwaarste portefeuille (Financiën, Economische Zaken, Onderwijs, Inburgering en Jeugd) zonder daar enige stress bij te ervaren. Althans, die indruk wekt hij.
Asscher weerstond als broekie de immense druk van minister van Financiën Gerrit Zalm en de machtige Schiphol-lobby om de luchthaven te privatiseren. Sindsdien gaat hij, met dank aan voornoemde Zalm, als ‘Fidel Castro aan de Amstel’ door het leven. Asscher maakt ook bestuurders van slecht presterende scholen en pooiers het leven zuur. Raamprostitutie een onschuldig stukje Amsterdamse folklore.
Asscher gelooft er – terecht – weinig van. Het lijkt wat snel, Asscher nu al zo’n zwaar departement geven. Echter, het nieuwe kabinet kan zo’n pragmatische en optimisme uitstralende jonge hond goed gebruiken.
Je kunt niet van katholieke ritselaars houden, op een departement als Buitenlandse Zaken kun je eigenlijk niet zonder. Verhagen is een sluwe vos en een diplomaat pur sang, en wordt dus geprolongeerd. Voor zijn collega’s in het kabinet is het wel zaak om de Limburger zéér scherp in de gaten te houden.
Staatssecretaris van Ontwikkelingssamenwerking wordt Ayaan Hirsi Ali (eerst PvdA, later VVD). Zij constateerde al in 2003 dat de huidige manier van hulp verstrekken averechts werkt, omdat we arme landen verslaafd maken aan ontwikkelingshulp. Hirsi Ali heeft met haar achtergrond street credibility te over.
Reeds horen wij Nico Meijering, raadsman van de gezelligheidsvereniging Hells Angels Amsterdam, verontwaardigd briesen bij het horen van de naam Teeven. Het VVD-Kamerlid stond er als officier van justitie namelijk om bekend dat hij in zijn strijd tegen topcriminelen de grenzen van de wet opzocht.
Teeven, die na een ongelukkige start bij Leefbaar Nederland tijdelijk terugkeerde naar het OM, geldt als dé politicus die verstand heeft van boeven vangen – bijna schreven we hier zelfs ‘de enige’. Als burger weet je dat minister Teeven er alles aan zal doen om overlastgevende jongeren voor je deur weg te plukken. Dat dat nu pas na een schier eindeloos traject van hulpverlening, straatcoaching en taakstraffen gebeurt, is de belangrijkste reden dat de PVV zo populair is. Na de bedeesde studeerkamergeleerde Ernst Hirsch Ballin (die, heel nuttig, op de valreep nog wel de mogelijkheid heeft verruimd om anoniem aangifte te doen bij geweldsdelicten) is het tijd voor een tough guy op Justitie.
Een andere hardliner, Henk Kamp (54), wordt op Justitie minister voor Vreemdelingenzaken. Hoewel oud-bewindsman (Defensie), dient de Achterhoeker zich nog steeds te bewijzen, en wel op het terrein dat lange tijd als het zijne gold: im- migratie. Met de rechtlijnige VVD’er op deze post doet het kabinet recht aan de wens van een groot deel van de kiezers om een streng immigratiebeleid te voeren. Kamp was onder meer fel gekant tegen het generaal pardon van 2007 voor 26.000 illegalen.
In 2006 achtten huisartsen Agnes Kant het meest geschikt om minister van Volksgezondheid te worden, zo bleek uit een peiling. Van ons mag de SP-leider – ze promoveerde in 1997 op een onderzoek naar baarmoederhalskanker – het inderdaad proberen. Ze wil minder bureaucratie en ‘meer handen aan het bed’. De marktwerking in de zorg leidt tot ‘verkeerde prikkels’ en dient te worden stopgezet en waar mogelijk teruggedraaid, en de arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden van zorgwerkers moeten worden verbeterd, stelt ze. Prima, zet hem op! En dan bij voorkeur met dezelfde hoeveelheid geld als CDA’er Ab Klink ter beschikking stond.
Kant als Tweede Kamerlid was een succes, Kant als politiek leider van de SP is dat niet – de partij staat voor het eerst in haar bestaan op fors verlies in de peilingen. Laat haar maar bewijzen dat de huisartsen in 2006 gelijk hadden. Maar dan moet de SP deze keer wel dúrven regeren.
Als íemand de woningmarkt weer in beweging kan krijgen, dan is het de golden boy (toen op Economische Zaken) van Paars I. EZ en Landbouw krijgen van ons geen aparte departementen meer, want ze houden zich vooral bezig met het uitdelen van subsidies, en daaraan heeft AkzoNobel-topman Wijers terecht een broertje dood. Afgezien van het CDA wil eigenlijk iederéén van die landbouwsubsidies af, nationaal én Europees. Onder meer omdat ze vooral naar grote bedrijven gaan – waaronder voedingsmiddelengigant Nestlé. Bovendien zorgen zulke subsidies voor oneerlijke concurrentie, en de boeren in de ontwikkelingslanden hebben het al moeilijk genoeg.
De verleiding was groot om hier Paul Scheffer in te vullen. Maar na tien jaar ‘multicultureel drama’ heeft de voormalige PvdA-ideoloog het wel gehad met het onderwerp integratie. Daarbij zouden we nog maar moeten afwachten of de academicus Scheffer concrete casussen kan oplossen.
Derhalve mag Eberhard van der Laan van ons terugkeren als minister van Wonen, Wijken en Integratie. De PvdA’er, oprichter van advocatenkantoor Kennedy Van der Laan, oogt zachtaardig, maar heeft anders dan zijn voorgangster Ella Vogelaar weinig compassie met mensen die wel kunnen, maar niet willen.
Omdat we zo gauw geen betere weten. Donner zorgde voor rust in het land met de introductie van de deeltijd-WW (keerzijde: de regeling houdt mensen met transferpotentie gevangen in hun oude baan). Hij zwengelde de pensioendiscussie aan door drie commissies de toekomstbestendigheid van de aanvullende pensioenen onder de loep te laten nemen. Ook wist hij de AOW-leeftijd te verhogen van 65 naar 67. Die laatste, helaas noodzakelijke maatregel is echter nog niet formeel door het parlement bekrachtigd en daardoor inzet van de verkiezingen. Het ‘glas-Donner’ is, kortom, halfvol c.q. halfleeg. Het leukst aan Donner blijft zijn onverstoorbaarheid. In Pauw & Witteman zei hij vorige week fijntjes dat hij zich graag door Wilders laat voorrekenen welk alternatief er is voor de door de PVV verworpen verhoging van de AOW-leeftijd.
We hebben overwogen om de bejubelde topmanager Ben Verwaayen, nu de baas bij Alcatel-Lucent, op deze post te zetten. De VVD-prominent was ooit oprichter van de Algemene Vereniging van Nederlandse Militairen. Toch kiezen we veiligheidshalve voor zijn partijgenoot Frank de Grave. Veel militairen vonden de bebrilde Amsterdammer maar een softie toen hij tussen 1998 en 2002 voor de eerste keer Defensie runde. Maar De Grave had vorig jaar wel de ballen (excusez le mot) om DSB – en dus ook zijn topsalaris aldaar – al na twee maanden vaarwel te zeggen toen hij zag dat Dirk Scheringa er een nogal opmerkelijke bedrijfsvoering op na hield. De Grave mag in staat en bereid worden geacht om nog eens héél kritisch naar de door andere VVD’ers vurig gewenste en almaar duurder wordende aanschaf van de JSF te kijken. Voor dit dossier zou het kritische PvdA-Kamerlid Angelien Eijsink een goede staatssecretaris zijn.
Hoe meer realo’s hoe beter. Ook de ‘rechtse’ PvdA’er Jeroen Dijsselbloem heeft bewezen er een te zijn. Hij houdt zich in de Tweede Kamer bezig met onderwerpen als integratie en jeugd en gezin. In 2008 presenteerde hij als voorzitter van de commissie-Dijsselbloem een vernietigend rapport over de ooit door de PvdA geïnitieerde basisvorming, het vmbo en de tweede fase in havo en vwo.
Minister Dijsselbloem moet ten strijde trekken tegen wat volgens zijn partijgenoot Sweder van Wijnbergen ons allergrootste probleem is: de schooluitval op het (v)mbo. Het hoger onderwijs zal het de komende jaren met een staatssecretaris moeten doen. D66-lid Alexander Rinnooy Kan zou een goeie zijn, maar is naar te vrezen valt too big for the job.
De ministers van V&W zijn traditiegetrouw kop van jut, omdat geen van hen in staat blijkt de files op te lossen. Voor een kroonprins van een politieke partij is het loodzware departement daarom een perfecte leerschool. CDA’er Eurlings, in 1998 cum laude afgestudeerd aan de Technische Universiteit Eindhoven en daarna onder meer Europees lijsttrekker, bestiert zijn ministerie met veel zwier. Onder zijn bewind wordt de Tweede Maasvlakte gerealiseerd, wordt de A4 bij Delft doorgetrokken en met de invoering van de kilometerheffing – die na de val van het kabinet overigens gewoon weer op losse schroeven staat – is Eurlings verder gekomen dan zijn vijf voorgangers in de voorbije 22 jaar. Aan dwaze uitspraken als dat de ANWB-leden maar moeten beslissen of de kilometerheffing er ook daadwerkelijk komt, zal hij zich vast niet snel meer bezondigen.
Mag laten zien hoe groen ze Nederland kan krijgen met de middelen die haar ter beschikking staan. Want milieu is, economische crisis of niet, uiteraard nog steeds een uitermate belangrijk thema. De voorvrouw van GroenLinks is al lang niet naïef-links meer; links-liberaal noemt ze zichzelf. Ze zegt gaarne bereid te zijn tot concessies als haar partij in de regering zit. Bovendien kan ze er met haar charme en gevoel voor humor voor zorgen dat de haantjes (m/v) om haar heen zich een beetje inhouden als de spanning in de Trèveszaal te hoog dreigt op te lopen.
Felix Rottenberg suggereerde vorige week in De Wereld Draait Door zelfs dat Halsema een puike premier zou zijn, hetgeen de Amsterdamse politica een weinig ministerieel doch ontwapenend gegiechel ontlokte.
