Spring naar de content

Het speeltje van de geniale autist

De eerste gratis kwaliteitskrant ter wereld. Voor minder deed Cornelis van den Berg het niet. En de miljardair Marcel Boekhoorn was de man die de droom van Van den Berg kon helpen verwezenlijken.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Redactie

Het is nog maar drie jaar geleden dat De Pers het levenslicht zag. Klaar om de gratis succesnummers Metro en Spits met kwaliteitsjournalistiek een kopje kleiner te maken en de traditionele kwaliteitskranten de Volkskrant, Trouw en NRC Handelsblad te kloppen op prijs. Van den Berg wilde het beste van twee werelden samenbrengen in zijn project: de inhoud van een kwaliteitskrant met de prijs van de ‘treinvodjes’. En Boekhoorn werd zijn sponsor. De beste, de grootste, de mooiste – een visionair legt zichzelf geen beperkingen op.

Het is wat vreemd dat de geschiedenis van De Pers nu al te boek wordt gesteld, maar de geschiedenis van de derde gratis krant van Nederland rechtvaardigt het wel. Alles ging er namelijk in een duizelingwekkende vaart – de opkomst én de ondergang. Want wat de grootste, beste en goedkoopste kwaliteitskrant van Nederland moest worden, is verworden tot een aardige Randstedelijke krant. Niet de grootste, niet de beste, dus áls het predicaat ‘kwaliteitskrant’ past (daaraan mag worden getwijfeld) slechts de goedkoopste. Het bereiken van dat doel heeft een hoop leed veroorzaakt. Niet in de laatste plaats op de bankrekening van Boekhoorn.

Het lijkt wellicht bizar dat wetenschapsjournalist Govert Schilling de auteur is van Gratis maar niet goedkoop, het boek over De kostbare wording van Dagblad De Pers. Schilling schrijft normaal vooral over het heelal. En Van den Berg wilde De Pers wel heel groot maken, net als zijn oud-werkgever met Metro had gedaan, maar dat hij pretenties richting andere planeten had, lijkt ook weer wat overdreven.


Toch pakt de keuze voor Schilling bijzonder goed uit. Sterker: de man moet stoppen met dat gedoe over Pluto.

Mars en Jupiter en zich vooraan opstellen in de rij van moderne biografen. Want Gratis maar niet goedkoop combineert grondigheid met een perfect gevoel voor het menselijke verhaal – en Schilling weet dat ook nog op te schrijven in een stijl die op elke pagina doet verlangen naar de volgende.

Er is ook een dissonant: Van den Berg werkte niet mee aan het boek. Na de zoveelste schoffering van Boekhoorn (op wiens kosten hij eerst onleesbare boeken wilde uitbrengen en later, zonder hem zelfs maar te informeren, een conceptueel prachtige Financiële Pers, een gratis FD dus) kreeg Van den Berg een schop in zijn lendenen. Door dat gedwongen vertrek kan iedereen die een rekening met hem te vereffenen had dat doen zonder weerwoord van de belangrijkste hoofdrolspeler in het drama. Van den Berg bezit bovendien de persoonlijkheid om iedereen te vriend of te vijand te krijgen (niemand staat neutraal tegenover hem), dus de strontkar rijdt regelmatig uit zonder dat Schilling honderd procent zeker is van de juistheid van de samenstelling. En anderen, zoals de huidige directeur Ben Rogmans, maar vooral de huidige hoofdredactie, komen er misschien wat te rooskleurig af, nu ze wel konden voorvoelen dat Van den Berg toch niet op hun visie op de werkelijkheid zou reageren.

Dat betekent dat Schilling voor een schone taak staat: Cornelis van den Berg opsporen en hem overreden alsnog mee te werken. Aan deel 2.

Govert Schilling.

Gratis maar niet goedkoop.


Athenaeum-Polak & Van Gennep. €17,50.

Ook via www.ako.nl.