Psychische vampiers
‘Een destructieve relatie kan iedereen overkomen’ staat op de achterflap van het boek Destructieve relaties op de schop. Een geestelijke stoornis is immers zelden aan de buitenkant te zien. Schrijver Jan Storms komt niet uit de academische psychotherapeutische hoek, maar is leraar in de vedische kennistraditie (de filosofie van het oude India). Via zijn werk in de spirituele begeleidingssfeer kwam hij in aanraking met mensen die zware geestelijke schade hadden opgelopen door hun intieme omgang met psychopaten. Het boek gaat uitgebreid in op het wezen van de psychopaat (waaraan is die te herkennen) en geeft aanwijzingen hoe je jezelf kunt beschermen tegen de levensverziekende invloed die van zo iemand uitgaat.
Onder psychopaat verstaat Storms, behalve de gestoorde seriemoordenaar of verkrachter, mensen die op het persoonlijke vlak op anderen parasiteren, hen manipuleren, ondergraven en proberen geestelijk te vernietigen. Hun belangrijkste kenmerk hun onvermogen echte relaties aan te gaan. Ze kunnen het bijbehorende gedrag wel imiteren, maar de inhoud ontbreekt: “
Zij voelen geen verbondenheid met anderen, de behoeften van anderen kennen zij niet (-).” De kortste samenvatting van dit syndroom is ‘masker’. Een psychopaat doet zich voortdurend voor als charmant, eerlijk, redelijk, soms kinderlijk hulpgehoevend, maar in werkelijkheid zijn dat loze verschijningsvormen van een hardnekkig narcisme. Het ontbreken van inhoud en vooral van geweten maakt de psychopaat tot iemand zonder innerlijke ankers. Achter de façade ligt een vacuüm dat de ‘psychische vampier’ alleen kan vullen door de medemens leeg te zuigen.
Volgens Storms, wiens boek overigens opmerkelijk vrij is van vedisch-spirituele bespiegelingen, komt deze vorm van niet-criminele, huis-tuin-en-keukenpsychopathie bij pakweg vijf procent van de bevolking voor. Dat is niet buitensporig veel, maar genoeg om veel andere mensen een hoop ellende te bezorgen, vooral degenen die een partnerrelatie met zo’n psychopaat aangaan, waardoor zij en hun eventuele kinderen in de rol van ‘prooi’ terechtkomen. Mensen die intiem gelieerd zijn aan een psychopaat raken op den duur gedesoriënteerd en emotioneel uitgeput door het onvoorspelbare gedrag van hun partner, het web van leugens, de chantage en de dubbele boodschappen. Nog erger is dat ze nooit echt tot hem/haar kunnen doordringen, hoeveel moeite ze zich ook getroosten.
De oorzaak van dit syndroom ligt volgens Storms bijna altijd in een traumatische jeugd van misbruik, mishandeling, verwaarlozing en liefdeloosheid. Als ze eenmaal volwassen zijn, valt er niets meer aan te verhapstukken, want elke vorm van therapie glijdt af van deze mensen zonder kern. Ze nemen het therapeutenjargon over en creëren zo een nieuw masker. Een hopeloze situatie, want als het therapeuten al niet lukt om zelfinzicht en verandering tot stand te brengen, dan kunnen de naasten van een psychopaat het helemaal vergeten. Dat is precies de boodschap van het boek: red jezelf! Wegwezen!
Erg wetenschappelijk is dit boek niet (het verschil tussen ‘masker’ en ‘echt’ ligt bijvoorbeeld ingewikkelder dan de gezond-verstand-tegenstelling die Storms hanteert), maar het kan zeker als eyeopener dienen voor mensen die in een krankzinnige relatie zitten en niet begrijpen wat er aan de hand is.
Jan Storms. Destructieve relaties op de schop. Psychopathie herkennen en hanteren. Ankh-Hermes. € 19,90.
