Angelien Eijsink
Is het in de beeldvorming Martijn van Dam (PvdA) die de aanzet gaf tot de val van het kabinet met de discussie over het Uruzgan-dossier, zijn collega Angelien Eijsink kan er ook wat van. Afgelopen week blokkeerde ze eigenhandig de verdere bijdrage van Nederland aan de ontwikkeling van de JSF. In april vorig jaar zette ze de verhoudingen in de coalitie al op scherp. Namens de PvdA zei ze destijds tegen de aanschaf van de 85 jagers te zijn, omdat ze niet wist of de JSF wel ‘het beste toestel voor de beste prijs’ is. En zij kan het weten, want ze heeft zelf ‘G-strings’ gemaakt in de huidige F16. En dat is geen ondergoed, maar een achtvormige manoeuvre in de lucht met de vaderlandse gevechtsjager. Respect daarvoor. Arend Jan Boekestijn, oud-VVD-Kamerlid, vertrouwde ons eens toe dat hij tijdens zijn vlucht ‘alles heeft ondergekotst’. “Sommige mensen raken in een F16 zo in paniek dat ze wel de hand aan zichzelf willen slaan.”
Toenmalig verantwoordelijk staatssecretaris van Defensie Jack de Vries (CDA) was hoe dan ook not amused over de stap van Eijsink, maar wist nog een compromis te bewerkstelligen. Er zou één testvliegtuig worden aangeschaft. Over een tweede toestel zou later worden besloten. Maar de PvdA is dus alsnog gedraaid. Kosten voor de belastingbetaler: 20 miljoen euro bovenop de al aanbetaalde andere 20 miljoen. De fase waar de PvdA nu nee tegen zegt, is de Initial Operational Test & Evaluation-fase van het project. Dat betekent dat het Pentagon testvluchten met het toestel uitvoert en bekijkt wat de mogelijkheden zijn van de nieuwe jager.
Eijsink vond tijdens het debat, niet geheel onterecht overigens, onder meer Joël Voordewind (CU) tegenover zich. Hij wilde namelijk de gegevens afwachten van de eigen minister van Defensie, Eimert van Middelkoop, die deze zomer meer kan zeggen over wat nu de specifieke kosten zijn van het project. Maar goed, het is campagnetijd en de PvdA is niet meer gebonden aan afspraken die ooit in de coalitie zijn gemaakt. Komt nog bij dat de PvdA in haar programma de JSF als een bezuinigingspost aandraagt ter waarde van 500 miljoen. Van Middelkoop doet echter niet mee. Hij was niet van plan om op de laatste vergaderdag van de huidige Kamer een dergelijke vérstrekkende motie uit te voeren. En gelijk heeft hij: na de verkiezingen kunnen de verhoudingen in het parlement weer heel anders liggen. Nog een bewijs dat de actie van de PvdA voor de bühne was. Het is dus inderdaad campagnetijd. Willen we nog één ding bij aantekenen. Dit JSF-avontuur heeft de belastingbetaler inmiddels één miljard euro gekost. En we hebben er nog nooit in gevlogen…
