Hoe verlopen de voorbereidingen van de programma’s?

“Heel goed. Angstaanjagend rimpelloos zelfs. Al het personeel is nu aangetrokken, de formats zijn gemaakt, de decors gebouwd en de draaiboeken zijn na eindeloos fijnslijpen geschreven. Nu moet het allemaal uitgevoerd worden.”

Waar lig jij dezer dagen wakker van?

“Ik denk steeds dat ik iets ben vergeten, maar ik weet niet wat. De mensen om mij heen zeggen: ‘Rustig Michiel, het loopt.’ Maar dan halen we toch weer de checklisten tevoorschijn en werken we alles weer af: mensen, decors, pingels, dingels…”

Is het geld er al?

“Dat was er vanaf dag één, met dank aan de belastingbetaler. Het wordt steeds spannender, nu de datum van de eerste uitzending nadert. Het is wel anders vergeleken met Business Nieuwsradio, dat ik in de jaren negentig opzette. WNL is televisie, en dat wordt sowieso onder het vergrootglas gelegd. Daarbij heeft WNL enorme verwachtingen geschapen door te roepen: ‘Het deugt niet in Hilversum, wij gaan het anders doen.'”

Hoe anders worden jouw programma’s?

“Het antwoord is: ik heb geen idee.”

Mogen we een van de programma’s, Ochtendspits, een variant noemen op Goedemorgen Nederland?

“Het klinkt misschien wat gemakkelijk, maar ik denk dat we ons vooral gaan onderscheiden door journalistieke ijver, originaliteit.”

Dat is inderdaad gemakkelijk.

“Ik heb er veel over nagedacht en gesproken, maar ik weet niet hoe ik rechtse journalistiek moet bedrijven. Dat kan ik niet.”

Maar dat wordt wel van jou verlangd?

“Eh, verlangd… Officieel rapporteer ik aan voorzitter Fons van Westerloo, en hij aan de leden van WNL. Dat zijn er zeventigduizend. Als wij niet voldoen aan hun wensen, kunnen zij ons naar huis sturen. Ach, over de journalistieke koers kun je heel lang in abstracto praten, maar ik heb liever dat je over drie, vier maanden terugkomt, als alles op de rails staat. Dan kan ik je wat laten zien.”

---

Er komt op de woensdag ook een actualiteitenrubriek, Uitgesproken WNL. Concurreert dat met het nieuw leven ingeblazen Brandpunt 2.0?

“Geen idee. Ik denk niet in die termen. Ja, we vechten allemaal om de aandacht van de kijker, maar van concurrentie is pas sprake als je last hebt van iemand. In de Publieke Omroep heb je van niemand last, want je blijft toch allemaal wel bestaan, wat er ook gebeurt.”

De belastingbetaler betaalt toch wel.

“Ja, zo is het.”

Wie worden de boegbeelden, de gezichten van WNL?

“Op een aantal maatschappelijk relevante terreinen hebben we deskundigen aangetrokken die exclusief voor ons gaan werken. Mensen uit het veld, deelnemers in plaats van toeschouwers. Zo hebben we voor volksgezondheid Jaap Maljers gestrikt. Hij is arts van huis uit, maar ook een echte ondernemer in de zorg. Vision Clinics bijvoorbeeld is van hem.”

En wie gaat de politiek duiden?

“Paul Jansen, de alom gerespecteerde politiek commentator van De Telegraaf. Voor de misdaad wordt dat John van den Heuvel, ook Telegraaf.”

Heb je daar geen ander voor? Ik kom die man overal al tegen.

“Dat kan zijn, maar hij is op zijn gebied nu eenmaal de beste en hij wil ook graag. Voor alles dat met strafrecht te maken heeft, hebben we strafrechtadvocaat Geert Jan Knoops aangetrokken.”

Wie hebben jullie voor integratie en immigratie?

“We zijn in gesprek met kandidaten, maar dit is de lastigste portefeuille. Bij integratie en immigratie denken velen meteen ook aan misdaad en onveiligheid. Terwijl het natuurlijk veel gecompliceerder ligt. Er wordt zo lui over gepraat.”

Lui?

“Migratie is een economisch verhaal. Hoeveel nieuwkomers laten we toe? Dat is de centrale vraag steeds. En die vraag speelt, omdat het botst met onze verzorgingsstaat. In de Verenigde Staten gaat het daar niet om, want er is geen verzorgingsstaat, geen vangnet. Nederland heeft geen immigratieprobleem, maar we hebben een probleem met het behoud van dat vangnet, de sociale hangmat. De politieke islam wordt er steeds achteloos bijgehaald, maar heeft er niets mee te maken.”

---

Het klinkt allemaal erg genuanceerd.

“Nou ja, de keuze is dus: laat ik een islamspecialist praten over migratie, een socioloog, een politicoloog of een econoom?Die afweging vergt zorgvuldigheid en tijd.”

Het zal de achterban van Wakker Nederland een zorg zijn, lijkt me, als het geluid maar stevig anti-islam is.

“Wij zijn een omroep, geen politieke partij. Wij moeten informatieve programma’s maken. Vervolgens komt de journalistieke eigenwijsheid om de hoek kijken.”

Snap ik, en toch vind ik het een zwaktebod dat je zo kort voor de lancering van WNL nog niemand hebt voor het belangrijkste thema van dit moment, en zeker voor jouw achterban.

“Zwaktebod… Ik sta te trillen in mijn schoenen als je dat zegt! Nee hoor, grapje. Maar het is niet zo eenvoudig. Ik heb met Han Entzinger gesproken, de Utrechtse hoogleraar…”

Die lid is van D66. Lijkt me niet zo passen bij WNL.

“Hij wordt het ook niet, want hij is te relativerend, maar hij adviseerde me ook te praten met de Leidse arabist Hans Jansen en met Afshin Ellian, beiden wel bekend bij HP/De Tijd.”

Wat dacht je van Frits Bolkestein, al is die 77 en is zijn gezondheid broos? Of Paul Scheffer?

“Als Bolkestein het zou willen, zou ik zeer gelukkig zijn. Maar ik denk dat de man leukere dingen te doen heeft. Paul Scheffer wordt – terecht of niet – geassocieerd met de bestaande omroepen. Misschien is het toch leuker om iemand aan te trekken die nog niemand kent.”

Of een mooie vrouw?

“Je zult merken: daar lopen er bij ons genoeg van rond. Maak je geen zorgen.”

Mei Li Vos misschien?

“Hou nou toch op zeg! Ho, nee, laat ik op mijn woorden passen. Zij is van de PvdA. Die heeft geen plek bij WNL. Ik zoek toch eigenlijk meer iemand met het waardenstelsel van een Frits Bolkestein. Dat kaliber.”

---

Wie wordt de nieuwe ‘meester GBJ’ Hilterman bij WNL, de nieuwe Wim Bosboom?

“Geen idee.”

Ik zie in Sjuul Paradijs, de hoofdredacteur van De Telegraaf, een nieuwe Wim Bosboom. Qua postuur hebben ze in elk geval al veel van elkaar weg.

“Je moet het hem anders eens vragen.”

Bosboom en Hilterman gaven in hun gloriejaren met hun columns profiel aan de TROS en de AVRO en de kijkers en luisteraars waardeerden dat zeer.

“Ik vind de column op televisie moeizaam. De dominee op de kansel, dat is moeilijk om spannende tv van te maken. Idealiter zou ik een columnist willen die zelf op pad gaat met de camera en al pratende illustreert wat hij bedoelt. Maar vindt maar eens zo iemand.”

Wat is de innerlijke, journalistieke noodzaak van Wakker Nederland?

“De noodzaak… Dat is geen vraag. Niets is noodzakelijk, kom op zeg. Wij zijn stofjes in het heelal. Wat is dit voor vraag? Noodzaak, noodzaak…”

Wat is de reden van het bestaan van jouw omroep?

“Kwestie van vraag en aanbod.”

Herken jij je in die vraag?

“Sorry, maar ik kan hier niks mee.”

De vraag uit de samenleving luidde: wij willen een omroep die het rechtse geluid laat horen. Daar is WNL het antwoord op geworden. Dus wil ik weten of jij ook behoefte had aan zo’n omroep?

“In alle eerlijkheid: niet. Nee. Destijds ben ik begonnen met Business Nieuwsradio en dat deed ik met hart en ziel. Na een tijdje zei iemand: ‘Heerlijke zender, dat BNR, eindelijk een rechtse zender.’ Ik viel van verbazing van mijn stoel, want ik dacht altijd alleen maar: hé, ik maak gewoon nieuws. Door mijn onderwerp- en nieuwskeuze, door de keuze van mijn gasten werd dat kennelijk geassocieerd met rechts. Heel typisch.”

---

Ben jij rechts?

“Ach, wat is rechts en links nog in deze tijd? Ik geloof in een andere ideologische tegenstelling, die tussen het individu en het collectief, de staat. Ik beschouw mezelf als een echte liberaal die voor de meest individuele vrijheid is, totdat deze contraproductief wordt natuurlijk. Maar in het algemeen wil ik zelf bepalen hoe ik leef, of ik in Amsterdam één, twee of drie pied-à-terres heb, daar heeft de staat geen bal mee te maken. Zelfbeschikking, zelfredzaamheid, eigen verantwoordelijkheid – dat zijn kernbegrippen voor mij. Vanuit die houding wil ik de staat hinderlijk volgen die voor mij denkt te kunnen beslissen en mijn geld zomaar denkt uit te kunnen geven.”

Diezelfde staat betaalt jou en je omroep.

“Ja, daarom zijn wij ook voor een kleinere publieke omroep, met twee zenders.”

Zou WNL niet beter commercieel moeten zijn?

“Ja.”

Of dat op termijn moeten worden?

“Ja, daar zou ik een stuk gelukkiger van worden.”

Wat stem jij?

“Meestal VVD.”

En de PVV?

“Heb ik volstrekt niks mee. Als je de anti-islam weghaalt, blijft er bar weinig van over. In sociaal-economisch opzicht is het zelfs een linkse partij, omdat ze het sociale vangnet grotendeels wil behouden.”

Wilders spreekt zich volgende week op Ground Zero uit tegen de bouw van een moskee daar vlakbij. Wat vind je van dat standpunt?

“Ik ben een andere mening toegedaan. Die moskee mag er best komen, want dan laat je de wereld pas wat zien. Dan zeg je: dit is democratie, dit is vrijheid. Wij zijn zo sterk dat wij dit toelaten. Maar naast die moskee wel een homobar, ja.”

Zou de WNL-achterban niet meer op de PVV-lijn zitten?

---

“Dat is mogelijk, maar je vraagt mij ernaar en dan geef ik je mijn antwoord.”

De Wakkere Nederlanders zullen het je niet in dank afnemen, schat ik zo in.

“Prima. Ik verheug me erop. Dit onderwerp is zo wezenlijk. Het debat erover moet steeds weer opnieuw gevoerd worden. De hele dag door, bij wijze van spreken.”

Jouw opvatting staat ook haaks op het gedachtegoed van De Telegraaf.

“Maar dat is toch geen punt, man? We zijn redactioneel onafhankelijk van elkaar.”

Als ik je zo beluister, krijg ik toch de indruk dat jij misschien te genuanceerd bent voor WNL, te NRC-achtig, te intellectueel, te netjes.

“Oké. Ik begrijp dat wel. Conservatisme is een breed begrip, waaronder vele stromingen vallen. We zullen komende maanden ontdekken of mijn vorm van conservatisme in de smaak valt bij de leden.”

Is dit wel een omgeving die bij jou past?

“Ik zou niet weten waarom niet. Het is een voorrecht om dit te mogen doen. Echt waar. Journalisten zijn leuke mensen. We maken iets nieuws. Er zijn weinig beperkingen. Puur lol. Ontbijttelevisie, wat een van onze pijlers wordt, is in Nederland nog tamelijk onontgonnen gebied. Dus er is veel te veroveren.”

Wat zeggen mensen op feestjes als je vertelt dat je de redactionele baas bent van Wakker Nederland?

“Tot nu toe heb ik geen wanklank gehoord. Maar dat kan veranderen als we eenmaal uitzenden, natuurlijk. Misschien ben ik te veel een NRC-mannetje, ik heb daar ook zes jaar gewerkt, ben ik te intellectueel, te netjes, te weinig straatvechter. Maar het is mijn stellige overtuiging dat je met geschreeuw en gedram kijkers en luisteraars van je vervreemdt.”

---

Ik weet niet of die zeventigduizend leden van WNL het met je eens zijn.

“Het zou stom zijn als we WNL als kansel gaan gebruiken. Dan verliezen we kijkers. En voor het overige, hebben ze mij nu als hoofdredacteur en daar moeten ze verdomd blij mee zijn.”