Europese paspoorten
Hoe hard en diep Nederland ook moet bezuinigen, de sociaal-culturele issues blijven de debatten beheersen. Al in de verkiezingsstrijd werden kiezers moe van de koopkrachtplaatjes. Noemenswaardig verzet of diepgaand debat over de pensioenleeftijd bleef uit. Balkenende die in verkiezingstijd als ware hij Al Gore het land doorging met een eigen powerpoint met economische doemscenario’s trok geen volle zalen. Het gebrek aan aandacht voor economische verhoudingen kan handelsland Nederland nog flink opbreken.
Ook deze week is het weer Wilders all over the place. Het Zweedse paspoort van de staatssecretaris mag staatssecretaris Marlies Veldhuijzen van Zanten-Hyllner van Wilders niet houden, haar IKEA Family Card wel. Hoe je als staatssecretaris met onder andere de thuiszorg in de portefeuille in loyaliteitsconflicten terecht kan komen met de rustige Zweden is mij een raadsel. Of het zou moeten gaan over het zorgpersoneel dat Zweden massaal werft tegen hogere lonen om de eigen tekorten aan te vullen. Het treurige aan dit liedje is natuurlijk dat dit enkel over de geloofwaardigheid van Wilders gaat en de staatssecretaris in kwestie er niet toe doet. Spielerei.
Zomaar drie onderwerpen die er de afgelopen dagen wel toe deden: China scherpt haar quota’s voor de export van zeldzame zware metalen tot 80% aan, de Britse premier noemt premier Mark Rutte zijn voornaamste partner in Brussel, ze willen samen EU-budgetten bevriezen en de begrotingsregels voor de landen van de eurozone zijn veranderd.
Op een krappe 170 kilometer van Den Haag leed minister Jan Kees de Jager gisteren een pijnlijke nederlaag. Om een nieuw Grieks drama te voorkomen scherpten daar de ministers van Financiën de begrotingsregels aan. Zij aan zij met de strenge Duitsers pleitte Nederland voor automatische boetemechanismen bij het laten oplopen van de tekorten. Maar kleine zusjes weten hoe het met de steun van grote broer gaat als de oudste en sterkste broer het hard gaat spelen. Frankrijk en Duitsland wisselden wat punten uit en plots was er een andere deal. Daar stond De Jager opeens één en alleen.
In ruil voor een verdragswijziging voor het permanent maken van crisesmechanismen voor Duitsland kreeg Frankrijk extra politieke invloed op de boetemechanismen. Kort gesteld: zodra Frankrijk of Duitsland een boete wil blokkeren, dan kunnen ze dat doen. Nederland kent dan wel de gezondste staatsfinanciën van de wereld, op een ander punt kan dat het nieuwe kabinet lelijk opbreken.
De Europese Commissie zal elk jaar onderzoeken hoe ‘gezond’ de economie van de eurolanden is. Te snel oplopende loonkosten, te hoge huizenprijsstijgingen; potentiële bedreigingen van de economie zullen worden benoemd. Blijven maatregelen uit, dan kan de Commissie uiteindelijk grote boetes uitdelen. De hypotheekrenteaftrek kan zo dus een makkelijk doelwit worden van Brussel. Al jaren verbazen andere landen en instellingen zich erover.
Afschaffing van de hypotheekrenteaftrek zal mij een worst wezen, maar het is de worst die de regeringspartijen het electoraat voorhoudt. Die maatregelen zijn een grotere dreiging van conflict dan het tweede paspoort van een staatssecretaris. Als Rutte en Cameron de beste partners van elkaar worden in Europa, laat Rutte dan alsjeblieft ook wat meenemen van het economisch debat van broeder David.
