Uit de kalenderjaarrekening Inholland 2009 blijkt dat het schoolbestuur de vinger aan de pols houdt door voor de hele organisatie verschillende bijeenkomsten te organiseren: de nieuwjaarsbijeenkomsten, periodieke agendering in het studentenpanel en docentenbijeenkomsten gericht op een open gedachtewisseling met docenten over de Bestuurlijke Agenda.

Ook is in 2009 gestart met een organisatorische verschuiving: de herstructurering van het opleidingsaanbod van zestien Schools naar zes Domeinen: Communicatie, media en muziek; Gezondheid, sport en welzijn; Management, finance en recht; Marketing, toerisme en vrijetijdsmanagement; Onderwijs, leren en levensbeschouwing en Techniek, ontwerpen en informatica. Ook vindt er een herstructurering plaats van elf centrale diensten naar vier diensten. Dit proces wordt in het collegejaar 2010-2011 afgerond.

Het verzuim over het kalenderjaar 2009 was 4,9 procent. Dit is een daling met 1,2 procent in vergelijking met 2008. Het aantal studenten is flink gegroeid naar 33.477 (+2000).

De totale omzet van Inholland bedraagt €263 miljoen. Dat is opgebouwd uit Rijksbekostiging (€187 miljoen, 71 procent), collegegelden (€48 miljoen, 18 procent) en overige omzet, waaronder maatwerk, contractactiviteiten en subsidies (€28 miljoen, 11 procent). Het totale vermogen bedraagt €267 miljoen, €25 miljoen minder dan begroot.

Dit jaar is voorzitter Geert Dales fulltime aan de slag gegaan en verdiende hij €223.307. Labruyère en Snippe passeren allebei de grens van twee ton: respectievelijk €210.314 en €204.492

10 juli verschijnt in de Volkskrant een artikel over de Theo-route, vernoemd naar de betrokken docent die het mogelijk zou hebben gemaakt dat studenten aan de opleiding Media en Entertainment Management (MEM) in Haarlem op illegale wijze hun diploma verkregen. Het gaat om zesdejaarsstudenten die eerder afgekeurde werkstukken scripties alsnog kunnen inleveren en hun diploma krijgen. Met deze diplomafraude loopt de opleiding de bonus die klaarstaat voor studenten die binnen een bepaalde tijd hun studie afronden niet mis.

---

23 september

Inholland heeft een commissie onder leiding van Gerd Leers onderzoek laten doen naar de Theo-route. De commissie-Leers concludeert: Er is sprake van onrechtvaardigheid in toegang tot de alternatieve afstudeerroute (de ene student wel en de andere niet). De afstudeerroute is in strijd met de Onderwijs- en examenregeling. De presentatie en mondelinge verdediging van het afstudeerproduct zijn niet verplicht. Daarnaast hoeven studenten hun afstudeerstartdocument niet ter goedkeuring voor te leggen aan de afstudeercommissie, maar ontvangen zij wel de studiepunten voor onderwijseenheid ‘SLB-3’. Ook mogen studenten die deelnemen aan het alternatieve afstudeertraject een korter verantwoordingsverslag schrijven dan reguliere studenten. In dit afstudeertraject is afbreuk gedaan aan de kwaliteit van het traject en daarmee het diploma. De commissie heeft niet willen treden in de inhoudelijke beoordeling van afstudeerproducten, maar vindt wel de opleiding op dit punt de schijn tegen heeft, omdat uitgangspunten, randvoorwaarden en werkwijzen niet goed waren vastgelegd. “Het management van MEM stond een sfeer van ‘laissez faire, laissez aller’ toe. Daardoor hebben de rendementscoach en de afstudeerbegeleiders die in het alternatieve afstudeertraject actief waren in hoge mate naar eigen inzichten kunnen opereren. Hier was sprake van ‘veel ruimte, weinig rekenschap.’

De commissie kon geen bewijzen vinden voor het streven naar persoonlijk financieel gewin met deze afstudeerroute. Daarnaast constateert de commissie dat de interne bekostigingssystematiek van Inholland maar zeer beperkte (of: verwaarloosbare) prikkels meebrengt voor de Schools om te zorgen voor zoveel mogelijk afstudeerders.

---

De commissie heeft ook niet genoeg bewijzen kunnen vinden om in dit geval te spreken over ‘diplomatrucs’ of ‘fraude’. Er zijn geen feiten of omstandigheden bekend geworden waaruit zou blijken dat één of meer docenten bij het afnemen van tentamens of examens het oogmerk had ten onrechte een voordeel voor een student te bewerkstelligen door bewust mee te werken aan de onrechtmatige vaststelling van een positieve tentamen- of examenuitslag óf bewust hebben meegewerkt aan de onrechtmatige uitreiking van een diploma.

Wel constateert de commissie dat MEM een fraudegevoelige situatie heeft gecreëerd, doordat de dossiervorming met betrekking tot individuele studenten bij MEM verregaand onvoldoende is. Een voorbeeld daarvan is de praktijk waarin examinatoren voor andere examinatoren cijferbriefjes ondertekenen zonder dat het onderliggende document waaruit die bevoegdheid blijkt, bewaard blijft. Vanuit een oogpunt van voorkomen van fraude is dit een onaanvaardbare situatie.Ook is er door slechte communicatie een sfeer van geheimzinnigheid ontstaan bij MEM, en is er sprake geweest van willekeur in het toelaten tot de alternatieve afstudeerroute.

Volgens de commissie is het college van bestuur tot eind mei 2010 niet op de hoogte geweest van het alternatieve afstudeertraject. “Een college van bestuur kan ook niet van alle ontwikkelingen op de hoogte zijn en is in eerste instantie voor adequate informatie afhankelijk van de (hiërarchische) ‘lijn’.” Maar die lijn heeft dus niet goed gefunctioneerd: “De corrigerende mechanismen die voor dit soort situaties in het leven zijn geroepen hebben niet voldoende gewerkt.” Het gevolg is dat het college van bestuur niet proactief, maar slechts reactief heeft kunnen optreden.

---

Ten slotte komt de commissie tot de conclusie dat de juridische controle bij Inholland aandacht behoeft. Dat betreft in het bijzonder de positie en de benoeming van de leden van de (deel)examencommissie(s) en die van examinatoren. De commissie stelt vast dat een en ander bij Inholland niet goed is geregeld.

23 september

Op de website van de Onderwijsinspectie: “De Inspectie van het Onderwijs heeft kennisgenomen van de hoofdlijnen van het rapport van de commissie-Leers naar het alternatieve afstudeertraject bij de opleiding Media & Entertainment Management (MEM) van Hogeschool Inholland. De ernst van de bevindingen en het feit dat de commissie-Leers niet alle belangrijke vragen heeft beantwoord, maken een vervolgonderzoek door de inspectie noodzakelijk. Zo is het van groot belang om volledige duidelijkheid te krijgen over de kwaliteit van de opleiding. Ook het interne toezicht is onderbelicht gebleven.”

11 oktober

Geert Dales stapt op. Volgens de Volkskrant is hij het met de Raad van Toezicht en met de leden van de CvB niet langer eens over de bestuursstijl die de school nodig heeft. Er ontstaat commotie over zijn vertrekregeling (een jaarsalaris van 180.000 euro).

16 november

Volgens het ANP wil staatssecretaris Halbe Zijlstra een deel van de ontslagvergoeding van Dales terugvorderen van de onderwijsinstelling omdat hij het bedrag te gortig vindt.

17 november

De Onderwijsinspectie stelt een onderzoek in naar de financiële onregelmatigheden bij Inholland. Het gaat om de onkostendeclaraties van het college van bestuur. PvdA-Kamerlid Van Dijk eist dat de bonus die Inholland ontving, €10.000 maal 150 diploma’s = €1,5 miljoen, wordt terugbetaald aan het Rijk.

---

Uit het rapport van de commissie-Leers blijkt dat een hogeschool voor een student die in vier jaar afstudeert een bedrag tussen de €25.000 en €30.000 ontvangt. Voor een student die na vier jaar uitvalt, ligt dat bedrag in de orde grootte van ruim €8.000.

Per 1 januari 2011 wijzigt dit overigens: een hogeschool krijgt dan de eerste vier inschrijvingsjaren van een student bekostigd. Dit is tachtig procent van de bekostiging – dat wil zeggen bij diplomering van de student ontvangt de hogeschool de laatste twintig procent, bij uitval blijft het bij die tachtig procent.

20 november

De Volkskrant meldt in een reconstructie dat Jos Elbers na zijn aftreden als voorzitter van het college van bestuur opnieuw is aangesteld als ‘adviseur’ van datzelfde college, voor hetzelfde jaarsalaris dat hij al had: €178.000, plus extra’s, bonus en een nieuwe leaseauto (een Citroën C6 met een cataloguswaarde van €70.000). De Raad van Toezicht meende dat Elbers zich zou terugverdienen door elders adviezen te geven. Elbers declareerde de inbouw van een televisie in zijn auto, duizenden euro’s telefoongebruik, persoonlijk financieel advies, extra pensioenstortingen, bonussen, een uitbundig afscheidsfeest en een reis naar Zuid-Frankrijk met zijn echtgenote, aldus de krant. Inholland laat desgevraagd weten dat bovenstaande niet juist is: dat Elders’ contract doorliep tot 1 januari 2011 was deel van de afscheidsregeling die met hem werd getroffen. Over personeelsreizen doet Inholland geen mededelingen hangende het onderzoek van de Onderwijsinspectie, zegt een woordvoerder. Aan dat onderzoek verleent de instelling haar medewerking. Het rapport wordt in juni verwacht.

---

Dales botst ook met vicevoorzitter Lein Labruyère over declaraties: een lentereis naar Zuid-Frankrijk met diens echtgenote. Labruyère wil bovendien dat Inholland op evenementen (benefietgala’s, filmfestivals, sportsponsoring) vertegenwoordigd is, terwijl Dales dat verspilling vond.

Studenten klagen nog steeds over te weinig begeleiding. Verantwoordelijk is Joke Snippe, die weinig actie onderneemt – ook als ze hoort over de Theo-route. Niemand in Haarlem wordt ontslagen. Er zijn weinig consequenties. Wel wordt de situatie onwerkbaarder. Er komt media-aandacht, Kameraandacht en voor de tweede keer binnen tien jaar start de Onderwijsinspectie een onderzoek.

Het CvB zegt zich niet in het geschetste beeld te herkennen en wilde verder niet reageren.

22 november

Bestuursleden Lein Labruyère en Joke Snippe stappen ook op. Doekle Terpstra gaat per direct weg als voorzitter van de HBO-raad en zal voor maximaal een jaar blijven, in het begin als enige lid van de CvB. Hij zal er leden bij zoeken. Volgens de HBO-raad wordt het salaris van Terpstra erg sober. “Hij gaat €150.000 per jaar verdienen, hetzelfde als nu. Hij krijgt geen bonussen of vertrekregelingen. Ook krijgt hij geen auto van de zaak, al dan niet met chauffeur en ingebouwde tv.” (Bron: NRC Handelsblad, 22-11-2010)

30 november

Jos Elbers, voorzitter van D66 in Rotterdam, legt zijn functie neer. Volgens de Volkskrant wil Elbers voorkomen dat het imago van D66 geschaad wordt door zijn voormalig bestuursvoorzitterschap van het door affaires geplaagde Inholland.

15 december

Geert Dales kondigt aan een kort geding aan te spannen. Persbureau Novum meldt dat de Onderwijsinspectie onder meer Dales wil horen in het kader van het fraudeonderzoek bij Inholland. De oud-burgemeester van Leeuwarden wil voorafgaand aan dat gesprek onder andere kopieën van declaraties krijgen. Inholland weigert dat; inzage in de declaraties kan Dales wel krijgen, aldus de school.

---

19 december

Doekle Terpstra geeft een interview aan Paul Rosenmöller bij Gesprek op 2 over de sfeer op InHolland. Terpstra: “Het is in de afgelopen jaren te weinig over onderwijs gegaan en te veel over activiteiten die te maken hebben met fusie. En dat is ten koste gegaan aan onderwijs.

“Er is heel veel energie in de organisatie gaan zitten. Ik ben ervan overtuigd dat een van de opdrachten die ik kan realiseren in het volgende jaar is dat het onderwijs weer centraal komt te staan: onderwijs, onderwijs, onderwijs. Een hogeschool is een onderwijsinstelling. Dat fusieproces, die ontwikkeling van grootschaligheid, heeft uiteindelijk wel heel veel verloren energie opgeleverd.”

Daarmee is hij de derde voorzitter die zegt dat het nu echt om onderwijs moet gaan. Hij geeft toe dat de leden van de Raad van Toezicht deel zijn geweest van het proces van afgelopen periode, maar is toch blij dat ze blijven zitten.

Terpstra wijst naar de overheid. In de afgelopen twintig jaar is het hbo door de wensen en eisen van de overheid volgens hem verdubbeld naar 400.000 studenten. En kregen instellingen tegelijkertijd de opdracht om de kwaliteit te verbeteren en een grotere diversiteit aan studenten op te vangen.

Op de voorpagina van De Telegraaf prijkt dinsdag 18 januari een artikel over de top van Inholland. Bestuursleden Lein Labruyère en Joke Snippe krijgen per maart van dit jaar een gouden handdruk van respectievelijk €175.000 en €155.000 mee. Het zou een eenmalige vergoeding betreffen. Echter, vanaf het moment dat ze opstapten – in november 2010 – tot maart van dit jaar wordt hun salaris gewoon doorbetaald omdat hun arbeidsovereenkomst nog geldig is. Ook blijken beiden nog tot in januari in lease-auto’s van Inholland te hebben rondgereden.

---

21 januari

De volledige Raad van Toezicht stapt op, meldt Trouw. Ze willen het nieuwe college van bestuur alle ruimte geven om de organisatie van het onderwijs op de hogeschool te versterken. Doekle Terpstra noemt het een ‘duidelijk signaal dat Inholland volop werkt aan het verbeterproces’.

24 januari

Geert Dales trekt zijn kort geding in, staat in Trouw. “Na het aftreden van de Raad van Toezicht moet Inholland de kans krijgen zich volledig te richten op het herstel van de aangerichte schade en de toekomst van de hogeschool.”

28 januari

Het nieuwe college van bestuur heeft volgens de NRC per direct het management van de opleiding Media en Entertainment Management (MEM) op non-actief gesteld. Reden is dat de Onderwijsinspectie haar eerste rapport heeft gepresenteerd, waaruit onder andere blijkt dat de Theo-route onreglementair was, dat de docenten die de speciale afstudeerroute hebben opgezet te goeder trouw hebben gehandeld, maar dat niet hadden mogen doen, en dat de leidinggevenden van MEM op de hoogte waren van de Theo-route en hadden moeten optreden.

Ivo van Woerden