Nepastronauten landen op nep-Mars

Ze zijn vandaag geland op Mars, de astronauten van de Mars500-missie. Zogenaamd dan, want in werkelijkheid speelt de ruimtevlucht van 520 dagen zich af in een paar containers in een hal in Moskou. Hoe waardevol is het experiment dan nog?

Ze hebben er zelf voor gekozen, de zes bemanningsleden van de gesimuleerde Marsmissie. Meer dan zesduizend mensen uit veertig landen meldden zich aan om gedurende 520 dagen te worden opgesloten in een paar met elkaar verbonden cilindervormige containers die ze al die tijd niet zouden mogen verlaten. In juni vorig jaar gingen de zes uitverkorenen – drie Russen, een Chinees, een Italiaan en een Fransman – aan boord.

Vandaag mogen drie van hen naar buiten. Gekleed in nep-ruimtepakken zullen ze enige tijd rondscharrelen op een nep-Marslandschap. Een week lang doen de nep-astronauten alsof ze op Mars zijn. Daarna gaan ze terug naar huis, een nep-reis van nog eens 240 dagen.

In de ruimtevaart zijn zulke simulaties al jaren gebruikelijk. Onderzoekers willen weten hoe mensen zich in geisoleerde omstandigheden gedragen. Wat doen ze als er conflicten zijn? Hoe gaan ze om met noodsituaties? Welke rol nemen de bemanningsleden aan? Een hele batterij psychologen kijkt mee. Tot dusver kunnen ze tevreden zijn, want tot ruzies van enige betekenis is het nog niet gekomen. En dat is vroeger wel eens anders geweest. In 1999 werd een Canadese deelneemster tot twee keer toe betast door haar Russische commandant, en was er ook sprake van een duw- en trekpartij.

De Mars500 zal ongetwijfeld van nut zijn om groepsgedrag te bestuderen, maar daar houdt het dan wel zo’n beetje mee op. Want een hele belangrijke factor kan niet worden uitgetest: het gevaar dat mensen lopen tijdens een langdurige Marsmissie. Het gevoel van angst dat de bemanningsleden straks toch echt met regelmaat zal bekruipen en hun gedrag zal beïnvloeden, zal nooit natuurgetrouw kunnen worden nagebootst op de grond. Hetzelfde geldt voor het gevoel van verwijdering van de aarde. De echte Marsreizigers zullen straks zo ver weg van huis zijn, dat ze onze hele planeet achter een opgestoken duim kunnen laten verdwijnen. Van maanreizigers weten we dat dit een heel onwezenlijk gevoel gaf. Wie naar Mars wil, moet weten dat er na het vertrek geen omkeren meer aan is: pas na 520 dagen zit het erop. Dat is nu in Moskou ook zo, maar daar is de bewoonde wereld slechts een deurtje verwijderd.

<iframe title=”YouTube video player” width=”410″ height=”290″ src=”http://www.youtube.com/embed/MP7pni7AZGk” frameborder=”0″ allowfullscreen></iframe>