‘Ze willen geen pottenkijkers’
De vaste Kamercommissie Buitenland vertrok zondag voor een reis door het Midden-Oosten. GroenLinks, D66, PvdA en SP besloten onder aanvoering van GroenLinks-Kamerlid Arjan El Fassed niet mee te gaan. Redenen: Israël wilde de delegatie niet toelaten tot Gaza, Egypte durfde de Kamer niet aan. ‘We hadden de reis kunnen uitstellen.’
Er waart een storm door het Midden-Oosten, de linkse oppositie wil er niet naar- toe.
“De reis gaat niet naar de plekken waar het waait. Het Midden-Oostenbeleid van Nederland is toe aan een nieuwe politiek. De recente gebeurtenissen in Tunesië, Egypte en Libië bevestigen dat beeld. De lens is de afgelopen jaren te veel op Israël gericht. Ik begrijp dat Egypte moeilijk ligt. Er is daar nu niemand die de commissie had kunnen ontvangen. De Israëlische weigering om ons tot Gaza toe te laten, was echter de druppel. We hadden de reis kunnen uitstellen totdat de situatie rustiger was in Egypte. Deze delegatie is in elk geval niet een volwaardige afvaardiging van het Nederlands parlement. Dit is de reis van rechts.”
Minister van Buitenlandse Zaken Uri Rosenthal (VVD) heeft bij zijn aantreden gezegd dat Nederland juíst de lens op Israël richt.
“Klopt. Israël is het enige buitenland dat expliciet in het gedoogakkoord genoemd wordt. Andere buitenlanden worden niet genoemd. De Henk en Ingrids in Tunesië, Egypte en Libië laten zich daar weinig aan gelegen liggen. Dat is het hele probleem: Nederland en de Europese Unie hebben de afgelopen decennia vooral zaken gedaan met de regimes, niet met de mensen.”
Havik en Israëlisch minister van Buitenlandse Zaken Avigdor Lieberman heeft bepaald dat de commissie Gaza niet mag bezoeken vanwege ‘politieke redenen’. Welke zijn dat?
“Ze willen daar geen pottenkijkers hebben. Een grote parlementaire delegatie, de pers die meekomt – daar heeft hij geen zin in. Dat vind ik belachelijk. Ze zijn ongetwijfeld ook bang dat Nederland met een dergelijk bezoek Hamas zou legitimeren. Maar daar gaat het niet om. Via de Verenigde Naties wordt Nederlands belastinggeld besteed in dat gebied. Daar wil ik de resultaten van zien.”
U heeft een Palestijnse vader en een Nederlandse moeder. Er wordt weer een vloot opgetuigd naar Gaza. Zou u aan boord gaan van zo’n schip?
“Nee, dat is niets voor mij. Ik zie liever een flottielje onder de VN-vlag. Maar mensen in Gaza zijn meer gebaat bij het opheffen van de blokkade. Ik denk dat politieke stappen belangrijker zijn. In mijn geval: ik ben volksvertegenwoordiger, via de VN is Nederland een grote donor van projecten in Gaza. Ik moet daar gewoon heen kunnen om te zien wat er gebeurt.”
In de Arabische dwergstaat Bahrein heeft de overheid het vuur geopend op haar eigen onderdanen. Het is niet uitgesloten dat dat met van Nederland gekocht materieel gebeurt.
“In de jaren negentig heeft Nederland overtollige pantserwagens aan Bahrein verkocht. Daarom heb ik minister Rosen-thal ook om opheldering gevraagd. Voor Libië geldt hetzelfde. Nadat de voormalig Britse premier Tony Blair enkele jaren terug zorgde voor een detente tussen Kha-daffi en het westen, hebben Nederland en Europa wapensystemen aan het land verkocht. Het valt niet uit te sluiten dat die nu worden ingezet voor schendingen van mensenrechten.”
De angst van de Verenigde Staten, en wellicht ook van Nederland, is dat met name de fundamentalistische islam baat heeft bij de stormachtige ontwikkelingen in het Midden-Oosten.
“In die optiek zou de huidige roep om democratie gevaarlijk zijn, alsof elke Arabier zich een islamitische status wenst. Ik zie vooral gewone mensen die snakken naar een nieuwe politiek. Ze willen een rechtsstaat, een regering die verantwoording aflegt en bovenal vrijheid.”
