Bezopen plan van een Kamerlid
Ton Elias houdt wel van een glaasje. Ton vindt het niet leuk als iemand dat opschrijft. Toch is het zo: Ton Elias houdt van een glaasje. Nog minder leuk vindt Ton het als iemand een pijnlijk feit uit zijn drankverleden oprakelt: dat hij gesnapt werd bij het onder invloed van alcohol besturen van een voertuig en dat hem tijdelijk de rijbevoegdheid werd ontzegd.
Ik vraag me af wanneer Ton begonnen is met drinken. Waarschijnlijk was hij er vroeg bij; iets aan zijn uiterlijk doet dat vermoeden. Aan het begin van zijn middelbareschooltijd, gok ik zo. Dronk hij weleens een pijpje achter het fietsenhok, zoop hij zich op schooldisco’s in coma?
In een interview met het AD zei Elias laatst dat hij in 1974, op de eerste dag van zijn examen, wegfietste van huis ‘en gewoon omviel in ons voortuintje’. Was dat werkelijk van de zenuwen, of was er – toen al – drank in het spel?
Al heel jong, op zijn zestiende, ging hij zonder papa en mama op vakantie. Met vrienden naar het buitenland, of zeilen op het IJsselmeer. Hoeveel flessen Berenburg tikten de vrienden op zo’n vakantie weg? Ton bleef ook een keertje zitten; wat was daar eigenlijk de oorzaak van?
Als ik in die tijd zijn docent was geweest, had ik me zeker zorgen gemaakt. Was er maar een meldpunt of iets dergelijks, een instantie waar je je donkerbruine vermoeden kon uitspreken. Je zou hem het liefst laten blazen, dat probleemgeval. Maar ja, privacy hè, wet- en regelgeving.
Intussen zijn we 35 jaar verder. Na een carrière als journalist en communicatiestrateeg is Ton in 2008 namens de VVD de Tweede Kamer in gegaan. En nu, als Kamerlid, maakt hij zich grote zorgen. Om drugs. Om jongeren, kinderen eigenlijk nog, die drugs gebruiken op school.
Want op die Nederlandse scholen is me wel iets aan de hand zeg, een crack house in South Bronx is er niets bij. Docenten staan erbij en kijken ernaar. “Maar al te vaak weet men heus wel wanneer het brommertje met de handelaar langsrijdt,” zegt Ton op de website van de VVD. Zijn boezemvriend Maurice de Hond heeft er allerlei steekproeven op losgelaten; we hebben het hier dus niet over zomaar iets.
Om dit gierend uit de hand lopende drugsprobleem aan te pakken, heeft Ton iets bedacht: de speekseltest. Zodra er ‘concrete signalen’ zijn, moet zo’n jongere een houtje in zijn mond gedouwd kunnen krijgen. Daarnaast moet de politie op het schoolplein vaker fouilleren. Medeleerlingen die iets vermoeden kunnen bellen met, ik verzin dit niet, Meld Misdaad Anoniem.
Van zo’n jongere (“Hij heeft altijd zulke wijde pupillen, dus ik denk echt dat hij xtc slikt”) kunnen dan dossiers worden aangelegd. Desnoods tegen zijn zin wordt hij doorverwezen naar de hulpverlening. Daar binden ze hem vast op een bed zodat hij rillend en zwetend kan afkicken. Hij zal genezen en de drugs voorgoed afzweren. Hij is geen wappie warhoofd geworden dat rare onzin uitkraamt en vroegtijdig sterft. Misschien kan hij ooit namens de VVD de Kamer in om allerlei briljante liberale voorstellen te doen.
Onlangs concludeerde de Global Commission on Drug Policy, een onafhankelijke internationale denktank, dat de miljarden verslindende war on drugs faliekant is mislukt. Alleen in Nederland, aldus het rapport, wordt relatief verstandig met verdovende middelen omgegaan.
Maar nu is er dus Ton Elias, die in z’n eentje de strijd tegen drugs voortzet, te beginnen met een speekseltest op middelbare scholen. Ik zou zeggen: proost Ton, neem er nog eentje!
