Partnersupermarkt
‘Hóóói! Ik hou van World of Warcraft en van vrouwen die niet op hun mondje zijn gevallen (want ze moeten hem nog wel voor bepaalde dingen kunnen gebruiken, hehehe 🙂 ) Keertje afspreken?”
De paar keer dat ik vroeger op een datingsite heb gegluurd – hoe handig; het juiste lekkere koppie kiezen bij het juiste intrigerende beroep – was het hofmaakniveau van de online casanova’s alleen al genoeg om mijn heil onmiddellijk weer in de kroeg te zoeken. Het fenomeen had sowieso te kampen met een slecht imago: de koppies bleken vaak dikker en kaler in het echt, internetdaten was voor losers, en de ware reden van de oproepen niet zelden een gratis potje al dan niet buitenechtelijk rampetampen.
Dergelijke bezwaren tegen iets waar horden mensen hun toevlucht toe nemen nu het aantal eenpersoonslevens de pan uit rijst (Nederland heeft volgens het CBS zo’n tweeënhalf miljoen singles, binnen twaalf jaar drie miljoen) zijn natuurlijk een gepasseerd station. Omdat veel datingsites tegenwoordig hogere standaarden hanteren. Maar vooral omdat in het internet- en individualisatietijdperk een online liefdesdatabase een logische en begrijpelijke hoopleverancier is. Al is het maar voor wat gezelligheid, de illusie van geborgenheid, voor even. Of langer. Zoals iedereen ken ik wel één of twee mensen die hun zielemaatje, hun heelmaker, hun levensgeluk via de pagina’s van Lexa en dergelijke hebben gevonden. En dat is mooi.
Maar met het verdwijnen van het taboe komt er een ander pijnpunt aan het licht: het aspect van mensenmarketing. In onze wereld van consumeren zoeken we de liefde via de partnersupermarkt van het datingbureau. Het vinden van een relatie is verworden tot een aanschaf van iets waarvan je de voor- en nadelen afweegt, verpakking en inhoud nauwkeurig selecteert, het liefst geleverd met garantie, als het even zou kunnen. Zoals je een nieuwe plasma-tv koopt. Rationeel. En men verkoopt zichzelf zoals een plasma-tv verkocht wordt: zogenaamd zonder minpunten, moeilijke instructies, maar mét glanzende reclamefoto’s.
En zo, zeggen filosofen als Alain Badiou en Slavoj Zizek, gaan we eigenlijk terug naar het premoderne idee van het gearrangeerde huwelijk. De online vragenlijsten die ons matchen zoekennaar een overeenkomst in klasse, achtergrond, levensovertuiging en interesse. Voor biologische, onbewuste partnerkompassen als aantrekkingskracht en feromonen of het idee van opposites attract is geen ruimte. Voor de heerlijke irrationaliteit die liefde in haar kielzog heeft evenmin. Liefde is riskant, en zo perken we haar in. Badiou stuitte op de exemplarische reclameleus van een Franse datingsite: ‘Wij maken het mogelijk voor je verliefd te zijn, sans tomber amoureux.’ Zonder te vallen. Zizek ziet dit in het verlengde van onze wens koekjes te eten zonder suiker, en chips zonder vet. Liefde te drinken als cafeïnevrije koffie.
