Romantische ziel
Ergens tussen de leeftijd van veertien en zestien bevindt zich onherroepelijk het vijftiende levensjaar. Daar is geen ontkomen aan. Wie zestien of ouder wil worden, zal zich toch eerst door dat vijftiende levensjaar heen moeten zien te worstelen. Geen makkelijke opgave, want vijftienjarigen vallen in allerlei opzichten tussen wal en schip. De speelse kinderjaren zijn achter de horizon verdwenen en de volwassenheid is voorlopig nog niet in zicht. Wie een onbekommerde jeugd mocht hebben genoten, doet er verstandig aan zich op te maken voor een ‘bekommerde’ tijd. Een periode van aftasten, ook in de letterlijke zin des woords, want de hormonen beginnen hinderlijk op te spelen.
Het is een levensfase vol dramatisch én humoristisch potentieel, en de makers van Submarine hebben dat prachtig in beelden weten te vangen. Hoofdpersoon is de vijftienjarige Oliver (Craig Roberts), die we leren kennen als een dromerige en romantische ziel, maar die ook genadeloos uit de hoek kan komen. Als een klasgenootje wordt getreiterd, overpeinst Oliver snel welke opties hij heeft alvorens zich bij de pestkoppen aan te sluiten. Immers: “Principes zijn prachtig, maar ze moeten de vooruitgang niet in de weg staan.”
De filmtitel is een terloopse verwijzing naar het beroep van zijn vader, een maritiem bioloog die hem van alles over het leven in zee wil bijbrengen. Oliver reserveert die observerende, welhaast wetenschappelijk benadering liever voor zijn eigen omgeving en bestudeert onder meer het seksleven van zijn ouders. Hij heeft een efficiënte methode ontwikkeld om bij te houden hoe vaak die met elkaar naar bed gaan door dagelijks te controleren of de dimmer van de lichtknop in de slaapkamer is gebruikt. De afnemende frequentie baart hem zorgen. Vooral ook omdat zijn moeder (Sally Hawkins) opvallend veel tijd doorbrengt bij de nieuwe buurman (Paddy Considine). Oliver stelt zich ten doel het huwelijk van zijn ouders te redden. Ondertussen streeft hij er ook naar tijdig zijn maagdelijkheid te verliezen. In ieder geval vóór de leeftijd waarop dat legaal is.
Submarine is het regiedebuut van Richard Ayoade, een Engelsman (Noorse moeder, Nigeriaanse vader) die als komiek, schrijver en acteur al een tijdje aan de weg timmert. Ayoade manifesteert zich als een begenadigd verteller die steeds nieuwe manieren vindt om te laten zien hoe ongewoon het ‘gewone’ is. Hij baseerde zijn film op een roman (van Joe Dunthorne), en dat schemert door in structuur en vormgeving. Submarine is opgedeeld in hoofdstukken en toont regelmatig zaken die zich in het hoofd van Oliver afspelen. Een mooi voorbeeld is de scène waarin hij fantaseert hoe zijn klasgenoten op zijn overlijden zullen reageren. De hele school wordt in rouw gedompeld. Leerlingen vallen elkaar huilend in de armen. Een wake met duizenden waxinelichtjes wordt georganiseerd. Klasgenoten zijn, door emoties overmand, amper in staat de reporters te woord te staan die alles over de overledene willen weten. En als de dood gewaande Oliver dan tóch op school verschijnt, wordt hij als een messias ingehaald.
Submarine is een indrukwekkende, originele en visueel rijke film vol tegendraadse humor.
Submarine. Regie: Richard Ayoade. Vanaf 22 september in de bioscoop. brood Caslon\+Initiaal>
Rio (1) – Carlos Saldanha
World Invasion: Battle Los Angeles (2) – Jonathan Liebesman
The Mechanic (3) – Simon West
Limitless (4) – Neil Burger
Winnie the Pooh (-) – Stephen J. Anderson & Don Hall
Paul (5) – Greg Mottola
Sucker Punch (6) – Zack Snyder
Life (8) – David Attenborough
Red Riding Hood (9) – Catherine Hardwicke
Dexter 5 (7)
