Spring naar de content

Lichtpuntjes

Dezer dagen gedenken CDA’ers 2/10/2010, de dag dat de partij zich in Arnhem morrend uitsprak voor Rutte I. Hoe staan ze er een jaar later voor? En: waarom burgemeester Thom de Graaf het in Nijmegen voor gezien houdt.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Frans van Deijl

1. Het was voorspeld in Arnhem, door onder anderen Ab Klink en Ernst Hirsch Ballin: Geert Wilders zou ‘vol op het orgel gaan’ en het CDA zou merken hoe vals dat klinkt. Laatst nog, bij de Algemene Beschouwingen, overschreed Wilders bij veel CDA’ers een mentale grens. Nog een of twee van dit soort vertoningen en de christen-democraten zullen niet meer schromen de stekker uit dit kabinet te halen – dat was de stemming, ook buiten Den Haag. Nu zijn christen-democraten van origine geen brekers, maar als het moet, moet het en zouden ze dat zelfs electoraal nog kunnen verkopen.

Eén jaar Rutte is voor het CDA trouwens niet alleen maar ellende. De partij leek in Arnhem op het punt van uiteenvallen te staan, maar dat is niet gebeurd. Meent althans Thomas Steenkamp, zoon van Piet, de oprichter van het CDA, en al twaalf jaar burgemeester van de Gelderse gemeente West Maas en Waal (circa achttienduizend inwoners), waar het CDA sinds jaar en dag een van de grootste partijen is.

“Partijvoorzitter Ruth Peetoom en vooral fractieleider Sybrand van Haersema Buma hebben de rust weten te bewaren en dat is een prestatie van formaat,” zegt Steenkamp. “Weliswaar zijn de peilingen weinig florissant, maar daar heeft de PvdA ook last van.”

Er is nog een lichtpuntje: Jan Kees de Jager. Voor Thomas Steenkamp is dat de nieuwe politiek leider van het CDA. “Hij kan het zo goed uitleggen op tv. Hij komt uiterst betrouwbaar over. Ik hoop dat hij behouden blijft voor de politiek, want wilde hij niet na één termijn naar het bedrijfsleven? De partij moet misschien maar eens wat op hem in gaan praten, want Jan Kees is dé man voor de toekomst.”


Maar een CDA-leider die homoseksueel is, kan dat wel? Steenkamp, ietwat verontwaardigd: “Ach, maar ja, natuurlijk kan dat. Het zou wat zijn, zeg.”

2. Ineke van Gent van GroenLinks is een echt gevoelsmens. Soms is het verhelderend of grappig als een volksvertegenwoordiger het hart op de tong heeft, maar vaker is het een beetje dom. Zo sprak zij vorige week van ‘stiekem gedoe’ rond de deal die minister Henk Kamp (VVD, Sociale Zaken) heeft gesloten met de SGP om niet te bezuinigen op de kinderbijslag vanaf het derde kind. GroenLinks, maar ook D66, vermoeden dat het kabinet de SGP hiermee een presentje toewerpt voor alle broodnodige steun die het tot nu toe mocht ontvangen van de partij der mannenbroeders.

Achterkamertjespolitiek, heet het meteen, en minister Kamp moet naar de Kamer om zich te verantwoorden. Daar voltrekt zich een rituele dans: D66 veinst verontwaardiging en wrijft de VVD nog eens in dat die partij toch maar lelijk door het stof moet voor die enge fundamentalisten van de SGP. Om daaraan toe te voegen dat D66 de enige echte partij is van de Ware Liberalen. GroenLinks doet het voorkomen alsof de gang van zaken het daglicht niet kan verdragen.

De vraag is wat er nou zo erg is aan de deal tussen Kamp en de SGP. Het SGP-voorstel staat sinds augustus op de eigen website, zegt woordvoerder Menno de Bruyne, en uiteraard is nagegaan of het enige kans maakte bij Kamp. Dit minderheidskabinet moet voortdurend shoppen bij andere partijen om meerderheden te verwerven. Dus moet er af en toe en over en weer iets ingeleverd worden, weggegeven. Wheelen en dealen, zo werkt dat in de polder. Rutte I heeft al zaken gedaan met de PvdA over het pensioenakkoord en met notabene GroenLinks over de Kunduz-missie. En wat nou achterkamertjespolitiek? Geheel buiten haar partij om bekokstoofde GroenLinks-fractieleider Jolanda Sap herself in juni van dit jaar met Mark Rutte de Kunduz-deal aan de huiselijke keukentafel, terwijl de kat snorrend langs de benen van de minister-president gleed.


3. Thom de Graaf, een van de ‘krullenjongens’ van D66, heeft het alweer gezien in Nijmegen, de stad waar hij in 2007 werd benoemd tot burgemeester. Dat was al pikant, want twee jaar eerder was De Graaf als minister van Bestuurlijke Vernieuwing afgetreden omdat zijn plannen voor het gekózen burgemeesterschap, een van de roemruchte kroonjuwelen van D66, sneuvelden in de senaat, in de Nacht van Wiegel. Per 1 februari wordt hij voorzitter van de HBO-raad.

Nijmegen treurt amper om zijn vertrek. Zegt Hans van Hooft, voorzitter van de gemeenteraadsfractie van de SP (vijf van de in totaal 39 zetels), die De Graaf eerder al openlijk bekritiseerde toen die zitting nam in de Eerste Kamer-fractie van zijn partij. Dat gaf geen pas, omdat staatsrechtelijk gezien een burgemeester ‘boven de partijen’ hoort te staan. Van Hooft: “Bovendien vind ik het merkwaardig om gemiddeld een dag per week in Den Haag te zijn voor je partij. Dan ben je er niet voor je stad, dan klus je dus bij onder werktijd. Dat kan niet.”

Maar De Graaf vond het geen probleem en zette door. Van Hooft had toen al door dat De Graaf geen ‘blijvertje’ zou worden. “Ik ga hem niet missen,” zegt hij, “want ik vond hem over het algemeen toch tamelijk onzichtbaar in de stad. Het is ook geen warme persoonlijkheid. Zijn optreden is afstandelijk, zeker voor een burgemeester.”

De terugkeer van De Graaf (54) naar Den Haag, waar de HBO-raad resideert, is mede ingegeven door de wens om het rustiger aan te doen. Het burgemeesterschap van Nijmegen, tiende stad van het land, is kennelijk a hell of a job. Wij kunnen dat amper geloven, maar Hans van Hooft bevestigt het: “Het is intensief: je agenda is overvol, met vergaderingen en met veel ceremonieel. Je beschikbaarheid moet groot zijn, vooral in het weekeinde. Zestig tot tachtig uur in de week ben je er wel mee kwijt. Maar dat wist Thom de Graaf toen hij eraan begon, dus…”


Vergeleken met het burgemeesterschap is het voorzitterschap van de HBO-raad beduidend rustiger, zeker in de weekends, weet HBO-woordvoerder Maarten Brackel. Rustiger en lucratiever: als burgemeester van Nijmegen verdiende De Graaf naar schatting 120.000 euro, als voorzitter van de HBO-raad heeft hij recht op wat zijn voorganger Doekle Terpstra in 2010 verdiende: 173.559 euro. Dat is dan wel inclusief pensioen en bijtelling van de auto. Ongetwijfeld zal De Graaf een dienstauto krijgen, want hij blijft in Nijmegen wonen en Nijmegen-Den Haag per trein is niet te doen. Intussen ligt er een voorstel van onderwijsminister Van Bijsterveld om het salaris in dit soort functies op te rekken naar 194.000 euro.

Prettig weekend, Thom.