Spring naar de content

Afstempelen

Jonge politici van links tot rechts kwamen afgelopen week gezamenlijk in opstand tegen het pensioenakkoord. Op de website www.pensioen-opstand.nl roepen ze jongeren (waarom alleen jongeren?) op een petitie te tekenen tegen dat akkoord.

Gepubliceerd op: Geplaatst in de volgende categorieën:
Geschreven door: Redactie

Ze hebben gelijk. De Nederlandse pensioenfondsen komen alles bij elkaar ruim 250 miljard euro tekort, en jongeren dreigen dat te gaan betalen. Het pensioenakkoord doet daar niets aan. Sterker, het zal dat gat nog vergroten. Het akkoord belooft pensioenen in de toekomst sneller te indexeren (aanpassen aan de inflatie, iets wat de afgelopen jaren vaak niet lukte). Dat is alleen mogelijk door een boekhoudkundige truc. Door met hogere verwachte rendementen op de beleggingen te gaan rekenen, lijken de fondsen rijker.

Maar van rekenen wordt een fonds niet rijker, daar zijn echte rendementen voor nodig. En die zijn er niet. De afgelopen maanden werden pensioenfondsen door de dalende koersen zelfs nog armer. De laatste cijfers dateren van eind augustus en waren alarmerend. Volgens De Nederlandsche Bank (DNB) was de zogenaamde dekkingsgraad van pensioenfondsen toen gedaald tot gemiddeld 101 procent. Ik zal u de technische uitleg besparen, maar dat is veel te weinig. Om alle pensioenen uit te kunnen keren en jaarlijks aan te passen aan de inflatie, is al snel een dekkingsgraad van 135 procent nodig. En om de in de afgelopen jaren opgelopen achterstand in te lopen, nog veel meer.

Eind augustus zaten 4,7 miljoen werknemers en 2,1 miljoen gepensioneerden bij een pensioenfonds met een dekkingstekort. Ook grote fondsen als PGGM en ABP zaten toen al in de problemen. De afgelopen weken is de situatie verder verslechterd. De beurskoersen daalden verder, evenals de rente. Dat hakt er op twee manieren in: de beleggingen van pensioenfondsen zijn minder waard door de lagere koersen, en door de lagere rente hebben ze meer geld nodig om aan hun toekomstige verplichtingen te kunnen voldoen (net als bij u: die auto van vijftienduizend euro spaart u nu eenmaal sneller bij elkaar met een rente van vier procent dan van twee procent).


Op 20 oktober zal ABP de nieuwste cijfers bekendmaken, en ook andere fondsen publiceren die de komende weken. Ik beloof u: dat wordt geen goed nieuws. Een flink aantal fondsen in Nederland is technisch failliet, zo zal blijken. Dat betekent dat er ‘afgestempeld’ moet worden: de pensioenuitkeringen gaan omlaag. De jongeren vinden dat dat allang had moeten gebeuren, en ook minister Piet Hein Donner zinspeelde er vorig jaar al op. Ik vermoed dat toezichthouder DNB de fondsen op dit moment flink onder druk zet om het slechte nieuws naar buiten te brengen.

De klap zal hard zijn, want pensioenfondsen communiceren al jaren belabberd. Eigenlijk hadden ze al jaren geleden een brief als deze moeten versturen: “Geachte pensioendeelnemer. Tot onze spijt moeten wij u meedelen dat uw pensioen er slechter voor staat dan u wellicht denkt. Daarvoor zijn vele redenen, die wij u in bijgevoegde folder graag uitleggen. Voor nu is het belangrijk voor u om te weten dat u niet het pensioen zult ontvangen waarop u rekent. Misschien is het verstandig zelf aanvullend te gaan sparen.” Voor gepensioneerden is de boodschap: “Vanaf nu krijgt u maandelijks minder geld.”

Zo’n brief is nooit verstuurd, want fondsbesturen vrezen de kritiek die dan zal komen. Jammer genoeg voelden ook politici zich nooit geroepen eerlijk uit te leggen wat er aan de hand is. Bij gebrek aan eenvoudige oplossingen en uit vrees voor de vraag ‘wat gaat u eraan doen’ sloten zij zich aan bij het kamp van ‘pappen en nathouden’.

Die tijd is nu voorbij. Het wordt afstempelen en uitleggen voor pensioenfondsen. En wellicht ook voor u. Mijn advies luidt: neem het verlies, steun de jongeren en open een bankspaarrekening waarop u maandelijks zelf een bedrag stort. Leuk is het niet, wel eerlijk en verstandig.