‘Weet je wat? Zoek het maar uit!’
Een relatie beëindigen is eng. Daarom wachten we vaak te lang met eerlijk zeggen wat we voelen. Het gevolg: vechtscheidingen, stalken, pijn of zelfs geweld. Maar ook als het ‘netjes’ uitgaat, blijft de ex vaak een probleem. Hoe komt dat toch?
‘Jeetje, wat erg!’ stond er in een e-mail aan Frits Steenstra (46) uit Rotterdam. De mail kwam van een vriend. Frits begreep er niets van: “Erg? Wat is erg?” Er kwam nog een mail binnen, deze keer van een vriendin. Ze schreef: “Ik weet gewoon niet wat ik moet zeggen. Beterschap.” Frits greep de telefoon en vroeg om uitleg. Zo kwam hij erachter dat de man met wie hij al veertien jaar een relatie had aan al hun gezamenlijke vrienden had verteld dat hij zogenaamd aids had.
Frits’ ex nam hem nogal kwalijk dat hij een punt achter de relatie had gezet: zijn bankpas werd plotseling geblokkeerd, niet zelden werd hij ’s nachts wakker gebeld door een anoniem nummer. De ex maakte bovendien handig gebruik van het kwetsbare sociale vacuüm na een scheiding, waarin vrienden opnieuw hun positie ten opzichte van de twee moesten bepalen. Ze hebben elkaar nooit meer echt gesproken. Frits: “Ik zag hem nog wel een keer op straat; toen spuugde hij voor mijn voeten op straat.”
Uitmaken is heftig, zegt psycholoog en relatietherapeut Jean-Pierre van de Ven. “Je hebt niet alleen een relatie, maar ook kinderen, huizen of aandelen samen. Scheiden staat al jarenlang boven aan de lijst van meest ingrijpende en stressvolle gebeurtenissen. Het is ook geen gemakkelijke of lichtvaardige beslissing. Mensen stellen zich veel voor bij een relatie. Hun hele wereldbeeld valt in duigen als het niet blijkt te werken.”
Exen hebben we allemaal. De Nederlandse vrouw heeft er zelfs gemiddeld 5,9 en de Nederlandse man probeert in zijn leven met 5,5 personen een relatie op te bouwen, bleek uit een grootschalig internationaal onderzoek in 2007 van Bayer Schering Pharma. Een derde van alle huwelijken strandt volgens cijfers van het CBS. Vorig jaar trokken 32.544 stellen hun volmondige ‘ja, ik wil’ weer in.
Van de Ven: “Dat een derde van de huwelijken stukloopt, is algemeen bekend. Maar ons lukt het wel! – wordt gedacht: ‘Wij zijn voor elkaar gemaakt.’ Onze maatschappij is er erg op gericht dat je een relatie hebt. Als je gaat scheiden, pas je niet meer binnen de mal van de ideale maatschappij, en dat doet pijn.”
In zijn praktijk heeft Van de Ven gemerkt dat het uitmaken van een relatie in twee fases verloopt. Eerst komt de chaotische fase, die gemiddeld 22 maanden in beslag neemt. Mensen zijn in crisis, ze voelen van alles door elkaar: opluchting, maar ook haat; vertwijfeling, maar ook blijdschap. Meestal zijn ze ontzettend boos. Om het een beetje dragelijk te maken voor zichzelf, geeft men over het algemeen liever de partner de schuld van het mislopen van de relatie dan de eigen verantwoordelijkheid onder ogen te zien.
Lees het hele artikel in de HP/De Tijd van deze week.
